James Donkey aşina olduğumuz bir marka değil. Shenzen yani Çin menşeili, 2000 yılında kurulan Shenzen Kingdom Electronics’in bir iştiraki, ülkemize ithalatını da Oksid Bilişim yapıyor, teknik servis de yine Oksid Bilişim tarafından sağlanıyor.
James Donkey’in sitesinde sadece klavye ve fare gibi ana ürün grupları var, SSD’ler yok ilginç bir şekilde. Sitenin de düzgün çalıştığını, güven verdiğini pek söyleyemeyeceğim. Aliexpress’deki resmi mağazalarında var SSD’leri, TL’ye çevirince Türkiye fiyatlarını aşıyor da aşıyor, nasıl bu fiyatlara gelmişler, bunlar merak konusu, soru işaretleri hep.
Logosu espirili, eleştirdiğim veya kötülediğim şeklinde anlaşılmasın, eşşekten bir logoları var. Kutudan SSD’nin kendisi ve kullanım kılavuzu çıkıyor. Misal veriyorum Sandisk, Toshiba, Samsung böyle büyük markalar gibi 3 yıl garantili, sorun halinde birebir değişim vaat ediliyor.
2.5 inç formundaki 6Gb/saniye SATA SSD’nin gövdesi metal malzemeden, giriş segmentinde genelde plastik görüyoruz, oluşan ısıyı dağıtma anlamında bir artısı veya eksisi yok aslında. 6.8mm kalınlığında olduğundan masaüstü bir kenara dizüstülerde, ultrabook’larda da kullanılabiliyor. 1TB’lığı için tüketimi yazmada 3.7, okumada 4.4W. 2013-2014 yılı SSD’lerin güç tüketim değerleri bu, Samsung 840 EVO’yu örnek verebiliriz. 2017-2018 yılı SSD’lerden mesela 1TB 860 EVO 2W civarı tüketiyor, masaüstü için hiç dert değil bunlar ama dizüstünde, kullanım süresinde minimal de olsa bir fark oluşturur.
Ülkemizde 120, 240 ve 480GB’lık seçenekleri var. Kılavuzda kontrolcü için Samsung MGX kontrolcü veya eş değeri ifadesi geçilmiş, lakin Silicon Motion’ın 2258G, 4 kanallı, giriş-orta segment SSD’lerde gördüğüm bir kontrolcü. Micron üretimi 256MB DDR3 bir DRAM de eşlik etmiş, fiyatı segmentinde DRAM bulmak çok zor, kısmamışlar DRAM’den.
Bir SSD’de en önemli, en belirleyici şey depolama yongasının türü ve dolayısıyla ömrü. Yine kılavuzda “Samsung 32 katmanlı 3D V-NAND veya eşdeğeri” ifadesi geçiyor ama içerideki yonga farklı, TLC bir yonga, detayına erişemediğim bir üreticiden. Bu noktada şöyle bir benzerlik de gözüme çarptı, aslında içi yine Çinli bir marka King Dian’ın ilk sürüm S280 SSD’si ile aynı yonga ve kuruluma sahip, olabiliyor böyle şeyler.
MTBF, yani tahmini hata verme aralığı için 1.5 milyon saat denmiş, yazma ömrü bilgisi ise belirtilmemiş. Toshiba OCZ TR200, Sandisk SSD Plus, ADATA SU650 bunlar hem DRAM’siz, performansları hem teoride hem de bazı konularda pratikte daha zayıf, hem de James Donkey’den GB başına maliyeti anlamında belirgin şekilde daha pahalı SSD’ler, lakin TBW, yani terabayt yazım ömürleri belirtilmiş. Her rakibinde de belirtilmiyor gerçi, WD Green serisinde de belirtilmiyor ama bence çok önemli bir kriter, yonga detayına da erişemeyince muallakta kalıyorsunuz.
MTBF, yani tahmini hata verme aralığı için 1.5 milyon saat denmiş, 240GB’lığının yazma ömrü ise 108TB, 108TB’a gelince küt diye gidecek diye bir şey yok, bu minimum değer, 2’ye 3’e de katlanabilir ömrü, şans meselesi. Kendinden daha pahalı Sandisk SSD Plus, WD Green mesela bunlarda TBW değeri belirtilmiyor. Toshiba OCZ TR200’de 60TB, Corsair Force LE’de de 60TB, kendinden pahalı çoğu 240GB SSD’de durum bu, istisnalardan biri 140TB ömürlü Adata SU650.
Sıralı 560MB/s okuma ve 500MB/s yazma hızından bahsedilmiş 240GB’lığı için. Kağıt üstündeki okuma ve yazma için 97 bin IOPS değeri belirtilmiş, şimdi testlere geçelim.
Crystaldiskmark. Okumada kağıt üstü veriyle eş, yazmada belirtilenden daha iyi. 4K testlerinde, günlük kullanım, parçacıklı veri senaryolarını yansıtan bir test, bahsettiğim DRAM’siz SSD’lerden neredeyse iki kat daha başarılı. DRAM, yani önbellek SSD’de hem ömür hem de performans için önemli bir ayırıcı.
Anvil’s Storage Utilities. IOPS değerleri kağıt üstü verilerle kafa kafaya. JD240’ın aldığı skoru bir ölçüt olarak diğer SSD’lerle karşılaştırabilirsiniz, kısaca benzer fiyatlı DRAM’siz rakiplerini ikiye katladığını söyleyebilirim.
Atto Disk Benchmark. 512B ve 4KB aralığında okuma hızı aslında DRAM’siz SSD’lerin bir kısmından yavaş kalmış, sebebi şu tüm depolama, tüm yük bir yongaya kalıyor.
AS SSD Benchmark. Gecikme süresi okumada normal, yazmada DRAM’siz rakiplerinden çok daha başarılı.
En çok önemseyeceğiniz şeylerden biri de bir dosya attığınızdaki, gerçek dünya performansı. Kaynak OCZ RD400’den 30GB civarı bir dosya attım SSD’ye, önce hızlı başlıyor önbelleklemeyle, sonra 300MB/saniye civarında sabitleniyor yazma hızı, DRAM’siz SSD’lerde bu 100-200MB/saniye civarı. Samsung 860 EVO gibi yine DRAM’li, pahalı bir rakibinde de 300MB/saniyeyle yazabiliyorsunuz.
James Donkey JD240. Değişken döviz kuru yüzünden fiyat vermek pek doğru değil ama 120GB’lığı 129, 240GB’lığı 239 ve 480GB’lığı 469 liradan piyasaya girmişti, güncel fiyatlarına bakın, fiyatı gerçekten iyi olduğu için stok bulmak güç, yeni stoklar döviz kurundaki sürekli dalgalanmadan dolayı hangi fiyattan gelir söylemek daha da güç.
Lakin şurası net, DRAM’i var, önbelleği var, ülkemizdeki DRAM’siz SSD’lerden hem daha performanslı, hem de daha ucuz. Lakin elimdeki SSD tek yongalı. Tüm yükün tek yongaya kalması ki normalde birden çok yonga olur, veriler sürekli tabiri caizse yorgun hücrelerden daha zinde hücrelere taşınır, JD240’da böyle bir ortam yok. James Donkey Türkiye için SSD’de çok yeni bir marka, benim tavsiyem şu şekilde, çok veri yazmayı veya depolamayı planlamayın, 120/240GB’lığını alın, işletim sisteminizi kurun, okuma hızından, düşük gecikme süresinden faydalanıp sisteminizi rakiplerinden uygun fiyata hızlandırın, HDD’li bir sistemle SSD’li bir sistem arasında çok fark var.