Donanımhaber’den herkese merhabalar ben Berkan Sezer. Dövizdeki artış ve cep telefonlarının fiyatlarının artması ile beraber ikinci el telefonlar daha gözde olmaya başladı. Amiral gemisi telefonların 3000 lira ve üstü rakamlardan ülkemizde satılmaya başlanması ile tüketicilerde doğal olarak ikinci el telefonlara yönelmeye başladılar. Peki, ikinci el telefon alırken bizler nelere dikkat etmeliyiz? Garanti şartlarını nasıl öğrenebiliriz?
Detaylı açıklamamıza başlamadan ilk dikkat çekmek istediğim nokta, ucuz telefonlara hemen rağbet gösterilmemesi. Piyasanın çok altında fiyatlarla ilana çıkmış telefonlar da genel olarak mutlaka bir kusur oluyor.
Öncelikle telefon alırken ilk kontrol etmeniz gereken şey garanti. Cihazın mutlaka beraberinde faturasını alın. Faturayı ibraz etmenize gerek olmadan telefon tamir veya değişimi yapan, Apple gibi firmalar her ne kadar mevcut olsa da, faturasız kabul etmeyen firmalarda var. Fatura aynı zamanda satın alma tarihini de içerdiği için aynı zamanda garanti süresinin de başlangıcını belirtir.
Garanti süreside ikinci el telefonlar için oldukça önemlidir. İleride çıkabilecek aksaklıklar için mutlaka cihazın garantisi olmasına dikkat edin. Cihaz garantisini firmalara göre farklı yöntemlerle öğrenebilirsiniz. Apple ürünlerinde internet üzerinden seri numarasını girerek garanti bitiş tarihine ulaşabilirsiniz. Seri numarasına iPhone üzerinden Ayarlar>Genel>Hakkında kısmından ulaşabilirsiniz. Ancak burada yine dikkat etmeniz gereken önemli bir konu var. Apple, cihazları kendi tamir ve satış kurallarına göre garanti süresi içerisinde tutar ve web sitesinde yayınlar. Bir cihaz eğer Apple dışında bir yerde tamir görmüş ve hemen sonrasında satışa çıkartılmış ise bunu Apple’ın web sitesinden görmeniz mümkün olmaz. Bu şekilde cihaz garanti dışı kalmıştır ve siz bunu ancak tamir için Apple servisine götürdüğünüz zaman anlarsınız. Bu noktada yapabileceğiniz tek şey cihazın tamir görebilecek noktalarını dikkatlice gözden geçirmektir. Diğer markalarda çıkarılabilir bataryalara sahip olan kısımlarda, bataryanın altındaki noktaları kontrol edin ve özellikle firma yapışkanlarının açılmamış olmasına dikkat edin. Samsung gibi firmalarda ise maalesef ki internet üzerinden kontrol mümkün değil. Bir Samsung cep telefonunun garantisini ancak ilgili telefonu Samsung servisine götürerek kontrol edebilirsiniz. Samsung servislerinden yapacağınız bu kontrol ile cihazın hangi kanal üzerinden işlem gördüğünü de öğrenebilirsiniz. Zira piyasada oldukça sık bulunabilen ithalatçı telefonlarına Samsung veya diğer markalar garanti vermemekte.
Son dönemlerde internet ilanlarında dükkân garantisi ibaresini sıklıkla görmekteyiz. Evet, dükkândan almak her zaman biraz daha güven verir. Ancak belirtmek isterim ki dükkân garantisi denilen şeyin hiçbir anlamı yok. Bir kere hukuki önemi yok. Herhangi bir sorun çıktığında şikâyet edebileceğiniz bir merci dahi bulamazsınız.
Htc, Sony ve LG gibi markaların garanti durumlarını öğrenmek için ise yine ilgili firmalara başvurmanız gerekli.
IMEI kontrolü de, ikinci el telefon alımlarında oldukça önemlidir. *#06# kodunu, cihaz çevirme menüsünde tuşladığınız zaman, telefonun IMEI numarasına ulaşabilirsiniz. Ayrıca telefonun kutusu üzerindeki IMEI veya pil arkasındaki IMEI numarasını da birbiriyle karşılaştırın ve farklılık var ise cihazı almayın. IMEI kodunu BTK’nın web sitesinden sorgulatarak cihazın yurtiçi, yurtdışı, çalıntı olup olmadığı veya kayıt durumunu öğrenebilirsiniz. Bu işlemleri yaptıktan sonra ise fiziksel kontrollere geçebilirsiniz. Almak istediğiniz cihazı altlı üstlü iyice kontrol etmekte fayda var. Özellikle dikkat etmeniz gereken fiziksel darbeler sonucu oluşabilecek çizik veya vuruklar. Derin vuruklara sahip cihazlar şiddetli darbe aldığı için belirli bir süre sonra arıza çıkarması muhtemel olabilir. Cihazların özellikle batarya yuvalarına dikkat edin. Pili çıkartıp altındaki logonun sökülmemiş olmasına bakın. Logoların sökülmüş olması daha önceden tamir edildiğini gösterir. Şark soketinin olduğu yerin temizliğini kontrol edin.
Bu işlemler bittikten sonra ise cihazı çalıştırın. Cihaza özel test menülerinden çeşitli testler yapın. Samsung telefonlarda *#0*# kodu ile test menüsünü açın. Bu menüden kamera, ölü piksel testi, LED veya titreşim gibi birçok testi yapabilirsiniz. Amoled ekranlarında özellikle ekranın solgunluk oranına dikkat edin zira ekranın cansız görünmesi size ekran ömrü ile ilgili ufak bir fikir verebilir. Ölü piksel testide ayrıca çok önemli. Tüm renklerde ekrana dikkatlice bakın. Cihazın garantisi olsa dahi firmaların ölü piksel politikası değişiklik gösterir. Örneğin Samsung 3 adet ölü piksele kadar olan cihazları garanti kapsamına sokmaz.
Android cihazlarda kontrol etmeniz gereken en önemli konulardan biride rootlu olup olmadığı. Cihazlara eğer root işlemi yapılmış ise birçok üretici tarafından garanti dışı bırakılıyor. Örnek olarak Samsung cihazlarda, cihazı kapadıktan sonra, home tuşu, güç tuşu ve ses kısma tuşuna basarsanız özel bir menü açılıyor ve buradan Knox sayacını kontrol edebiliyorsunuz. Knox 1 ise root yapılmış, 0 ise herhangi bir işlem görmemiştir.
Ekran üzerinde çizik olmamasına dikkat edin. Ayrıca ön ve arka kamerayı açıp özellikle odaklamasını test edin. Günümüz akıllı telefonlarının çok hızlı sürelerde odaklama yapabildiğini düşünürsek, odaklamada sorun yaşayan telefonların kameralarında sorun olabilir. Flaş kullanarak resim çekip test edin. Ana ekran tuşu birçok cihazda belirli bir dönem sonra deforme olabiliyor. Özellikle iPhone’larda home tuşu bir müddet sonra çalışmaz hale gelebilir. Bu sebeple bu tuşu telefonun diğer tuşları ile birlikte işlevsellik açısından kontrol edin.
Çıkarılabilir pile sahip olmayan bir telefon modeli ile ilgilenirseniz şunu unutmayın ki her telefonun bataryasının performansı zamanla azalacaktır. Dolayısıyla bu modellerde 1 seneden fazla süreli telefonlar açısından eğer ki garantide yok ise değişim gerekecek ve buda ekstra maliyet anlamına gelecektir.
iPhone alırken en çok dikkat etmeniz gereken iPhone’umu bul özelliğinin açık olması. Cihaz bu özellik aktif haldeyken satın alınırsa sıfırlama yapılamaz ve dolayısıyla işlevsel olmaz. Aldığınız iPhone’un mutlaka sıfırlanmış olmasına özen gösterin.
Cihazlarda kulaklık kısmında kırmızılıklar olduğu zaman su kaçmış olabileceği anlamına gelir.
İkinci el telefonda güncellemenin de önem arz edeceğini unutmamamız gerek. Alacağınız model ne kadar eski ise güncelleme almaması da o kadar muhtemel olur. Android telefonlar özellikle bu açıdan biraz sıkıntılı. 2 sene sonrasında amiral gemisi dahi olsa destek verilmeyebiliyor. Apple tarafında ise güncelleme desteği çok daha başarılı. Örnek olarak 2011 senesinde çıkan iPhone 4S halen güncelleme almakta. Tabi her ne kadar güncelleme alsa dahi performans olarak yavaşlama gibi faktörlerin olduğunu da unutmamak gerek.
Telefonun fiziksel görünümünde de sorun yok ise artık bağlantılarını kontrol edebilirsiniz. Cihazı mutlaka bulunduğunuz yerde bir Wifi bağlantısı ile test edin. 5 -10 dakika Wifi bağlantısı ile internette gezinti yapın. Daha sonra ise yanınızda getireceğiniz bir Bluetooth aparatı ile bağlantı yapın ve test edin. En son olarak ise cihazı şarja takın ve şarj durumunu gözlemleyin. Hızlı şarj özelliğine sahip telefonlarda eğer yavaş şarj gerçekleşiyor ise şarj soketinde veya telefon donanımında bir sorun olduğunu gösterir. Telefona sim kartınızı takıp kısa bir görüşme gerçekleştirin. Konuşma sırasında özellikle cızırtı olup olmamasına ve karşı tarafa sesin nasıl gittiğine dikkat edin. Hem Wifi hem de 3G bağlantılarında internette sörf yapın. Ülkemizde çok kısa bir süre sonra 4G bağlantısının başlayacağından alacağınız telefonun buna destek vermesine önem verin.
Telefonun arka kapağı sökülebilir ise mutlaka orijinal olduğundan emin olun. Birçok kez bu kapaklar yıprandığı için yan sanayi ürünlerle değiştirilip satışa çıkartılıyor.
Herhangi bir parçası servis dışında değişen telefonlardan uzak durun. Yok, fiyatı çok uygun illaki alacağım derseniz orijinal servisinde garanti dışı değişmemiş ürünler olmasına dikkat edin. Ekranı değişti ise mutlaka sanal klavye ve ekran üzerinde dokunmatik testler yapın. Ekranı piyasada ucuz parçalarla değiştirilen telefonlarda dokunmatik sorunu olabiliyor.
Yurt dışından getirilen iPhone gibi cihazlarda garanti olduğu iddia edilse bile mutlaka sıkı bir şekilde araştırın. Örnek olarak ABD üzerinden getirilen iPhone’larda da sadece bir seri numarasında üretilenlere Türkiye’de teknik destek veriliyor. Ayrıca hesap yaparken kayıt parasını da hesaba katmayı unutmayın.Hangi cihazı almak istiyorsanız cihaza özel araştırma yapın ve herhangi bir kronik sorunu olup olmadığına bakın. Örneğin bazı modellerde yer alan, fotoğraflardaki pembe leke sorunu, o modeli aldıktan sonra canınızı sıkmasın. Forumlardaki telefon sayfalarından bu konuda oldukça yararlı bilgiler edinebilirsiniz.
Son olarak cihazlarda tüm kontrollerinizi bitirdikten sonra alma kararı verirseniz mutlaka satıcı ile aranızda bir sözleşme yapın. İkinci el telefon satan dükkânlar sizden telefon alırken bu sözleşmeleri yapıyorlar ancak size satarken herhangi bir sözleşme vermiyorlar. Çalıntı olabilecek ürünler için başınızın ağrımaması açısından mutlaka bu sözleşmeyi yapın. Sözleşmede fatura bilgileri, satan kişinin telefonu, IMEI numarası, tarih ve adresleri belirtin. Ayrıca alabiliyorsanız mutlaka Nüfus Kâğıdı fotokopisi alın. Dükkândan satın alıyorsanız, firmanın kaşe ve imzasını unutmayın.
İstanbul İkinci El Satan Dükkânlar
İstanbul’da ikinci el telefon alabileceğiniz, telefoncuların toplandığı birçok merkez var. Buralarda zengin bir ikinci el telefon stoku bulunmakta. Telefoncular nakit karşılığı aldıkları telefonları internet üzerinden ilan vererek satışa çıkarıyorlar. Bu işi yapan piyasada birçok esnaf mevcut. Ancak buralardan telefon alırken dikkat etmeniz gereken şeyler var. Öncelikle aldığınız telefonun her zamanki gibi mutlaka faturası olmasına dikkat edin.
Bazı telefoncular, senetle satış yapan firmalardan alınan telefonları da satabiliyor. Bu telefonların faturası üzerinde senetlerin ödenmemesi durumunda hattın kapatılabileceği ibaresi yer alıyor. Genel olarak da bunları alan kişiler hemen nakit çevirmek için zararına satıyorlar ve aldıkları yere senetlerini ödemiyorlar. Operatörlerden kontratla alınmış ve daha sonra nakite çevrilmek istenen cihazlarda bu piyasada yer alıyor. Bu tarz telefonlardan mutlaka uzak durun. Ayrıca alırken fatura üzerinde yazan IMEI ile telefondakini karşılaştırın.
Sık rastlanan başka bir durum ise sıfır olarak tabir edilen ancak çoktan ikinci el olmuş telefonların satılması. İyi bir fiyattan size sunulan bu cihazların ne kadar kullanıldığını anlamak için Apple cihazlar harici servise götürmeniz gerekmekte. Cihazların kutularının açılmamış olmasına dikkat edin. Özellikle kutu üzerindeki etiketleri kontrol edin. Sadece deneme amaçlı açtık gibilerinden sözlere itimat etmeyin.
Yine sık rastlanan başka bir sorun ise garanti süresi. Fatura harici satılan ürünlerde bazen size kalan garanti süresi konularında yanlış bilgiler verilebiliyor. 12 ay garanti süresinin olduğu iddia edilen bir telefonda kalan garanti 3 ay çıkabiliyor. Cihazları almadan önce mutlaka servise sordurun. Örneğin Samsung’un rıhtımda, Yazıcıoğlu iş hanının karşısında bir servisi mevcut.
Tamir görmüş ve garantisi sona ermiş telefonlarında ikinci el piyasasında garantili olarak satılıyor. Bu durumda cihazı servise götürüp iyice baktırmaktan başka şansınız yok. Telefonlar dışarda yapıldığı için sadece seri numarasından kontrol edildiğinde halen garantili gözükebilirler. Servis tarafından iyice kontrol edilmeden de tamir gördüğü anlaşılmaz.
Bu piyasada ikinci el telefon alınırken çoğunlukla root gibi işlemlere de maalesef bakılmıyor. Genellikle cihaz temizliği daha ön planda oluyor. Size de satarken bu şekilde satılıyor. Cihaz alırken mutlaka root durumuna dikkat edin zira Samsung gibi üreticilerde eğer Knox sayacı 1 olmuş ise, telefon garanti dışı kalır.
Değişim cihazları olarak adlandırılan telefonlarda bir başka önem konusu. Bazı temiz cihazlarda değişim cihazı adı altında paketlenerek size satılmaya çalışılıyor ve yüksek bedeller talep ediliyor.
Son olarak bir telefon almak istediğinizde “Garanti biziz” gibi cümleleri asla dikkate almayın. İleride cihazla ilgili sorun çıktığında sizi koruyacak, yasal dayanağı olan bir etken değildir. Şu ana kadar anlattıklarımı dikkate alırsanız ikinci el telefonlarda sıkıntı yaşamadan alışveriş yapabilirsiniz.