2011 ile birlikte ekran kartı pazarında değişim rüzgarları esmeye başlayacak

Yorumlar

Erdi Özüağ

İnceleme, Test ve Analiz Editörü

Ekran kartı pazarı yeni yılda daha önce görmediğimiz kadar sert değişiklikler yaşayabilir. Endüstrinin radikal değişikliklere hazırlandığı 2011 yılı, ekran kartı pazarı için de kilometre taşı olmaya aday gibi görünüyor. Kısaca özetlemek gerekirse entegre grafik özellikli yeni nesil işlemciler, Apple faktörü, netbook/tablet bilgisayar ve akıllı telefonlar, dengeleri değiştirebilir.

Masaüstü ekran kartı arenasında yakın gelecek için "radikal" değişiklikler beklenmese de firmaların geleceği açısından bazı segmentlerde ciddi gelişmeler yaşanacak. Dilerseniz entegre grafik özellikli işlemcilerden başlayalım. Intel'in Sandy Bridge ve AMD'nin Fusion kod adlı işlemcileriyle birlikte, masaüstünde olmasa bile dizüstü bilgisayarlardaki giriş seviyesi harici ekran kartına olan ihtiyacın yavaş yavaş ortadan kalkması bekleniyor. Bu önemli çünkü AMD ve Nvidia için bu segment hacimli satışlar ve ciro açısından önem taşıyor.

Intel'i ayrı bir başlıkta değerlendirmek gerekirse, yaşanacak bu değişim daha çok Nvidia'nın pazar pozisyonunu etkileyebilir. Zira AMD'nin giriş seviyesi harici GPU pazarında kaybedeceği payı Fusion işlemcileriyle kapatması mümkün ancak Nvidia'nın en azından görünür planları arasında bu durumu telafi edebilecek bir argümanı [işlemci] şu an için bulunmuyor. Zira haberimizde yer verdiğimiz skor tablosundan da görülebileceği üzere Sandy Bridge işlemcisindenki entegre grafik birimi, örneğin GeForce GT 320M'e olan gereksinimi ortadan kaldırabilir.

Harici bir ekran kartı yerine işlemciye entegre bir çözüm kullanmak hem üretim maliyetleri hem de pil tüketimi açısından üreticilerin öncelikli tercihi olmaya aday. Tabi belirttiğimiz bu noktalar giriş seviyesi için geçerli zira orta ve üst segment mobil sistemlerde, harici ekran kartına olan ihtiyaç uzunca bir süre daha devam edecek gibi görünüyor.

Nvidia'nın durumundan bahsetmişken bir diğer önemli detayın daha altını çizelim. Henüz resmi kanallar vasıtasıyla doğrulanmış olmasa da Nvidia'nın, Apple cephesinde pazar kaybedeceği iddia ediliyor. iPhone ve iPad satışlarındaki artışa bağlı olarak Mac satışları da yükselişe geçen Apple'ın, giriş seviyesinde Sandy Bridge işlemciler ve bu işlemcilerdeki entegre grafik birimini, orta ve üst segmentte ise AMD'nin mobil GPU'larını tercih edeceği, 2011 sonuna doğru ise Fusion tabanlı bazı MacBook'lar sunacağı iddia ediliyor.

Peki bu kadar gelişme karşısında Nvidia nasıl bir strateji izleyecek? Quadro ve Tesla serisi profesyonel grafik çözümleriyle ilgili segmentlerde açık farkla lider olan firma, GeForce 500 serisi ile masaüstündeki pozisyonunu koruyacak. 2011'de başlayacak değişim sürecinin ise farklı alanlarda uygulanacak yeni stratejilerle aşılması muhtemel.

Nvidia geçtiğimiz günlerde yaptığı bir açıklama ile Sandy Bridge tabanlı yeni nesil mobil işlemciler için 200 civarında tasarım kazandığını belirtmişti. Bu gelişme mobil pazarda özellikle de orta ve üst segmentte, harici GPU çözümlere olan ihtiyacı gözler önüne seriyor. Giriş seviyesinde ise Nvidia, Tegra ve ION ile pozisyon kazanabilir.

Bilindiği gibi AMD'nin Fusion tabanlı ilk işlemci modelleri, netbook ve notebook'ları hedef alacak. Bu noktada kimi kaynaklar performans/fiyat dengesi ve gelişmiş grafik özellikleri sayesinde AMD'nin bu segmentlerde pazar payı kazanacağını öngörüyor. Intel ise güçlü olduğu netbook segmentinde pazar kaybetmemek adına Nvidia ile yakınlaşabilir.

Sandy Bridge ile birlikte entegre grafik konusunda geleceğe dönük güçlü bir başlangıç yapmaya hazırlanan firma, Atom işlemci ailesi içinse 2012 öncesinde radikal bir güncelleme planlamıyor. İşte bu noktada Intel, AMD'nin Fusion tabanlı çözümlerine karşı, Nvidia ION ile güçlendirilmiş netbook'larla karşılık verme yoluna gidebilir.

Nvidia tepe yöneticisi Jen-Hsun Huang bir süre önce yaptığı açıklama ile yonga seti geliştirme çalışmalarına son verdiklerini açıklamıştı. Ancak hatırlanacağı üzere, GMA3150 entegre grafik birimine sahip ikinci nesil Atom işlemcileri için hazırlanan ION2 platformu, bir yonga setinden çok sisteme dahil olan ayrık bir GPU tasarımını baz alıyordu.

2011 ile birlikte ekran kartı pazarında değişim rüzgarları esmeye başlayacak

Aslında bu tablo herşeyi anlatıyor. GeForce GT 320M veya muadili bir AMD çözümü olsun, entegre grafik özellikli işlemci çözümleri, hem genel maliyetleri düşürmesi hem de güç tüketimine olumlu katı yapması nedeniyle giriş seviyesinde dengeleri değiştirecek gelişme olarak yorumlanıyorlar.

Bir süredir yeniden yakınlaşmaya başladıkları konuşulan Intel ve Nvidia arasındaki ilişki, AMD'nin Fusion çözümlerine karşı özellikle netbook pazarında ivme kazanabilir. Nvidia için 2011'in dinamosu olmaya aday belki de en güçlü iş kolu Tegra platformu olabilir. Akıllı telefonların durdurulamaz yükselişi, Tegra bölümünün rekor gelir elde etmesini sağlayabilir.

Nvidia geliştirme çalışmaları için yıllarını verdiği ve milyar dolar seviyesinde yatırım yaptığı Tegra platformu için şimdiye kadar istediğini pek bulamamıştı. Birinci nesil Tegra platformunun kullanıldığı Zune HD medya oynatıcısı, Microsoft tarafından Amerika sınırları içerisinde tutulmuş, KIN serisi telefonlar ise iki ay bile pazarda kalamamıştı. Tegra 2 ise Nvidia adına büyük önem taşıyor. Dünyanın ilk 1GHz'de çalışan çift çekirdekli ARM Cortex A9 çözümü olan Tegra 2, Ocak ayında tanıtılmış ve mobil cihazlarda sükse yapacağı belirtilmişti. Açıkçası 2010, Tegra 2'nin piyasaya çıktığı bir yıl olmadı ancak 2011, patlama yapacağı bir yıl olarak önem kazanabilir.

Başta LG olmak üzere pek çok firma, Nvidia Tegra 2 platformunu kullanacağını açıklamış durumda. Akıllı telefonlardan tabletlere kadar pek çok farklı alanda kullanılacağı belirtilen Tegra 2 platformu için en dikkat çekici gelişme ise, henüz doğrulanmasa da Google tarafından Android 3.0 işletim sistemi için referans platform kabul edildiği yönündeki gelişmeler.

Bilindiği gibi Microsoft, Windows Phone 7 için farklı bir politika izlemiş ve Qualcomm'un Snapdragon platformunu üreticilere referans platform olarak sunmuştu. Honeycomb kod adlı Android 3.0 için Google'ın da benzer bir adım atacağı söyleniyor. Bu demek değildir ki Tegra 2 zorunlu tutuluyor ancak günün sonunda Nvidia hanesine önemli bir başarı olarak yazılacak gibi görünüyor.

Tegra 2'nin yanı sıra Tegra 3 için de çalışmalarını tamamlamak üzere olan Nvidia'nın aynı segmentteki diğer firmalara göre ki bunlar arasında Texas Instruments, Qualcomm ve Samsung yer alıyor, güçlü bir yol haritasına sahip olduğu belirtiliyor. Birkaç yıl içerisinde gelirlerinin üçte birlik kısmını Tegra'dan elde etmeyi hedefleyen Nvidia için 2011, bu hedefin geliştiği bir yıl olabilir ve artan satışlarla birlikte giriş seviyesi ekran kartı pazarındaki gelir kaybını bu taraftaki kazanımlarla kapatabilir.

Fusion işlemci ailesiyle entegre grafik özellikli çözümlerini pazara sunmaya hazırlanan AMD, bu alanda yüksek satış başarısı elde etmeyi hedefliyor. Digitimes'ın dizüstü bilgisayar üreticilerine dayandırarak verdiği bir habere göre AMD'nin dizüstü bilgisayar pazarındaki payı 2011 sonunda %15 seviyesine tırmanabilir, 2012'de ise toplam pazar payı %30'a ulaşabilir. Radeon HD 6200/6300 serisi grafik çözümlerine sahip Fusion işlemcilerinin hitap ettiği segmentteki sistemlere katma değer katacağını belirten AMD için önemli bir gelişme daha yaşanacak. Mobility Radeon HD 5000 serisi ile mobil GPU satışlarında liderliğe çıkan AMD için önemli bir gelişme daha bulunuyor.

Bilindiği üzere Nvidia, Optimus adında bir teknolojiye sahip. Bu teknoloji ile işlemciye veya çipsete entegre grafik birimi ile harici Nvidia GPU arasında otomatik olarak geçiş yapılabiliyor. Benzer bir teknoloji [daha yazılımsal olmakla birlikte] Apple'da da bulunuyor. İşte bu AMD'nin elini zayıflatan bir detay zira firma benzer bir çözüme şu an için sahip değil ve entegre grafik özellikli yeni nesil işlemciler ve yüksek performanslı mobil GPU'ya sahip sistemler için böyle bir tekolojiye ihtiyaç duyuluyor.

Örneğin yeni nesil Sandy Bridge işlemci ve GeForce GTX 480M ekran kartına sahip bir sistem, Nvidia Optimus teknolojisi ile basit email uygulamaları veya internette gezinti sırasında GeForce GTX 480M yerine işlemcideki entegre grafik birimine geçiş yaparak güç tüketimini aşağı çekebiliyor. AMD'nin bu yönde bir teknoloji için uzun süredir çalışma halinde olduğu biliniyor. 2011 yılında lanse edilmesi beklenen Dynamic SG kod adlı teknoloji ile benzer şekilde otomatik geçiş teknolojisi dizüstü bilgisayarlara sunulabilir.

Intel cephesinde ise tüm gözler Sandy Bridge işlemci ailesine çevrilmiş durumda. Aslına bakılırsa firma, hali hazırda ekran kartı pazarının da lideri durumunda. Entegre grafik çözümleriyle genel pazarın neredeyse yarıdan fazlasını kontrol eden firma, Sandy Bridge ile birlikte şimdiye kadar sunduğu en güçlü grafik birmini pazara sunacak. Bu önemli çünkü firmanın gelecek planları arasında kullanıcılara daha fazla görsel işlem gücü sunmak ta yer alıyor ve bu açıdan Sandy Bridge önemli bir ilki temsil ediyor. Gelecekle ilgili bir not düşmek gerekirse, Sandy Bridge'deki DirectX 10.1 destekli entegre grafik biriminin, Ivy Brigde kod adlı 22nm işlemcilerde DirectX 11 destekli daha gelişmiş bir çözüm ile güncelleneceğini de belirtelim.

Entegre grafik özellikli yeni nesil işlemciler özellikle dizüstü bilgisayarlar için hazırlanan mobil GPU'ların oluşturduğu pazarda ciddi bir etki yaratacak gibi görünüyor. Öte taraftan bu etki kendisini masaüstü bilgisayarlarda da gösterecek. Toplama bilgisayar çözümlerinde olmasa bile giriş seviyesi ekran kartlarının kullanıldığı pek çok markalı bilgisayarda, entegre grafik özellikli çözümlere geçilecek. İşte bu noktada Intel'in daha fazla pazar payı kazanması beklenebilir. Çünkü markalı masaüstü sistemlerde güçlü bir pozisyona sahip olan firma, 2011'in ikinci yarısına kadar AMD'den entegre grafik özellikli masaüstü çözüm gelmeyeceği için buradan elde edeceği pazar payı ile toplam GPU pazarındaki konumunu da yukarı taşıyabilir.

Görünen o ki 2011 ile birlikte endüstri önemli bir değişim sürecine girecek. Bu değişimin etkileri belki 2011'de çok fazla hissedilmeyecek ancak özellikle 2012 ile birlikte dengelerin önemli ölçüde değişmesi ve yenilikçi yaklaşımların daha fazla önem kazanması bekleniyor.