2020'de Dünya'ya bir asteroit mi çarpacak? Hayır, endişelenmenize gerek yok

Devasa bir göktaşının Yeryüzü'ne çarpıp insanlığı yok etmesi bildiğiniz gibi kıyamet senaryolarının vazgeçilmez unsurlarından birisi. Günümüzde ise bu konu özellikle de haber sitelerinde tık toplamak adına çokça istismar ediliyor. Herhangi bir bilimsel dayanağı olmayan birçok yanlış bilginin "NASA tarafından yapılan açıklamaya göre", "Amerikan medyasında yer alan bilgilere göre" gibi ifadelerle sanki doğruymuş gibi kullanılmaya çalışıldığını görüyoruz.

Bu duruma örnek verebileceğimiz ilginç bir söylenti daha son günlerde yine sosyal medyada ortaya çıkmaya başladı. Bu seferki "tehlikeli" asteroitimizin ismi ise 1998 OR2. Peki 1998 OR2 gerçekten de Dünya'yı tehdit ediyor mu?

"Tehlikeli Olabilecek Cisimler" (Potentially Hazardous Objects)

Medyada gördüğümüz sansasyonel asteroit haberleri, genellikle Potentially Hazardous Objects (PHO) teriminin yanlış anlaşılmasından dolayı ortaya çıkıyor. "Tehlike Oluşturabilecek Cisimler" olarak Türkçeye çevirebileceğimiz bu terim, astronomide, Dünya'ya yakın yörüngelerde yer alan ve 100 metrenin üzerinde çap uzunluklarına sahip olan asteroitler için kullanılıyor.

Ancak asteroitlerin yakın bir yörüngede bulunması Dünya için bir tehlike oluşturacağı anlamına gelmiyor. Örneğin haberde bahsi geçen 1998 OR2 isimli göktaşı, 29 Nisan 2020 tarihinde Dünya'ya 6,3 milyon kilometre kadar yaklaşacak. Hemen bir karşılaştırma yapacak olursak Ay'ın Dünya'ya olan uzaklığı ortalama 384 bin kilometre seviyesinde. Yani 1998 OR2, 2020'de Dünya için hiçbir tehdit oluşturmayan, inanılmaz uzak bir konumdan geçiş yapacak.

Astronomların bu tarz asteroitleri potansiyel birer tehlike olarak değerlendirmesinin nedeni ise tamamıyla Dünya'ya olan yakınlıklıklarından ibaret. Örneğin 1998 OR2'nin teorik anlamda çok küçük bir ihtimal de olsa Yeryüzü'ne çarpma olasılığı var. Ancak bu ihtimal en azından yüzbinlerce yıl için gerçeğe dönüşmeyecek. Yani 1998 OR2 asteroiti bırakın 2020'yi, 3020 hatta 4020 yılına kadar bile Dünya için hiçbir tehlike oluşturmuyor.

Ağustos 2019 verilerine göre şu anda iki binin üzerinde bilinen PHO var. Önümüzdeki 100 yıl içerisinde Dünya'ya çarpma olasılığı olan PHO sayısı ise 0.

NASA'nın asteroit takip sistemi Sentry'ye buradan ulaşabilirsiniz. Asteroitlerin çarpma olasılıkları, hızları, boyutları gibi birçok bilgi yer alıyor.

Henüz keşfedilmemiş binlerce Dünya'ya yakın asteroit var

NASA'nın ifadelerine göre şu anda 19.000'i aşkın Dünya'ya Yakın Cisim (Near Earth Objects) bulunuyor. Bunlardan yaklaşık iki bin tanesi Dünya için potansiyel bir tehlike (PHO) olarak değerlendiriliyor. Buradaki ilginç nokta ise Dünya'ya Yakın Cisimler'in sayısının her geçen yıl önemli ölçüde artması. NASA, her yıl yaklaşık 1500 yeni DYC'nin keşfedildiğini söylüyor. Yani astronomların henüz keşfetmediği, ancak Dünya'ya çok yakın yörüngelerde yer alan küçük veya büyük binlerce asteroit var.

Peki durum böyleyken şu anda bir asteroit çarpışmasını önceden tahmin etme ve önlem alma ihtimalimiz tam olarak var mı? Geçtiğimiz yıllarda konuyla ilgili konuşan NASA araştırmacıları,"Büyük asteroitler de dahil olmak üzere DYC'lerin önemli bir çoğunluğunu hala keşfedebilmiş değiliz. Yani dev bir gökcismi Dünya'ya çarpacak olsa büyük bir ihtimalle hiçbir uzay ajansı bizi önceden uyaramayacak. Çünkü çarpışma anına kadar öyle bir göktaşının varlığından bile haberdar olmayacağız." ifadelerini kullandı.


Bu durumun en iyi örneklerinden birisini geçtiğimiz ay 25 Temmuz tarihinde yaşadık. 2019 OK isimli bir göktaşı astronomların ifadeleriyle "rahatsızlık verici düzeyde" yakın bir konumdan geçiş yaptı. 100 metre genişliğinde olduğu tahmin edilen asteroit Dünya'ya 73 bin kilometre kadar yaklaştı.

Burada astronomları endişelendiren nokta ise 2019 OK'in yakın geçişten yalnızca birkaç gün önce keşfedilmiş olması. 73 bin kilometre kadar yaklaşacağını ise son birkaç saate kadar kimse tahmin edememişti. Astronomlara göre bu durum, Dünya'nın potansiyel bir asteroit tehditi karşısında ne kadar savunmasız olduğunu çok açık bir şekilde ortaya koyuyor.

Gökbilimcilerin bu konuyla ilgili çözüm önerilerinden birisi ise tamamıyla DYC keşfetme amacıyla tasarlanmış dev bir teleskobun uzaya fırlatılması. Yeterli ödeneğin sağlanması halinde söz konusu teleskobun kısa sürede geliştirilebileceği ve göreve başlayabileceği belirtiliyor. Dünya için potansiyel tehlike oluşturabilecek göktaşları bu şekilde önceden keşfedilebilecek ve ardından gerekli görülmesi halinde savunma sistemleri harekete geçirilecek. 

Yorum Yaz Paylaş Tweetle