5 maddede Volkswagen'in Türkiye yatırımı

Yeni fabrika yatırımı için hangi ülkeler adaydı?
Türkiye Volkswagen'e hangi teşvikleri sundu?
Türkiye yatırımının önüne hangi engeller çıktı?
Bazı istatistikler
Bulgaristan ne diyor?
Yorumlar

Barış Cankı

Otomobil Editörü

5 maddede Volkswagen'in Türkiye yatırımı

Alman otomotiv devi Volkswagen, Türkiye yatırımının ilk adımı olarak görülen ‘Volkswagen Turkey Otomotiv Sanayi ve Ticaret AŞ’yi kurdu. Söz konusu şirketi Manisa’da 943,5 milyon lira sermayeyle kuran Volkswagen’in toplam yatırımı 1,4 milyar euro olacak. Volkswagen’in Türkiye yatırımını sizler için birkaç başlık altında özetledik.

Yeni fabrika yatırımı için hangi ülkeler adaydı?

Volkswagen’in yeni fabrika için yer arayışları aslında bundan yıllar öncesine dayanıyor. İlk etapta yatırım için Bulgaristan, Sırbistan, Romanya ve Kuzey Afrika ülkelerinin adı geçerken, sürecin ilerlemesi ve listeye Türkiye’nin de dahil olmasıyla birlikte Bulgaristan ve Türkiye en güçlü adaylar olarak öne çıktı. Türk yetkililerin Volkswagen ile yaptığı uzun görüşmeler ve Volkswagen’in Türkiye ziyaretleri sonrası fabrikanın Manisa’ya kurulmasına karar verildi.

Türkiye Volkswagen'e hangi teşvikleri sundu?

Türkiye’nin yeni fabrika yatırımını almak için Volkswagen’e neler vadettiği henüz net değil. Türk yetkililerden henüz bu konuda bir açıklama gelmedi. Fakat şimdiye kadar Türkiye’nin Volkswagen yatırımı için yaptığı iddia edilen düzenlemeleri ve teşvik iddialarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz. Bu iddialardan bazıları, Türkiye’nin yatırım yarışında haksız rekabet yaptığını iddia eden bazı Avrupalı parlamenterlere ait.

‘Yatırımlarda devlet yardımları’ hakkında bir değişiklik yapılarak, sıfırdan fabrika kurup en az 100 bin adetlik kapasiteye ulaşan firmalara, kapasitenin yüzde 15’i kadar gümrüksüz otomobil ithalat izni verildi.
Volkswagen’in gerek fabrika kurulumu için malzemeleri gerekse ürettiği araçları taşırken demiryollarını kullanabilmesi için Marmaray’da yük taşımacılığına dair düzenlemeler yapıldı.
(Alman Yeşiller partisi üyesi Reinhard Bütikofer’e göre) Volkswagen’in Türkiye’yi seçmesi için 40 bin araç alım garantisi ve devlet bütçesinden 400 milyon euro’luk teşvik verildi.

Türkiye yatırımının önüne hangi engeller çıktı?

Volkswagen’in yeni fabrika yatırımı için en güçlü aday olarak Türkiye’nin konuşulmaya başladığı dönemde Suudi Arabistan yönetiminin araya girmeye çalıştığı iddia edilmişti. Yatırımı kendilerine çekmek isteyen Suudi Arabistan’ın Volkswagen’e teklif ettiği söylenen maddeler şöyleydi:

10 yıl boyunca üretilecek her otomobile en az bin dolar maddi destek.
Her yıl bu fabrikadan 10 binlerce otomobilin devlet kurumları için satın alınması.
Volkswagen’e birçok arazi, bina ve altyapı desteği.

Şimdilerde ise Avrupa Parlamentosundaki bir grup parlamenter, VW'nin Türkiye'de kurması söz konusu olan fabrikanın devlet teşvikleriyle ilgili AB kurallarına uygunluğunun incelenmesi talep etti. Parlamenterlere göre Türkiye’nin Volkswagen’e sunduğu cömert teşvikler AB hukukuna aykırı. Alman Yeşiller partisi üyesi Reinhard Bütikofer’in başı çektiği grubun bu talebinden nasıl bir sonuç çıkacak hep birlikte göreceğiz.

Bazı istatistikler

2020 yılında yapımına başlanması, 2022 yılında da faaliyete geçmesi planlanan fabrika 1,4 milyar euro yatırımla kurulacak. Yılda 300 bin araç üretilmesi planlanan tesiste yaklaşık 5 bin kişi istihdam edilecek. Manisa’da kurulacak fabrika, Alman otomotiv devinin dünya genelindeki 123’üncü fabrikası olacak. Söz konusu fabrika, son 20 yıldır Türkiye’de otomobil üretmek için sıfırdan kurulan ilk tesis olacak. Ülkemizde şuanda Corolla, C-HR, Civic Sedan, Egea, Megane, Clio, i10 ve i20 modelleri üretiliyor. Yeni fabrikayla birlikte Passat, Superb, Ateca ve Karoq modellerinin de Türkiye’de üretilmesi bekleniyor.

Bulgaristan ne diyor?

Volkswagen’in Türkiye’de şirket kurduğunun ortaya çıkmasıyla birlikte Bulgar basınında ‘Yarışı Türkler Kazandı’ şeklinde haberler çıkmaya başladı. Bulgaristan’ın eski Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliyev ise bugün yaptığı açıklamada Türkiye ile eşit şartlarda yarışmadıklarını dile getirdi. Plevneliyev açıklamasında “Bu kesinlikle eşit bir mücadele olmadı. Zira görünene göre Türkiye, kurallara hiç bağlı kalmadı ve ortak pazar kurallarına ilgi göstermedi. Türkiye Gümrük Birliği üyesi, tüm haklara sahip, ancak bununla birlikte hiçbir yükümlülüğü bulunmuyor” ifadelerini kullandı.