Merhaba arkadaşlar, masaya yatıracğamız ekran kartı AMD'nin yeni nesil Radeon RX 480 modeli. Orta segmente konumlanan ekran kartını açıklanan tüm detaylarını mercek altına alıyoruz.
Önce temel değişikliklere başlayalım. İsim değişikliğine giden AMD, yeni modellerini Radeon RX adı altında topluyor. Rakibi Nvidia'nın neredeyse bütün modellerini GeForce GTX çatısı altında sunmasına karşın, AMD'nin, otomotiv endüstrisine benzer şekilde R7 ve R9 gibi farklı grup isimleri kullanması, özellikle alt ürün gruplarında kafa karışıklığına neden olabiliyordu. Öyle zannediyorum ki RX 480'in altına ve üzerine gelecek modeller de bu isimlendirmeyi sürdürecek.
İkinci önemli nokta, AMD'nin hayal kırıklığı yaratıp yaratmadığı. Evet hepimiz, AMD'nin yüksek performans segmentinde yeni kartlar sunmasını bekliyoruz. Çok yakın gelecekte olmasa da bunu yapacaklar lakin, Polaris serisi GPU'ların üst segmenti hedeflemeyeceği zaten uzun süredir konuşulan bir gelişmiydi. Şirketin elinde her ikisi de 14nm FinFET teknolojisiyle geliştirilmiş iki GPU bulunuyor, bunlardan Polaris 10 masaüstünü, Polaris 11 ise dizüstü bilgisayarları hedefliyor. Dolayısıyla Radeon RX 480 olması gereken sınıfta çıktı, yani bir hayalkırıklığı söz konusu değil.
Peki AMD ve iştiraki olan Radeon Teknoloji Grubu, neden GTX 1070 ve GTX 1080'e rakip model veya modeller sunmadı? Bu soruyu bizzat üst düzey yöneticilerine sordum ve ortak yanıt şu şekilde: Dünyanın en büyük oyun veritabanı Steam ve oradaki anletlere göre fiyatı 300 dolara kadar olan ekran kartları tüm pazarın %80-90'ınını kapsıyor. Evet üst seviye kartlar yapacağız ama öncesinde herkesin en azından 1080p çözünürlüğünde yüksek kalite ayarlarında akıcı ve keyifli oyun deneyimini yaşamasını sağlamak istedik. Bu arada 1080p ifadesinin geçtiğine bakmayın, RX 480 1440p'de örneğin DOOM oyunun 144Hz oynatabilecek kabiliyete sahip. 1080p kriteri performanstan ziyade en popüler monitör çözünürlüğü referans alınarak telaffuz ediliyor.
Bu kadar detay sonrasında şimdi isterseniz açıklanan özellikler çerçevesinde Radeon RX 480'nin teknik özelliklerine göz atalım. Üretim tarafında GlobalFoundries ve Samsung'un teknoloji işbirliği kapsamında 14nm FinFET geometrisiyle geliştirilen Polaris 10 GPU'lu kart, 36 işlem ünitesi içerisinde 2304 adet paralel işlem birimine yani bir başka ifadeyle Radeon çekirdeğine sahip. Yani ufak bir hesapla, Radeon R9 390X'den %22, Radeon R9 390'dan ise %11 daha az çekirdek kullanıyor. Ancak 4. nesil GCN mimarisi kapsamında çekirdeklerin çalışma verimliliği arttırılırken, 14nm ile frekansın da yükselmesi aradaki açığı önemli oranda kapatıyor. Ayrıca özellikle sıkıştırma tarafında nasıl yenilikler var bilmiyoruz ama AMD'nin Polaris için bantgenişliğini daha iyi kullanacak yeni sıkıştırma algoritmaları hazrladığını da epeydir duymaktayız. Hatta R9 390X'in 384 gigabit/saniyelik bantgenişliğine karşılık, RX 480'inin 256 gigabit/saniye ile bu derece rekabetçi olması da az önce söylediğim yeniliğin adeta deliliği niteliğinde.
Diğer taraftan 5.5 TeraFLOP seviyesinde tek hassasiyetli işlem gücü sunan kart, bu değerle Radeon R9 390 ve Radeon R9 390X'ın tam ortasına yerleşiyor. Umuyorum ki GPUOpen yaklaşımıyla birlikte kartların işlem gücü yakın gelecekte daha fazla önem arz edecek. AMD'nin grafik işlemci mimarilerinde şöyle bir durum söz konusu, kartların matematiksel hesaplama yetenekleri çok yüksek olmasına karşın aynı başarımı oyunlara yansıtırken bir miktar kayıp yaşıyorlardı Özellikle DirectX 12 konusundaki opitimizasyonlar ve asenkron çalışan çekirdeklerin sunduğu kabiliyetler sayesinde yeni kartın bu konuda daha başarılı olacağını söylemek mümkün olabilir yani Radeon RX 480, performans olarak Radeon 390X'a karşı rekabetçi olup, Nvidia kanadında ise GTX 980'ın karşısına çıkabilir.
Uzun lafın kısası, mevcut tablo R9 390 ve 390X, Nvidia cephesinde ise GTX 970 ve GTX 980 aralığında bir model olduğu izlenimi veriyor. Daha fazla performans olabilir mi, özellikle VR yani sanal gerçeklik optimizasyonlarında, RX 480 daha da fazla rekabetçi olabilir anak gözlük konusu şu an için yaygın bir başlık değil. Sadece şunu atlamamak gerekiyor, evet bu ekran kartını alan bir kullanıcı gidip bir de yüksek fiyatlı HTC Vive almayabilir ama hazır sistem yani komple bilgisayar alacak olanlar için VR uyumluluğu önemli, işte o vakit üzerinde VR Ready yazan sistemler için Radeon RX 480 avantajlı olabilir.
256-bit bellek veri yoluna sahip olan kart üzerinde modeline göre 4GB veya 8GB GDDR5 bellek bulunuyor ve bellekler 8GHz'de çalışıyor. GPU'nun çalışma hızı resmi olarak açıklanmasa da tahminler 1.2-1.3GHz aralığını gösteriyor. Radeon RX 480'nin ısıl tasarım gücü ise 150 Watt olarak açıklandı. Bazı yorumlar GTX 1070 seviyesinde bir TDP değerinin bu kart için yüksek olduğunu dile getirirken, kağıt üzerindeki verilere göre haklı olunduğunu ancak teknik seviyede durumu daha iyi yorumlamak gerektiğini söylemek isterim dostlar.
GeForce GTX 1080, standart olarak GDDR5X tipi bellek kullanıyor, RX 480 ise GDDR5. Ekran kartlarının toplam güç tüketiminin %20 kadarı bizzat bellek yongalarından gelir, işin içerisine bellek kontrolcüsünü de eklediğinizde oran daha da artar. GDDR5X, GDDR5'e kıyasla daha az güç tüketiminde daha yüksek performans sunan bir teknolojiye sahip. Daha az güç tüketmese bile daha yüksek performansından dolayı, aynı enerji tüketim düzeyinde daha yüksek performans verebilir.
GDDR5X'te tedarik edilen voltaj değeri yani vdd ile vddq olarak bildiğimiz değeler, GDDR5'e kıyasla 1.5volttan 1.35 volta çekilmiş. Bu bile teoride %10 civarı avantaj sağlayabilir. Şunu unutmayalım ki, RX 480 orta sınıf bir kart ama buna karşın GDDR5 bellekleri 8GHz'de çalışıyor yani GTX 980 Ti'in bellek hızlarından bile daha yüksek. Tüm bunları alt alta sıraladığımızda hem RX 480 için tablo değişiyor hem de bu kart 150 Watt'sa, GTX 1080 rakibi olan model 300 Watt teorisi çok gerçekçi kalmıyor çünkü o kartta kullanılacak HBM sınıfı bellekler, aynı ya da çok daha yüksek bellek bantgenişşliğini daha düşük enerji tüketimiyle yapacağından en kötü ihtimalle 2 tane Radeon RX 480 kadar güçlü olacağını düşündüğümüz üst seviye bir AMD ekran kartı, HBM2 ve diğer optimizasyonlar sayesinde iki tane RX 480'in toplam güç tüketiminden çok çok daha düşük enerji tüketir.
Kısacası, GeForce GTX 1060 gibi bir model benzer performansı aynı fiyat ya da bir miktar daha yüksek fiyat aralığında daha düşük güç tüketimiyle sunmadığı sürece RX 480 iddiasını sürdürecektir. Üstelik tek bir 6pin güç konnektörüne sahip olan kart, 150 Watt TDP ile çok güçlü bir soğutucu tasarımına ihtiyaç duymuyor. Bu özellikle üretim maliyeti tarafında fiyatın aşağıda kalmasını sağlayan bir diğer faktör. Ayrıca Polaris mimarisiyle gelen yeni çoklu ortam ve IO motoru, RX 480'i modern bütün bağlantılara destek veren kart yapıyor. HFMI 2.0a, DisplayPort 1.3 ve H.265 formatlı videolar için kodlama ve çözme kabiliyeti. Yani bu kart medya bilgisayarları için de iyi bir alternatif olabilir çünkü şu anki özellikleriyle muhtemelene miniITX sistemlerle uyumlu minyatür modelleri de olacaktır.
Peki AMD Radeon RX 480, ne zaman ve hangi fiyattan çıkıyor. Yeni kartın fiyatı ise 4GB bellekli model için 200 dolar, 8GB bellekli model içinse 220-230 dolar civarında olacak. Açıkçası sunduğu performans ve getirdiği özelliklerle, eğer Nvidia hızlı sürede aksiyon almazda orta sınıfta AMD'nin yükselişine tanık olabilir. 200 dolar fiyatı ile aynı sınıftaki GTX 960'ı geri plana iten kart, performans potansiyeline ek olarak yüksek olması muhtemele hız aşırtma kabiliyetleri ile R9 390 ve GTX 970/980 gibi modelleri de raflardan indirebilir çünkü örneğin GTX 980 fiyatına iki tane RX480 alabilmek mümkün olacak gibi görünüyor. Üstelik DirectX 12 ve Vulkan'ın çoklu GPU tarafında gelecek vaad etmesi de AMD'nin bir başka dayanak noktası. Son olarak işin bir de mining boyutu olduğunu unutmayalım. Bitcoin eskisi kadar revaçta olmasa da hala popüler ve bu kartın yüksek başarımı 150 Watt TDP ile sunuyor olması o tarafta da bir ilgi uyandırabilir.
Toparlayacak olursam eğer, AMD stratejik bir hamle ile okulların kapandığı dönemde, tatilini bilgisayar başında geçirecekler için bütçe anlamında aşırı zorlamaya gitmeden erişebilecekleri, sevdikleri oyunları yüksek kalite ayarlarında keyifle oynayabilecekleri bir ekran kartıyla başlamak istemiş seriye. Kademeli olarak hem alt seviye hem de üst seviyede yeni modeller gelecektir AMD kampından. Ben Erdi Özüağ, bu videoda Radeon RX 480'i ana hatlarıy itibariyle tanımış olduk, daha derin bir analizi ise ay sonunda paylaşacağız. İzlediğiniz için teşekkürler, hoşçakalın ve kendinize çok iyi bakın.