Ağ Tarafsızlığı sonrasında internet kullanıcılarını neler bekliyor?

Ağ Tarafsızlığı Nedir?
Portekiz Örneği
Küçük Platformlar İçin de Tehlikeli
Diğer Bölgelere Yayılabilir
Yorumlar

ABD'de uzun süredir devam eden şiddetli tartışmaların ardından geçtiğimiz hafta ülkede; internet ve telekomünikasyonun düzenlenmesinden sorumlu kuruluş olan Federal İletişim Kurulu(FCC) Ağ Tarafsızlığı konusunda son sözü söyledi. FCC, 2015 yılında yürürlüğe giren ve Ağ Tarafsızlığı'nı güvence altına alan Açık İnternet Kuralları'nın yürürlükten kaldırarak Ağ Tarafsızlığı dönemini resmen kapattı. Ağ Tarafsızlığı savunucuları mahkemeler aracılığıyla FCC ile mücadele etmeye kararlı ancak şu an için internet kullanıcılarını ciddi tehlikeler bekliyor. Peki Ağ Tarafsızlığı kullanıcılar için neden önemli?

Ağ Tarafsızlığı Nedir?

En geniş ifadeyle ağ tarafsızlığı, internet servis sağlayıcılarının(ISS) internetteki bütün verilere eşit bir şekilde muamelede bulunması anlamına geliyor. Yani Ağ Tarafsızlığı sayesinde telekomünikasyon şirketleri; internetteki herhangi bir hizmeti veya web sitesini keyfi gerekçelerle sınırlandıramıyor, engelleyemiyor veya kullanıcıların erişimi için ek ücret talep edemiyor. Güçlü telekomünikasyon şirketleri karşısında internet kullanıcılarını koruyan Ağ Tarafsızlığı kuralları ile bireyler internetten kısıtlama olmaksızın özgürce faydalanabiliyor.

Ağ Tarafsızlığı savunucuları bu kurallar sayesinde internetin herkes için adil bir alan haline geldiğini belirtirken telekomünikasyon şirketleri bu kuralların, kendileri için fazladan bir yük anlamına geldiğini iddia ederek Ağ Tarafsızlığı'na karşı çıkıyor. Bir dönem ABD'nin en büyük telekomünikasyon şirketlerinden Verizon'ın avukatlığını da yapmış olan FCC Başkanı Ajit Pai de Ağ Tarafsızlığı'nın rekabeti öldürdüğü gerekçesiyle kaldırılması gerektiğini savunuyor.

Portekiz Örneği

Ağ Tarafsızlığı'nın internet kullanıcılarını nelerden koruduğunu görmek için somut bir örnek vermek çok daha iyi olacaktır. ABD'deki Ağ Tarafsızlığı savunucularının da sıkça başvurduğu örnek Portekiz. Avrupa Birliği'nin Ağ Tarafsızlığı kurallarına bağlı olan Portekiz, ülkedeki operatörlere aslında bu kurallara aykırılık teşkil eden bazı imtiyazlar da tanıyor. Ülkenin önde gelen operatörlerinden Meo, akıllı telefonlarda kullanılmak üzere standart veri paketi sunarken bu paketin yanında pek çok hizmet için kullanıcılardan ekstra ücret talep ediyor.

Örneğin; WhatsApp, Skype, Viber veya Hangouts gibi mesajlaşma uygulamalarından faydalanmak isteyen kullanıcılar, standart pakete ek olarak 4.99€ daha ödeyerek ''Mesajlaşma Paketi''ni satın almak zorunda. Yine benzer şekilde Facebook, Instagram, Twitter ve Snapchat gibi sosyal medya uygulamalarını kullanmak içinse standart paketin yanında 4.99€ daha ödeme yapıp ''Sosyal Paketi''ni almak gerekiyor. YouTube, Netflix, Periscope, Twitch gibi video platformları veya Spotify, Play Müzik, Soundcloud gibi müzik platformları da ek paketlerle kullanıcılara sunuluyor. Mesajlaşma, sosyal medya, video, müzik ve mail uygulamalarının hepsini aynı anda kullanmak isteyen kullanıcıların ek paketlere aylık toplam 25€ ödeme yapması gerekiyor.

Küçük Platformlar İçin de Tehlikeli

Ağ Tarafsızlığı savunucuları Portekiz örneğinden hareketle bu modelin iki yönden problemler içerdiğini ileri sürüyor. İlk olarak bir telekomünikasyon şirketi ek ödeme almadığı takdirde müşterisinin internet kullanımını bir hayli kısıtlayabiliyor. Modelin ikinci olumsuz yönü ise küçük şirketlerin büyük şirketler karşısında rekabet gücünü kırıyor. Örneğin video paketini alan kişiler Netflix'ten faydalanabilecek ancak Netflix'e rakip daha küçük platformlardan faydalanamayacak. Dahası bu küçük platformlar telekomünikasyon şirketleri ile anlaşma da yapamayacağı için kapanmaya sürüklenecek.

Hem internet kullanıcıları hem de platformlar için oldukça önemli olan Ağ Tarafsızlığı'nın kaldırılmasından karlı çıkan tek grup telekomünikasyon şirketleri olurken ABD'deki Ağ Tarafsızlığı savunucuları Portekiz'deki Meo örneğini kullanarak benzer modelin ABD'de de uygulanmamasını istiyor. FCC'nin yeni kararı uyarınca ABD'deki telekomünikasyon şirketleri, Meo'nun uyguladığı modelin benzerini uygulama konusunda özgür ancak ülkedeki tartışmalar Ağ Tarafsızlığı mücadelesiyle ilgili kesin kararın mahkemelerde verileceğini gösteriyor.

Diğer Bölgelere Yayılabilir

Tabi ABD'deki kullanıcılar kadar dünyanın geri kalan kısmındaki internet kullanıcıları için de Ağ Tarafsızlığı tartışması oldukça önemli zira ABD'nin Ağ Tarafsızlığı'na aykırı uygulamaları başlatması halinde Avrupa başta olmak üzere diğer bölgelerde de benzer uygulamaların hayata geçebileceğinden endişe duyuluyor.