Apple: iPhone'da olan iPhone'da kalır | Yeni gizlilik yaklaşımı

Peki Apple kendi uygulamalarında gizlilik için neler yapıyor, gelin onlara göz atalım.
Yorumlar

Erdi Özüağ

İnceleme, Test ve Analiz Editörü

Apple: iPhone'da olan iPhone'da kalır | Yeni gizlilik yaklaşımı

Apple yeni nesil ürünlerini anlatırken, donanım ve yazılım tarafındaki güncellemelere ek olarak, bireylerin en temel hak ve özgürlüklerinden biri olan gizlilik politikasını da geliştiriyor. Kuşkusuz hem donanım hem de yazılım, daha doğrusu bir ekosistem ve platformun çekirdek bileşenleri olan;

- Yazılım: İşletim sistemi ve ana uygulamalar

- Donanım: İşlemci ve güvenlik bileşenleri

- Cihaz: Akıllı telefon, tablet, bilgisayar, ve diğer ürün grupları

Eş zamanlı olarak üreten ve geniş kitlelerin erişimine sunan Apple'ın, bu çerçevede güvenlik politikalarını geliştirme konusunda önemli bir avantajı ve aynı zamanda kullanıcılara karşı çeşitli sorumlulukları var. Daha önce duyurdukları, iPhone'da olan iPhone'da kalır mottosuyla bu alandaki yaklaşımlarını kamuoyu ile paylaşan ve özellikle T serisi çiplerle birlikte cihazlarındaki güvenlik alınlarını, gelişmiş algoritmaların temel teşkil ettiği ileri şifreleme yöntemleriyle desteklene Apple, iOS 14.3 ile birlikte güvenlik özelliklerini bir kez daha geliştiriyor ve yenilikler ekliyor.

Tim Cook: ''Apple için gizlilik, en temel insan hakkıdır. İnternette sizi izleyenler, camınızdan içeri bakan birinden daha çok şey biliyor sizin hakkınızda, çok daha fazla şey...''

Peki tam olarak bizi neler bekliyor, gelin kısaca anlatmaya çalışayım.

App Store uygulama marketine yeni zorunluluklar getirildi. Apple'ın kendisi de dahil olmak üzere tüm geliştiricilerin buna uyması zorunlu aksi takdirde güncelleme veya yepyeni bir sürüm sunmak isteyen geliştiriciler bunu yapamayacak. Aslında iki temel sac ayağından oluştuğunu söyleyebilirim;

1- Geliştiriciler uygulama sayfasında kullanıcılara yeni sürümle gelen gizlilik özelliklerini açık şekilde anlatmak zorunda.

2- iOS'dan tvOS'a kadar Apple'ın bütün işletim sistemlerinde, onlara ait olan uygulama marketinde, geliştiriciler bir yenilik sunmadan önce Apple'ın hazırladığı güvenlikle ilişkili soruları şeffaf şekilde cevaplaması, gizlilikle ilgili tüm bilgileri paylaşması ve bu bilgilerin erişilebilir olmasını zorunlu tutuyor.

Apple'ın en büyük teknoloji fuarında rakiplerine yaptığı gönderme: ''iPhone'da olan, iPhone'da kalır...''

Apple'ın açıklamasına göre bu güncelleme ile hedeflenen, kullandığı uygulamanın topladığı bilgiler hakkında kullanıcıları bilgilendirmek ve uygulama tercihini yaparken gizlilik kriterini göz önünde bulundurmasına teşvik etmek. Yine Apple'ın ifadesine göre, uygulama marketindeki bu yeni yaklaşım endüstri genelinde yenilikçi, yepyeni bir dönemi temsil ediyor. Yeni bir yaklaşım açısı olduğu için Apple sadece son kullanıcılar değil, geliştiricilere de bir takım yeni araçlar sağlıyor ve geçiş sürecinde gizlilikle ilgili yeni beklentilere daha kolay adapte olmalarını sağlıyor.

Uygulamalar ve cihazlar günlük hayatta bazı hizmet ve servislerin çalışabilmesi veya gelişebilmesi adına bir takım verileri topluyor ve bunları değerlendirerek hizmet kalitesinin arttırılması hedefleniyor. Ancak şimdiye kadar yaşanan asli sorun, toplanan verilerin derinliği hakkında şeffaflık olmaması, kullanıcının rızasına bırakılmaması idi.

Apple'ın yeni politikası ile platformdaki tüm uygulamalar için daha açık bir stratejinin izlenmesini zorunluluk haline getirilirken, ilgili uygulamanın hangi tip bilgilerle kullanıcıyı izleyeceği market sayfasında gösterilecek. Apple diyor ki kullanıcıyla paylaşılması kaydıyla, üç temel kategoride veri toplamak mümkün olabilir.

1- İzleme verileri. Sıklıkla tüm tarayıcıların topladığı temel bilgi tipi. Kullanıcıların aygıt ve uygulamasına ait bazı bilgilerin toplanarak hizmet kalitesinin yükseltilmesi. Örneğin cihazların ekran çözünürlüğü çünkü uygun web sitesi, uygulama optimizasyonu ve performans iyileştirmeleri için toplanan bir donanım bilgisidir.

* Tarayıcı örneği vermişken, Safari'de izleme engelleme özelliği de bulunuyor. Bu sayede örneğin bir reklam sağlayıcısının, siteden siteye yaptığınız ziyareti izlemesi ve analitik veriler toplamasını engelleyebiliyorsunuz.

2- Kullanıcıyla ilişkilendirilen veriler. Cihazınıza ve hesabınıza özel yani sizinle ilgili bir takım bilgilerin toplanması anlamına geliyor. Bu noktada Apple, IOS güncellemesiyle birlikte kullanıcıların yeni bir uygulamada hangi bilgilerine erişebileceği yeni ve detaylı bir izin yönetim güncellemesi getiriyor.

Apple geçen hafta itibariyle yeni gizlilik özelliklerini hayata geçirdi ve uygulama geliştiricilere hızlı bir şekilde buna yama talimatı verdi. Teknik olarak yukarıda geçen izleme verileri ve kullanıcıyla ilişkin bilgiler, bir platform ya da cihaza özel hususlara değil. Bugün özellikle mobil dünyanın genelinde bu tür bilgiler, kimi zaman gerçek anlamda sistemin gelişmesi ve deneyim güçlendirilmesi, kimi zamanda geliştirici tarafında bilemeyeceğiz başka planlara hizmet edebilir.

Ancak görünen o ki, Apple bu noktada insiyatif alarak kendi yönetimindeki marketler için bu tür arka plandaki veri toplama sürecine şeffaflık getirerek, kendi geliştirdiği uygulamalar da dahil olmak üzere Apple cihazlarına market üzerinden kurulabilecek resmi tüm uygulamaların gizlilikle ilgili tüm özellikleri açıklamasını zorunlu tutuyor.

Gizlilik çatısı altındaki uygulamalar, başka bir bireyi etkilemediği ve onun özgürlük alanına müdahale etmediği sürece en temel insan haklarından biridir. Bu çerçevede kullanıcının rızası olmadan bilgilerin toplanması, özellikle de ticari amaçlarla kullanılması ne yazık ki yaygın bir sorundu. Şeffaf iletişim yöntemiyle uygulamaların bu konuda neler amaçladığı ve topladığı verilerin açıkça gösterilmesi, kullanıcıların daha özgürce ve daha yüksek farkındalıkla tercih yapmasına aracı olacaktır. Ayrıca uygulama izinlerin kapsamlı yönetim mekanizması da kuşkusuz önemli bir araç. Apple'ın bu konuda insiyatif alması ve farkındalık yaratacı bir takım önlemleri zorunlu hale getirmesi de oldukça önemli.

iPhone'da olan iPhone'da kalır sloganı Apple'ın geçtiğimiz yıllarda, CES Teknoloji Fuarı'nda kullandığı bir motto oldu. Dünyanın en büyük Tüketici Elektroniği Fuarı olan CES, Nevada Eyaleti'nin Las Vegas şehrinde yapılıyor. Bilenler veya duyanlar olmuştur, günahlar şehri olarak da bilinen Las Vegas'ın turizm söylemi haline gelen sloganı, Vegas'da olan Vegas'da kalır idi, Apple'da buna atıfta yapıp fuara katılan teknolojili firmalarına gönderme yaparcasına kendi gizlilik özelliklerini vurgu yapmıştı. Kişisel bilgilerin mahremiyeti, daha önce olmadığı kadar önemli bir ihtiyaç haline geldi, dolayısıyla tüm firmaların en yüksek seviyede hassasiyet göstermesi gereken bir alana dönüştü.

Peki Apple kendi uygulamalarında gizlilik için neler yapıyor, gelin onlara göz atalım.

- Safari: Yukarıda da bahsetmiştim, Safari tarayıcısı reklam verenlerin sizi izlemesini engelleyebiliyor.

- Apple Maps: Gittiğiniz yer bilgilerini hesabınızla eşlemiyor, seyahat geçmişinizi tutmuyor, saklamıyor.

- Fotoğraflar: Buradaki fotoğraflar cihazda kalıyor. Apple fotoğraflarla ilgili yenilikçi özellikler geliştirmek için fotoğraflarınızın buluta yüklenmesini istemiyor. Makine öğrenme bulutta değil, cihazda gerçekleştiriliyor.

- iMessage: Apple'ın dediğine göre mesaj atan ve alan dışında mesajlara erişilemez.

- Siri: Apple hesabınız, Siri ile eşlenmiyor, ve isteklerinizi anonim kişi olarak görünüyor. Apple'a göre Siri, kim olduğunuza değil, ne istediğinize bakarak gelişen bir asistan.

- Apple News: Haberler uygulaması sizi tercihlerine göre özelleştirilmiş haberler getiriyor. Ancak buradaki istek ve okuma tercihleriniz hesabınıza eşlenmediği için Apple ne okuduğunuzu görmüyor ve kişiye özel olarak anlamıyor.

- Apple Pay: Henüz ülkemizde olmaya ödeme sisteminde Apple, kredi kartı bilgilerinizi görmüyor ve yaptığınız ödeme işlemlerinin kaydını tutmuyor.

- Sağlık uygulaması: Son dönemin gizlilik konusundaki en önemli uygulama alanlarından. Apple'ın açıklamasına göre kullanım hangi bilgilerin uygulamada olacağını ve kimlerle paylaşılacağını kendisi belirliyor.

- App Store: Yeni güncelleme ile kullanıcılar, gizlilik özelliklerine göre de uygulama tercihinde bulunabilecek.

Apple gizlilik konusunda bunlarla sınırlı kalmıyor ve aynı zamanda hükümetlerden gelen talepleri de şeffaflık raporuyla düzenli olarak paylaşıyor ve ülke ülke güncel istatistikleri herkesin erişimine açık tutuyor;

- Apple'ın güncel şeffaflık raporu: https://www.apple.com/legal/transparency/