Bitcoin'in yeni kirli kullanım alanı: Boşanma sürecinde mal kaçırma

Yatırımcılar kripto paralarını paylaşmak istemiyor
Erkekler için daha popüler
Türkiye'de mümkün mü?
Yorumlar

Boşanma süreci taraflar için hem kişisel hem de ekonomik açıdan yıpratıcı olabiliyor. İşin içine Bitcoin veya farklı bir kripto para biriminin girmesi ise süreci çok daha karmaşık hale getiriyor zira boşanma sürecinde tarafların mal varlıkları paylaşıma konu olurken kripto paralar gibi tespit edilmesi neredeyse imkansız kıymetler, paylaşımın adil olmasına engel oluyor. Bu durumu fırsata çevirmek isteyen bazı kişiler ise mal kaçırma yöntemi olarak Bitcoin satın almaya yöneliyor. Peki Bitcoin'le boşanma öncesinde mal kaçırmak mümkün mü?

Yatırımcılar kripto paralarını paylaşmak istemiyor

Kripto paralara ilişkin gündelik sorunlar, geçtiğimiz yılın son aylarında yani kripto paraların değerinin inanılmaz bir şekilde arttığı dönemde dile getirilmeye başlanılsa da boşanma ve kripto para ilişkisi aslında uzun bir süredir tartışılıyor. Bu konudaki ilk paylaşımlar ise Bitcoin'in değerinin 100 dolar civarında olduğu 2013 yılına kadar uzanıyor. Kripto paralarla ilgili popüler forum sitesi Bitcointalk'daki bir kullanıcı eşiyle boşanma sürecinde olduğunu ve eşinin, kendisine ait Bitcoin'leri ele geçirmeye çalıştığını yazdı. Topluluk üyeleri bu olaya bir hayli sinirlenip kadınlara yönelik sert, cinsiyetçi ifadeler kullanırken konuyu açan kişi daha sonra olayın gerçek olmadığını amacının şaka yapmak olduğunu dile getirdi.

2015 yılında bu konuyu ele alan Kuzey Karolina Üniversitesi, yayınladığı hukuk dergisinde konuyla ilgili bir makale paylaştı. Bitcoin'in anonimliğine ve cüzdanlar arasında oldukça kolay ve hızlı bir şekilde transfer edilebildiğine dikkat çeken makale kripto para ile parasını artıran yatırımcıların üçte birinin kazançlarıyla ilgili eşlerini yanlış bilgilendirdiğini ileri sürdü. Makaleye göre uzun uğraşlar ile kripto para dünyasında ciddi kazanç sağlayan kişiler boşanma esnasında paralarını kaybetmekten korktukları için doğru bilgi vermekten kaçınıyordu.

2018 yılına geldiğimizde ise kripto paraların artan değerine bağlı olarak yatırımcılar için artık çok daha kıymetli olduğunu görüyoruz. Kripto paraların ileride çok daha değerli hale gelebileceğini düşünen yatırımcılar boşanmak üzere oldukları eşleri ile bu kıymetli mal varlıklarını paylaşmak istemiyor. Hatta kendilerini ''erkek hakları aktivistleri'' olarak niteleyen bazı gruplar, boşanma sürecinde olabildiğince fazla mal kaçırmak için kullanıcılarını Bitcoin satın almaya yönlendiriyor.

Erkekler için daha popüler

Tabi boşanma sürecinde her iki tarafın da mal kaçırmaya çalışması oldukça sık rastlanan bir durum bu yüzden sadece erkek tarafının mal kaçırmaya çalıştığını söylemek doğru olmaz. Bununla birlikte kripto para dünyasında erkekler, sayısal olarak kadınlara ciddi bir üstünlük sağlamış durumda. Coindesk'in 2015 yılında yaptığı ankette, ankete yanıt veren kullanıcıların yüzde 90'dan fazlasının erkek olduğu tespit edilmişti. Kripto paralarla ilgili istatistikler sunan Coin Dance'in verilerine göre ise Bitcoin'le ilgili içeriklere tıklayan kişilerin yüzde 95'i erkek. Bu veriler ışığında kripto paralarla mal kaçırmaya çalışmanın erkekler için daha popüler bir yol olduğunu söyleyebiliriz.

Taraflardan birinin kripto paraya sahip olduğu birkaç boşanma davasında görev aldığını açıklayan Avukat David Badanes, ''Diyelim ki boşanıyorum ve biraz da Bitcoin'im var. Bunu benden başka kimse bilemez, Bitcoin'i gizlemek çok kolay.'' diyerek Bitcoin'in gerçekten mal kaçırma noktasında etkili bir araç olduğunu dile getirdi. İngiltere'deki bir boşanma davasında Badanes'in verdiği örneğe benzer bir olay gerçekleşti. Mal varlığını eşiyle paylaşmak istemeyen kişi mal varlığının büyük bir kısmıyla Bitcoin satın aldı. Bu durumu araştıran kadın, paylaşıma konu olan malların çok az olduğunu belirtip mahkemeye itiraz da bulunsa da ne kadın ne de mahkeme erkeğin sahip olduğu Bitcoin'lere ulaşabildi.

Türkiye'de mümkün mü?

Ülkemizde de boşanma süreci öncesinde mal kaçırma yaygın bir durum. Kural olarak eşlerin, evlilik birliği içinde edindikleri mal varlıkları üzerinde yarı yarıya hak sahibi olduklarını kabul eden Türk Medeni Kanunu mal kaçırmaya engel olmak amacıyla bazı önemli hükümleri(TMK m.194 ve TMK m.29 gibi) de barındırıyor. Bununla birlikte evlilik sürecinde eşlerden birinin satın aldığı Bitcoin üzerinde de(kişisel malıyla almadığı sürece) tıpkı bir konut ya da otomobil satın alımında olduğu gibi iki tarafın da hak sahibi olması gerekiyor.

Buna karşılık mal paylaşımı esnasında diğer eşin Bitcoin veya diğer kripto paranın varlığından haberdar olmaması ya da haberdar olmakla birlikte Bitcoin satın alımını ispatlamasının imkansız olması gibi durumlarda Bitcoin'in mal kaçırmak için ülkemizdeki mevcut yasal düzenlemeleri aşabildiğini söyleyebiliriz. Yine benzer şekilde ülkemizde Bitcoin'le ilgili herhangi bir yasal düzenleme bulunmadığı için Bitcoin ile nafaka ödeme yükümlülüğü de aşılabilir.

Üzerine kayıtlı mal varlıklarını, kayıt altında tutulmayan ve para olarak da değerlendirilmeyen Bitcoin'e taşıyan tarafın nafaka kararının icrasına engel olması söz konusu. Tabi şu ana kadar ülkemizde, en azından medyaya yansıyan kısmında, taraflardan birinin Bitcoin sahibi olduğu bir boşanma davası görülmüş değil ancak ilerleyen dönemlerde kripto paraların daha yaygın olarak kullanılması halinde bu konu boşanma sürecinin en önemli problemlerinden biri haline gelebilir.