Google Çeviri’yi daha önceleri yaptığı başarısız çeviriler ve yabancı dizi-film içerik tüketirken “Google çevirisi mi bu” ya gibi yakıştırmalar için kullanıyorduk, yalan yok.
Sebebi de şuydu, İngilizce-Türkçe dil çiftinde, diğer dillerle yapıldığı kadar çeviri yapılmıyordu Google’da ve çevirileri de makine altyapısına ne ezberletildiyse o ölçüde kullanılabilir oluyordu. Lakin Google’ın Nöral Makine Çevirisi entegrasyonundan sonra Google çeviri öğrenebilen, kendini geliştirebilen, ne kadar çeviri yaparsa o kadar başarılı hale gelen, hatta ve hatta çeviri sektöründe bazı yazı türü ve konularında, özellikle teknik çevirilerde, post edit, yani sonradan üzerinde düzeltmeler yapıp gayet iyi sonuçlar alabileceğiniz hale geldi.
Ne var ki “İngilizce-Türkçe dil çiftinde, diğer dillerde yapıldığı kadar çeviri yapılmıyordu” cümlesi geçerliliğini koruyor hala, bu yüzden Google Çeviri’yi ve özellikle de kamera ile yaptığı çeviriyi sınamak istedim doğrusu.
Merak edenler için, testlerde kullanacağımız telefon General Mobile’ın GM 6D’si, Android 8.0 Oreo’yla güncellenmiş halde. F2.0 diyafram açıklığına sahip 13MP’lik arka kamerası mesele kamera olduğunda önem kazanıyor ve bu senaryoda işimizi görebilecek nitelikte.
Uygulama 13-14MB civarında, sesli ve görüntülü çeviriler yaptığı için bazı izinler isteyebiliyor ve bu içeriklerin işlenme süreci Google sunucularında gerçekleşiyor. Ama diyelim ben sürekli bir yerlere veri göndermek istemiyorum, bir yer dediğim Google sunucuları gerçi, sakıncalı buluyorum bu durumu, o zaman istediğiniz dil paketleri, ki çevrimdışı 59 dil destekli, indirip çevrimdışı çeviri yapabiliyorsunuz.
Sayılarla konuşmak gerekirse klavyeyle yazarak 103, çevrimdışıda dediğim gibi 59, anında kamera çevirisinde 38, konuşma modunda 32 ve el yazısında 93 dilde çeviri yapabiliyor, beğendiğiniz deyimler olursa kendinize özel deyimler sözlüğüne ekleyebiliyorsunuz.
Öncelikle yazı algılamasında kameranın başarımı önemli bir role sahip tabii ama yazılım her kamerada kabul edilebilir bir başarım gösterecek kadar iyi çalışıyor, aydınlık veya ışığın azaldığı ortamlarda pek zorlanmadı algılamada. Görselden istediğiniz kelimeyi, cümleyi veya bir bütünü seçim içerisine alıyorsunuz ki 5000 karakter limiti var, iki sayfa civarı ediyor, çeviri bekletmeden karşınıza geliyor.
Yaptığı çevirilere gelirsek, bir yandan izin verirseniz SMS’leri de çevirebildiğini belirteyim, özellikle Turkcell’den aldığım bir SMS’si Türkçe’den İngilizce’ye öznesi yüklemi yerinde, gramer kurallarına yeterince uygun bir şekilde, yeterlinin çok daha ötesinde diyebileceğim bir kalitede çevirebildi. Afalladığı yerler oluyor ama anlatılmak istenen anlaşılıyor rahatlıkla. Eski Google Çeviri ile kıyaslayınca gerçekten çok yol katedilmiş, öğrenmeye başlayınca gramer kurallarından nispeten bilir olmuş.
Kamerayla bir ürünün kutusundaki Çince yazıları çevirttim mesela, teknik metinlerde tek tek kelimelerde gayet iyi iş çıkardı, bir haber sitesi açıp Çince metin çevirttim, anlaşılabilirliği geçtim, birkaç ufak düzenlemeyle haberi al yayınla misali iş görürün ötesinde sonuç alıyorsunuz. En iyi sonuçları İspanyolca-Portekizce, İngilizce-İspanyolca dil çiftlerinde ve önde gelen Avrupa dillerinde alıyor, kullanılabilecek daha çok veri olduğu için de İngilizce hedef alındığında diğer hedef dillerden daha başarılı sonuçlar çıkıyor.
İngilizce - Türkçe benim en çok kullandığım dil çifti, mesela The Verge’ü açıp bir haberin ilk paragrafını çevirdim, açıkçası öznesi yüklemi yerinde, gayet anlaşılır cümlelerle orta-iyi arası bir sonuç aldığımı söyleyebilirim. “My reality is just different than yours“ cümlesi için “Benim gerçekliğim / benim gerçek dediğim şey sizinkinden farklı” gibi bir çeviri gerekirken “Realite sadece farklı olduğumu” şeklinde saçmaladı, cümle anlamı bakımından soyut bir ifade olduğundan pek şaşırtmadım. “...which did little to quite to suspicions” için yaptığı “kuşkuları ortadan kaldırmak…” şeklindeki çevirisi yeterli lakin daha 3-4 gün önce aynı cümle için “Sessiz kuşkuları azdı” şeklinde, asıl anlamından uzak bir şekilde çevirmişti, günlük dilimlerde bile geliştiğine şahit olmuş oldum. En nihayetinde ana mesajı alıyor musunuz, alıyorsunuz İngilizce - Türkçe dil çiftinde.
Türkçe - İngilizce’deki başarımı İngilizce - Türkçe başarımı kadar değil ama aslında yine gayet iyi, bu örnekte de yönelme hal ekini belirleyemeyip “Sanata” şeklindeki kullanımı özel bir isim olarak gördü lakin metnin geri kalan kısmı gayet kullanılabilir, anlaşılabilir halde.
Edebi bir esere gelince, İngilizce’den Türkçe’ye mesela bir çizgi romandan çeviri yapayım dediğinizde hayal kırıklığı yaşıyorsunuz, bir şeyler anlaşılıyor ama öz mesajıyla, duygusuyla anlatılmak istenenden uzak kalıyor. Çok büyük konuşmamak lazım ama bir tercüman olarak, edebiyat çevirilerinde makine çevirisinin önümüzdeki yıllar içerisinde bile bir seçenek olabileceğini düşünmüyorum, makineler duygu ve hisler kazandığında, işte o zaman belki.
Kamerayla çevirinin amacı mesela bir seyahate çıktınız tabelalarda ne yazıyor, bir şey alacaksanız etiketinde ne diyor, bilmediğiniz bir restoranda yemek yiyeceksiniz, aşağı yukarı menüde neler var, bunun gibi anlık çeviri ihtiyaçlarınızı karşılamak ki testlerden de gördüğünüz üzere büyük ölçüde işini yapıyor, özellikle Çince - Türkçe’deki başarımını beklemiyordum.
Seyahat durumlarında sesle çeviri de iş görebilir, mesela ben denemeleri yaparken duyulabilir seviyede müzik oynatmama rağmen çalışabildi. Mesela Türkçe - İngilizce diyalog modunda ki diğer diller de destekli tabii, iki kişi de kendi tarafındaki mikrofonlara konuşarak diyalog kurabiliyor, anlık çeviri alabiliyor. El yazısıyla da çeviri var, o biraz daha meşakkatli ama alışılırsa verim almak mümkün.
Seyahatten bahsetmişken, mesela benim Almanya’da düzenlenen IFA 2016’da, etkinlik yetkilileriyle yazılı olarak Türkçe - Almanca kurmam gerekti Whatsapp üzerinden, o zaman da Gboard ki sitemiz üzerinden tam incelemesine ve başarımı hakkındaki detaylarına erişebilirsiniz, yazdıklarımı anlık bir şekilde çevirmesiyle iletişim sağlayabildim.
Sonuç, kamera ile çeviri iyi çalışıyor ama her zaman daha iyi bir kamera daha stabil sonuçlar alıyor, özellikle de ışık azaldığında. Yaptığı çevirilerin kalitesi ise türü ve konusuna göre değişiyor ama mesela tabelalar, tarifler, ürün özellikler ve günlük dildeki yazılarda, konuşmalarda ne anlatılmak istendiğini rahatlıkla kavrayabiliyorsunuz, ne anlatılmak istendiğinin çok daha üstü çeviriler de mümkün gördüğümüz üzere. Google Çeviri, Nöral Makine çevirisiyle her geçen gün daha iyiye giden, öğrenen bir yapıyla artık öyle dalga geçilecek, hor görülebilecek eski Google Çeviri değil.