NASA'ya 350 milyon dolarlık ek bütçe

Platform SLS için elden geçirildi
NASA tasarruflu yolu tercih etti
Yorumlar

ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz günlerde Senato ve Temsilciler Meclisi'nden geçen yeni bütçe tasarısını onayladı. 2018 mali yılı boyunca federal hükümet kurumlarını finanse edecek olan toplam 1.3 trilyon dolarlık bütçenin yer aldığı yeni düzenlemede NASA'ya da oldukça cömert davranıldı. NASA'nın programlarının tamamını finanse edebileceği bütçede, NASA'nın herhangi bir finansman talebinde bulunmadığı ikinci bir fırlatma platformu inşa etmek için de yeterli kaynak sağlanmış durumda.

Yeni bütçe düzenlemesinde NASA'ya sunulan 350 milyon dolarlık ek bütçe ile kurumun Space Launch System(SLS) isimli yeni fırlatma aracını uzaya gönderecek taşınabilir bir fırlatma platformu inşa etmesi isteniyor. İlk uçuşunu bu yıl kasım ayında yapması planlanan SLS misyonları için aslında 2011 yılından beri çalışılıyor. Üstelik NASA, SLS misyonlarında kullanılacak bir fırlatma platformunu da halihazırda oluşturmuş durumda. Buna rağmen sunulan bu bütçe ile SLS fırlatma operasyonlarının daha başarılı olması hedefleniyor zira hem SLS misyonları hem de SLS için oluşturulan fırlatma platformu aslında NASA'nın plan değiştirmesi sonucunda ortaya çıkmıştı.

Platform SLS için elden geçirildi

NASA, insanlı uzay programı olan Constellation programı ile en geç 2020 yılına kadar Ay'a insanlı uzay aracı göndermeyi planlıyordu. Bu programın bir parçası olan Ares 1 isimli uzay aracı da Ay'a insan taşımak için inşa edilmişti. 2011 yılına gelindiğinde ise Ares 1'in her bir uçuşunun yaklaşık 1.5 milyar dolara mal olacağının duyurulmasının ardından 2011 yılındaki bütçe yetersizliği nedeniyle program iptal edildi ve Constellation programı SLS programı ile değiştirildi. Bu değişim nedeniyle oluşabilecek zararı azaltmak isteyen NASA, Ares 1 için tasarlanan fırlatma platformunu modifiye ederek Ares 1'den çok daha büyük ve ağır bir uzay aracı olan SLS'ye uygun hale getirmeye çalıştı.

Bütün bu modifiye çalışmalarına rağmen NASA, geçtiğimiz yıl büyük bir sorun yaşadığını itiraf etti. NASA'nın açıklamasına göre değişiklikler tamamlanıp fırlatma platformu SLS'ye uygun hale geldikten sonra bile platform sadece SLS'nin ilk fırlatılışını destekleyebilecek, ikinci kez hizmet sunamayacak. Üstelik SLS'nin ilk fırlatılışından uzay aracında kimse olmayacak ve SLS'nin en küçük versiyonu olan Block 1 olarak bilinen versiyonu kullanılacak. Bundan sonraki fırlatmalarda ise uzay aracında insanlar olacağı gibi gelecekteki tüm SLS operasyonlarında SLS'nin Block 1B olarak bilinen çok daha büyük bir versiyonu kullanılacak.

NASA tasarruflu yolu tercih etti

Bu problem karşısında NASA'nın iki çözüm yolundan birini tercih etmesi gerekiyordu. Nispeten kolay ancak masraflı olan ilk çözüm yolunda, mevcut platform sadece ilk fırlatmada kullanılacak ve diğer fırlatma operasyonları için yeni bir fırlatma platformu inşa edilecekti. NASA'nın tercih ettiği ve daha tasarruflu görünen ikinci çözüm yoluna göre ise SLS'nin ilk kez fırlatılmasının ardından NASA, platformu bir sonraki fırlatma operasyonlarına hazır hale getirmek için yeniden elden geçirecek. Tabi platformun yeniden modifiye edilmesi için öncelikle ilk fırlatma operasyonunun tamamlanması gerekiyor. Bu da NASA'nın en az kasım ayına kadar platform üzerinde geliştirme yapamaması ve ikinci fırlatma operasyonunun gecikmesi anlamına geliyor.

İlk fırlatma operasyonunun ardından platformun ikinci operasyon için modifiye edilme sürecinin yaklaşık 33 ay süreceğini bildiren NASA, yeni bir platform inşa etmek için 300 milyon dolarlık bir bütçeye ihtiyaç duyuyordu ancak Trump'ın 2019 mali yılına ilişkin bütçe talebi bu miktarı karşılamıyordu. ABD Kongresi'nde bütçe görüşmeleri esnasında bu sorun gündeme getirildi ve hem fırlatma operasyonlarının güvenliği hem de misyonların gecikmemesi için NASA'nın bu konuda bir talepte bulunmamasına rağmen NASA için 350 milyon dolarlık ek bütçeye yer verildi. Kurum şimdi SLS operasyonları için yeni fırlatma platformunun inşasına başlayabilecek.