Ses dalgaları yayarak yangını söndürebilen cihaz geliştirildi

Yorumlar

Günümüzde yangın söndürme amacıyla en çok kullanılan yöntemler hâlâ su ve yangın söndürme tüpü ancak bu iki yöntemin de kendi içinde sıkıntılar var. Suyla söndürmek için fazla miktarda su gerekli, bundan dolayı da yangın çok küçük değilse çok fazla su gerekiyor. Bu da yöntemin taşınabilirliğini ve kolaylığını azaltıyor. Diğer yöntem olan yangın söndürme tüpü de küçük yangınlar için etkili olsa da sürekli bakım ve kontrol gerektiriyor. ABD’de Virginia eyaletindeki George Mason Üniversitesinden son sınıf mühendislik öğrencisi iki arkadaş ise geliştirdikleri yeni cihazla taşınabilirliği yüksek olan ve bakım/kontrol vs. gerektirmeyen, etkili bir yangın söndürme yöntemi sunuyor.

Seth Robertson ve Viet Tran isimli öğrencilerin geliştirdiği bu cihaz, yüksek güçlü bass ses dalgaları yollayarak yangını söndürebiliyor. Cihazın diğer güzel bir özelliği de taşınabilir hoparlör benzeri bir cihaz olması. Ayrıca cihazın yangını fiziksel olarak söndürüyor olması, çeşitli kimyasallar kullanan klasik yangın söndürme tüpü vs. yöntemlere göre en temiz yöntem olduğunu gösteriyor. Ancak bu cihazın şimdilik sadece küçük yangınlarda işe yaraması dikkate değer bir dezavantaj.

Ses dalgalarıyla yangın söndürme yöntemi pek duyulmamış olsa da aslında bu iki arkadaş yöntemi ilk kullananlar değil. Bu fikir daha önce, ABD Gelişmiş Savunma Araştırma Projeleri Araştırma Ajansı yani DARPA tarafından denenmiş ve başarılı olduğu görülmüş. Ancak bu cihazı geliştiren Seth ve Viet’in çalışmasını küçümsememek gerekiyor: İki arkadaş bu fikri kullanılabilir bir cihaz haline getirerek bir ilki gerçekleştirmişler.

Seth ve Viet’in bu cihazı geliştirmesi kolay olmamış. Yangını söndürmek için yapılması gereken şey, yanıcıyla oksijeni ayırmak ya da sıcaklığı düşürmek. Bu bilgiden yola çıkan arkadaşlar, oksijenle yanıcı maddenin birbirinden uzaklaşmasını/ayrışmasını sağlayacak ses frekansını bulmak için çeşitli frekanslar denemişler. Sonuç olarak, yüksek frekanslı yani ince seslerin işe yaramadığını, 30 – 60 Hz arası yani kalın seslerin işe yaradığını görmüşler. Bu bilgiye bakılırsa; hip hop, dubstep gibi müzik türlerindeki bass seslerin yangın söndürmede işe yarayacağı görülüyor.

Araştırmayı okurken fikrin güzel olduğu anlaşılıyor ancak fikrin maliyetinden de bahsetmek gerekiyor. Güzel haber şu ki bu cihazın prototipinin geliştirilmesi sadece 600 dolar tutmuş ve prototip 9 kg. Günümüzde yangın söndürme tüplerinin 6 kg civarı olduğu ve ABD piyasasında yaklaşık 50 dolar fiyata sahip olduğu düşünülürse yeni cihazın seri üretimi yapılırsa piyasada tutabileceğini öngörebiliriz. Seth ve Viet’in cihazın büyük yangınlarda da kullanılabilir olması için çalıştığını da not düşelim.