Silikon Vadisi'nin en önemli ölü şirketi: General Magic [Bölüm-2]

Şirket dışında gelişen problemler ürüne darbe vurdu
2004 yılında macera sona erdi
Belgeselle izleyici karşısına çıkacak
Yorumlar

*Bir dönemin inanılmaz şirketi General Magic hakkındaki yazımızın ilk bölümünü linke tıklayarak okuyabilirsiniz

Silikon Vadisi'nin en önemli ölü şirketi: General Magic [Bölüm-2]

1994 yılının başında ABD'nin önde gelen yatırım bankası Goldman Sachs ''ilk konsept halka arz'' işlemiyle henüz piyasada faal bir ürünü bulunmayan General Magic'in halka arz edilmesine öncülük etmişti. Şirketin en büyük zaferi olan halka arz General Magic'in piyasa değerinin o dönem için astronomik bir meblağ olan 45 milyon dolara çıkmasını sağlamıştı. Buna karşılık halka arz şirketin aynı zamanda en büyük hatası olarak da değerlendiriliyor zira o güne kadar çalışmalarını gizlilik içinde yürüten şirket artık daha şeffaf bir yapıya bürünmüş ve şirket için zaman işlemeye başlamıştı. General Magic artık bir an önce finansal başarının karşılığını vermek ve hedeflediği akıllı telefonu piyasaya sürmek zorundaydı.

Halka arz sonrasında çalışmalarını biraz da aceleye getiren General Magic ekibi aynı yıl içinde Pocket Crystal isimli akıllı telefonu tamamlamış ve satışa sunmuştu. Üstelik 800 dolar gibi Pocket Crystal'ın o dönemde sunduğu özelliklere kıyasla çok düşük bir ücretten satışa sunmuştu. Günümüzde tasarım ve işlevsellik açısından birbirlerine çok benzeyen akıllı telefonların 700-1000 dolar bandında satıldığını düşünürsek benzersiz bir cihaz olan Pocket Crystal'ın ucuz olduğunu bile söyleyebiliriz ancak insanlar Pocket Crystal'ın 800 doları haketmediğini düşünüyorlardı.

Şirket dışında gelişen problemler ürüne darbe vurdu

Tabi tek sorun Pocket Crystal'ın fiyatı değildi. General Magic'e baskı yapan kurumsal ortaklar ve Apple CEO'su John Sculley'in, gizlilik içinde yürütülen çalışmalara karşın sürekli olarak basına demeçler vermesi General Magic ekibinin planlarını altüst etmişti. Her ne kadar ekip üyeleri ofisten çıkmayıp masalarında uyuyup günün büyük bir kısmını işbaşında harcasa da Pocket Crystal birtakım eksikliklerle piyasaya sürülmüştü. Örneğin cihaz zayıf işlemci hızı nedeniyle görevleri yerine getirirken yavaş tepki verebiliyordu.

Fiyat ve üründeki performans gibi problemler General Magic ekibine yüklenebilecek problemler olsa da ekibin dışında gelişen ve Pocket Crystal'ın yaygınlaşmasına sekte vuran farklı meseleler de vardı. Henüz o dönemde yüksek miktarda veriyi kablosuz olarak dağıtacak ticari çözümlerin mevcut olmayışı bu meselelerin başında geliyor. O dönemde yüz kişiden sadece birinin cep telefonuna sahip olduğunu ve ilk SMS'in sadece iki yıl önce gönderildiğini de düşünürsek bütün sorunu General Magic ekibine yıkmak haksızlık olabilir.

Ekibin olağanüstü gayretine rağmen meydana gelen sorunlar ve yatırımcıların baskısı Pocket Crystal projesinin başarısızlıkla sonuçlanmasına neden oldu. Şirket CEO'suMark Porat akıllı telefon hayalini gerçeğe dönüştürmüştü hatta o dönem için iyi sayılabilecek bir satış rakamına da ulaşılmıştı. Şirket toplamda üç bin adet Pocket Crystal satmayı başardı ancak şirketin genel danışmanı Michael Stern, alıcıların hepsinin arkadaş ya da aile dostu olarak tanıdık isimler olduğunu belirtiyor. Yani Pocket Crystal değil geniş kitlelere ulaşmak; küçük çaplı bir kullanıcı kitlesine bile ulaşamamıştı.

Bu olumsuz tablonun ardından şirket hisseleri hızla değer kaybederken Mark Porat hayalini gerçekleştirmek için daha fazla ısrarcı oldu. Andy Hertzfeld ''Çiğneyebileceğimizden çok daha fazlasını ısırdık.'' dese de Porat gündelik hayatta ihtiyaç duyulan her işlemi yerine getirebilecek bir akıllı telefon hatta bir akıllı saat için yeniden çalışmalara başladı ve ekibin diğer üyelerini de ikna etti. 1997 yılına kadar şirket birkaç farklı teknoloji üzerinde çalışsa da çalışmaların sonuç vermemesi üzerine 1997 yılında çözülme süreci başladı.

*Sony'nin 1994 yılında piyasaya sürdüğü Magic Link isimli üründe Magic Cap işletim sistemi de dahil olmak üzere General Magic'in geliştirdiği teknolojiler yer alıyordu.

2004 yılında macera sona erdi

1999 yılında şirketin hisse değeri hedeflerin gerçekleşmemesi ve işten çıkarmalar nedeniyle 1.38 dolara kadar gerilemişti. Aynı dönemde, DotCom balonu etkisini göstermeden önce, teknoloji şirketlerinin hisseleri hızla değer kazanırken General Magic'teki bu düşüş artık şirketin geri dönüşü olmayan bir yola girdiğini işaret ediyordu. Nitekim öyle de oldu. 2002 yılında kapılarını kapatan şirket 2004 yılında resmen tasfiye edildi ve tarihin tozlu sayfalarında yerini aldı.

Tabi General Magic'in sonu pek parlak olmasa da o dönem General Magic çatısı altında toplanan yetenekli isimlerin bu başarısız sonun ardından kariyerlerine çok daha başarılı bir şekilde devam ettiklerini söylemekte fayda var. Bu isimlerden ilki General Magic'in en genç üyesi olan Tony Fadell. 2000'li yıllarda iPod sonrasında ise iPhone geliştirimelerine katkı sağlayan Fadell, yaklaşık 10 yıl boyunca Apple teknolojilerinin arkasındaki en önemli isimlerden biri oldu. Fadell aynı zamanda Google'ın 3.2 milyar dolar karşılığında satın aldığı akıllı ev ürünleri geliştiren Nest şirketinin de kurucularından.

General Magic'te işletim sistemi Magic Cap'i geliştiren Andy Rubin'e de çok fazla şey borçluyuz. Android işletim sisteminin arkasındaki mimar olan Rubin şu sıralar Essential Phone ile yine farklı işlerin peşinde. Rubin'in geliştirdiği Magic Cap o dönemde istenilen başarıya ulaşamadı belki ama bu tecrübesinden yola çıkarak geliştirdiği Android günümüzde akıllı telefon dünyasının yüzde 80'inden fazlasına hakim durumda.

Bu iki isme ek olarak eBay'ın kurucusundan Pierre Omidyar, 1997 yılında 425 milyon dolar karşılığında Microsoft'un satın aldığı WebTV'nin kurucuları Phil Goldman ve Steve Perlman, Google'da 11 yıl başkan yardımcılığı görevini üstlenen Megan Smith gibi daha pek çok isim General Magic çatısı altında bir hayali gerçeğe dönüştürmek için bir araya gelmişti.

Tabi General Magic'in çöküşünün ardından kariyer basamaklarını hızla tırmanan isimler olduğu gibi şirketle birlikte duygusal bunalıma giren isimler de var. General Magic'in CEO'su olan Mark Porat şirketin çöküşünün başladığı 1997 yılında evliliğinin de bittiğini ve yaşadığı ''aşağılanma hissininin'' tam olarak asla onarılmadığını ifade ediyor. Porat, General Magic'ten sonra genellikle teknoloji dünyasının uzağında kaldı ve hayır organizasyonlarına liderlik etti. Benzer bir şekilde Macintosh'ın geliştiricilerinden Joanna Hoffman da General Magic ile birlikte kariyerinin çöküşe geçtiğini belirtiyor.

Belgeselle izleyici karşısına çıkacak

Yaklaşık 20 yılın ardından General Magic'i bugün tekrar gündeme getiren ve döneminin çok ötesinde bir ürün ortaya koysa da unutulan bu şirketi yeniden hatırlatan olay ise bir belgesel çekimi. Nisan ayında Tribeca Film Festival'inde General Magic'i konu alan belgeselin tanıtımı yapıldı ve belgeselle ilgili ilk fragman bu ayın başında paylaşıldı. Büyük bir kısmı o dönemde çekilen gerçek görüntülerle hazırlanacak olan belgesel ile teknoloji dünyasına damga vurabilecekken unutulmaya yüz tutan bir şirket haline gelen General Magic mercek altına alınıyor.

Belgeselde Tom Hershenson'un seslendirdiği kısımda vurgulandığı gibi başarısızlık bir son değil; aslında yeni bir başlangıç. Filmde geçen bir diğer önemli kısımsa aslında General Magic'e ve ekipteki isimlere başarısız demenin ne derece doğru olduğunu tartışıyor:

''General Magic başarısız mıydı? Yani, şirketin kendisi başarısız oldu. Fikirler başarısız olmadı. Orada çalışanlar başarısız olmadı. Bu bir başarısızlık mıydı? ”