Bilim insanları dünyanın en hızlı mikroskobunu geliştirdi

Elektronlara hassas bakış

Elektronlar, normalde gözle görülemeyecek kadar küçük ve hızlı parçacıklardır. Bir elektronun hareketini görebilmek saatte 350 km hızla yanınızdan geçen bir aracın fotoğrafını çekmeye çalışmak gibidir. İşte Arizona Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, bu elektronların hareketini net bir şekilde yakalayabilecek bir mikroskop geliştirmeyi başardı.

Araştırmayı yürüten ekip, bu mikroskobu geliştirirken Nobel Fizik Ödülü kazanan Pierre Agostini, Ferenc Krausz ve Anne L'Huillier'in çalışmalarından ilham aldı. Bu üç bilim insanı, 2023 yılında attosaniye (saniyenin kentilyonda biri. Bir attosaniye, bir saniye olarak kabul edilirse; bir saniye, yaklaşık 31,71 milyar yıl eder) süresinde ışık darbeleri üreterek bu alanda çığır açan bir keşif yapmışlardı. Arizona Üniversitesi’ndeki ekip, bu keşfi temel alarak tek bir attosaniye süren elektron darbesi üretmeyi başardı ve böylece mikroskobun zamansal çözünürlüğünü büyük ölçüde artırdı.

Yeni mikroskop, güçlü bir lazer kullanarak çalışıyor. Lazer, ikiye bölünüp, çok hızlı bir elektron darbesi ve iki ultra kısa ışık darbesi üretmek için kullanılıyor. Bu darbeler, atomik düzeyde meydana gelen çok hızlı olayları yakalamamızı sağlıyor. Bu sayede, bilim insanları, daha önce hiç göremedikleri ayrıntıları ve hareketleri izleyebiliyorlar. Bu teknolojinin sunduğu benzersiz görüş, bilim dünyasında heyecan yaratırken, gelecekte kuantum fiziği ve nanoteknoloji gibi alanlarda daha derin anlayışlar sağlayabilir.