Çin, Ay’ın uzak tarafına indi, işte o anlar! Görevin amacı ne?

Çin'in Ay'ın karanlık yüzünden kaya ve toprak örnekleri toplaması için 3 Mayıs'ta Long March 5 roketiyle uzaya gönderdiği Chang'e-6 (Telaffuz: Çang'ı 6) adlı keşif aracı başarılı bir şekilde iniş gerçekleştirdi. Çin Ulusal Uzay İdaresi’nden (CNSA) yapılan açıklamaya göre, keşif aracı bugün sabah saatlerinde inişini gerçekleştirdi. Chang'e-6, iniş yaptığı devasa kraterden örnekler toplayıp Dünya’ya gönderecek.

Çin, Ay’ın uzak tarafına indi

Güneş Sistemi'ndeki bilinen en büyük çarpma kraterlerinden biri olan devasa Güney Kutbu-Aitken Havzası'na iniş yapan Chang'e-6, Ay'ın nadiren keşfedilen bu bölgesinden örnek toplamaya yönelik ilk girişim olma özelliğini de taşıyor. Bununla birlikte Çin, daha önce de Ay’ın uzak tarafına iniş yapmıştı; Ocak 2019'da bir iniş aracı-araç kombinasyonu bırakan Chang'e 4.

Chang'e-6 için her şey plana uygun giderse Çin’in uzay tarihinde yeni bir sayfa daha eklenmiş olacak. Chang'e-6 göreviyle Çin, numuneleri toplayıp Dünya'ya geri göndermeyi ve araştırmacılara Ay'ın bu kısmındaki materyallere ilk kez yakından bakma imkanı vermeyi amaçlıyor. Sonda başka deneyler de gerçekleştirecek. Bu sürecin iki gün sürmesi ve iki farklı toplama yönteminin kullanılması planlanıyor: Yüzeyin altından numune toplayacak bir matkap ve yüzeyden numune alacak robotik bir kol.

Toplama işlemi tamamlandıktan sonra Ay'ın her zaman karanlıkta kalan tarafından daha öne benzeri görülmemiş bir fırlatmanın yapılması gerekiyor. Bu arada Ay'ın karanlık tarafı, Güneş ışınlarını hiç almadığı için değil, Dünya'dan görünmediği için böyle adlandırılıyor. Ay, Dünya'ya gelgitsel olarak kilitlenmiştir ve kendi ekseni etrafındaki bir dönüşünü, gezegenimizin yörüngesinde dönmek için geçirdiği zamanla aşağı yukarı aynı sürede tamamlar. Dolayısıyla Dünya'daki insanlar Ay’ın her zaman aynı tarafını görürler.

Bu bize uzak olan tarafın araştırmalar için büyük umut vaat ettiği, çünkü kraterlerinin yakın yüze kıyasla eski lav akıntılarıyla daha az örtülü olduğu düşünülüyor. Dolayısıyla karanlık taraftan toplanan materyaller Ay'ın nasıl oluştuğuna daha iyi ışık tutabilir.

Ayrıca bkz.

James Webb Uzay Teleskobu, bilinen en uzak galaksiyi tespit etti

Çin’in Chang'e 4'ten önceki tüm Ay yüzeyi görevleri yakın tarafı hedeflemişti. Zira bu bölgelere inmek ve keşfetmek nispeten daha kolay. Uzak tarafa gitmek ise daha zorlu çünkü, iletişim için bazı ek araçlara ihtiyaç duyuluyor. Çin, hem Chang'e 4 hem de Chang'e 6'dan önce fırlattığı özel röle uyduları ile bunların altyapısını hazırlamıştı. CNSA, Queqiao-2 adlı yeni Ay röle uydusunun Chang'e 6'nın inişine yardımcı olduğunu söyledi.

Chang'e-6 görevinin amacı ne?

Chang'e-6, Güney Kutbu-Aitken Havzası’ndaki Apollo kraterine iniş yaptı. Araç şimdi çevresini inceleyerek ve yaklaşık 2 kilogram Ay toprağı ve kayası toplayacak. Bu örneklerin bir kısmı yüzeyden toplanacak, bir kısmı ise yerin 2 metre kadar altından alınacak. Bu malzeme daha sonra iniş aracıyla birlikte inen bir roket tarafından Ay yörüngesine fırlatılacak. Roketteki örnekler, Chang'e 6 görevi kapsamında Ay görüngesinde dönen araca aktarılacak. Chang'e 6 yörünge aracı numuneleri aldıktan sonra Dünya’ya dönecek ve 25 Haziran’da atmosfere girip paraşütle iniş yapacak. Chang'e 6 görevi aynı zamanda küçük bir Ay gezgini de taşıyor ve iniş aracında çeşitli bilimsel deneyler bulunuyor.

Bilim insanları Ay'ın tarihi ve evrimi hakkında bilgi edinmek ve Ay'ın uzak yüzünün yakın yüzüne göre neden bu kadar farklı olduğuna dair bir görüş elde edebilmek için toplanan örnekleri inceleyecek. Toplanan örnekler Chang'e 5 tarafından Ay'ın yakın tarafında toplanan örneklerle karşılaştırılacak.

Çin’in Ay ve uzay yolculuğu hızla ABD ve Rusya’ya yaklaşıyor. Son 17 yılda atılan adımlar ve devletin büyük desteğiyle birlikte Çin, Mars ve Ay'a robot keşif araçları indirdi. Ülke aynı zamanda yörüngeye bağımsız olarak insan yerleştiren üçüncü ülke konumunda. Ay’ın uzak tarafından numune toplayan ilk ülke olma ayrıcalığı da uzakta bulunmuyor. Çin, 2030 yılına kadar Ay'a mürettebatlı bir görev göndermeyi hedefliyor ve Ay yüzeyinde bir üs inşa etmeyi planlıyor. ABD de Artemis 3 göreviyle 2026 yılına kadar Ay'a astronot göndermeyi planlıyor.

Haberi DH'de Gör Yorumlar ve Diğer Detaylar

Çin, Ay’ın uzak tarafına indi, işte o anlar! Peki, görevin amacı ne?