James Webb Uzay Teleskobu, bir gezegende ilk defa karbondioksit keşfetti

James Webb Uzay Teleskobu (JWST veya Webb), güneş sistemimiz dahil olmak üzere gözlemlenebilir evreni izlemeye devam ediyor. Göreve başladığından beri önemli keşif ve buluşlara imza atan Webb, şimdi ise uzak bir gezegende karbondioksit tespit etti.

James Webb Uzay Teleskobu, diğer yıldızların yörüngesinde dönen ve ötegezegen olarak adlandırılan bizden uzak bir gezegene gözünü dikti. Virgo (Başak) takımyıldızındaki WASP-36b gezegenini hedef alan gözlemler sonucunda, gezegenin atmosferinde karbondioksit keşfi gerçekleştirildi. Bu gezegenin Dünya’ya olan uzaklığı ise yaklaşık olarak 700 ışık yılı. Kafanızda canlanması için: Bir ışık yılı, yaklaşık 9,46 trilyon kilometreye denk gelmekte ve ışığın bir yılda kat edebileceği mesafeyi göstermekte. Bize en yakın yaşanılabilir gezegen Proxima Centauri B bizden sadece 4.2 ışık yılı uzakta ve ona mevcut teknolojiyle ulaşmamız yaklaşık 6.300 yıl almakta.

İlk defa karbondioksit keşfedildi

WASP-36b’e dönecek olursak, kütlesi yaklaşık olarak Jüpiter’in dörtte biri kadar fakat çapı ise Jüpiter’den yaklaşık 1.3 kat daha büyük olan bir gaz devi. Daha önceleri Hubble ve Spitzer telekopları tarafından gözlemlenen gezegenin atmosferinde su buharı, soydum ve potasyumun varlığı ortaya konmuştu. Webb tarafından gerçekleştirilen gözlemlerde ise gezegenin atmosferinde ayrıca karbondioksit varlığı da bulundu.

Karbondioksit daha önce hiçbir ötegezegende teknolojik yetersizlik nedeniyle tespit edilememişti. Dolayısıyla bu keşif son derece önemli zira bu sayede bilim insanlarının, gezegenlerin oluşumunu ve evrimini daha iyi anlamaları sağlanabilir.

Ölçümler için ışık kullanılıyor

Araştırmada yer alan ekip, WASP-36b gezegenini gözlemlemek için Webb’in Yakın Kızılötesi Spektrografını (NIRSpec) aracını kullandı. WASP-36b bizden uzakta olduğu için Webb’in veya başka bir teleskobun fotoğraflarıyla bu tür keşiflerin yapılması mümkün değil. Bu yüzden ışığı barkod benzeri spektrumlara bölmeye yarayan NIRSpec gibi araçlar kullanılarak gezegenin atmosferindeki ışık verilerine bakılıyor.

Araştırmacılar WASP-36b’nin bir gaz devi olmasından dolayı Dünya benzeri bir yaşam koşullarına sahip olmadığını belirtiyor. Ayrıca gezegenin kendi yıldızına çok yakın bir yörüngede döndüğünün de altı çiziliyor. Bu şu açıdan önemli: Normal şartlarda gaz devi olarak kalabilmek için yıldızdan uzak bir yörüngede olmak gerekiyor. Ancak WASP-36b tam tersi şekilde kendi yıldızına, Güneş ile Dünya arasındaki mesafenin sadece yirmide biri kadar yakında.