Gizlilik bulunmamaktadır: Modern araçlar ve modern gizlilik endişeleri

Issız, uzun bir yolda tek başınıza seyir halinizdesiniz. Yanınızda kimse yok. Sadece siz, açmış olduğunuz müziğin ince tınısı ve camdan içeri girerek saçlarınızı dalgalandıran hafif rüzgar… Tabir bir de kameralar, mikrofonlar ve hareketlerinizi algılayan çeşitli sensörler var.

Otomobil üreticileri, gelişmiş özelliklerini tanıtmak için yıllardır otomobillerinin "tekerlekli bilgisayarlar" olmasıyla övünüyorlar. Ancak, bir bilgisayarı kullanmanın araç içindekilerin mahremiyeti açısından ne anlama geldiği konusu henüz tam olarak anlaşılabilmiş değil. Biz kapı zillerimizin ve internete bağlanan saatlerimizin bizi gözetliyor olabileceğinden endişe ederken, otomobil markaları araçlarını güçlü veri toplama makinelerine dönüştürerek “big data” olayına sessiz sedasız girdiler.

“Gizlilik dahil değildir”

Mozilla Foundation tarafından yapılan kapsamlı bir araştırmada 25 otomobil markası derinlemesine incelendi ve genel olarak tek bir sonuç ortaya çıktı: “Gizlilik dahil değildir.”

Öyle ki Mozilla’ya göre otomobiller, şimdiye kadar gizlilik açısından incelenen en kötü ürün kategorisi konumunda. Araştırma ortaya koyuyor ki hiçbir otomobil markası gizlilik konusunda iyi değil. Hatta bırakın iyi olmayı nötr bile değil, buna yakın bile değil. Peki ne oldu da otomobil firmaları tüm standartları ezip geçti? Gelin yola koyulalım.

Kişisel veriler görünüşe göre kişisel değil

Otomobiller kullandığımız diğer ürün ve uygulamalardan çok daha fazla veri toplama fırsatına sahip. Arabanızla nasıl etkileşim kurduğunuzdan, arabanızda kullandığınız bağlantılı hizmetlerden, arabanın uygulamasından (telefonunuzdaki bilgilere bir geçit sağlar) kişisel bilgilerinizi toplayabilir ve Sirius XM veya Google Haritalar gibi üçüncü taraf kaynaklarla da veri toplamayı birkaç adım daha ileri götürebilirler. Yani tam bir karmaşa.

Araştırmaya göre modern otomobiller tıbbi bilgilerinizden genetik bilgilerinize, "cinsel hayatınıza" (evet), ne kadar hızlı sürdüğünüze, nereye gittiğinize ve arabanızda hangi şarkıları çaldığınıza kadar hakkınızda çok mahrem bilgileri büyük miktarlarda toplayabiliyorlar. Daha sonra bu bilgileri zekanız, yetenekleriniz ve ilgi alanlarınız gibi konularda "çıkarımlar" yaparak hakkınızda daha fazla veri icat etmek için kullanıyorlar.

Satılık kişisel veriler

Otomobil markalarının sahibi olan dev şirketlerin tüm bu kişisel bilgileri kendi araştırmaları, pazarlamaları ya da son derece muğlak "iş amaçları" için kullanmak üzere ellerinde bulundurmaları zaten kendi başına kötü. Ancak araştırmaya göre otomobil markalarının çoğu (%84) kişisel verilerinizi hizmet sağlayıcılar, veri aracıları ve hakkında çok az şey bildiğimiz ya da hiç bilmediğimiz diğer işletmelerle paylaşabileceklerini söylüyor. Daha da kötüsü, on dokuz tanesi (%76) kişisel verilerinizi satabileceklerini söylüyor.

Daha da ilginci mahkeme kararı olmaksızın markaların yüzde 56’sı"talep" üzerine bilgilerinizi devletle veya kolluk kuvvetleriyle paylaşabileceklerini söylüyor.

Kontrolünüzde değil

Hepsi standartlardan “kilometrelerce” uzak

Araştırılan otomobil markalarının her biri uzun soluklu gizlilik politikalarına sahip olsa da, markalardan herhangi birinin Mozilla’nın Minimum Güvenlik Standartları’nı karşılamadığı belirtiliyor. Üstelik asıl endişe verici olan nokta toplanan verilerin şifrelenip şifrelenmediği. Bu şimdilik belirsiz durumda. Ancak bu belirsizliği yönü üç aşağı beş yukarı belli. Sadece son birkaç yıla baktığımızda bile otomobil üreticilerinin ciddi veri ihlalleri ve hack olaylarına karıştığını görmek mümkün.

Tatsız bazı gerçekler

Yapılan araştırmada tüm kategorilerde veri toplayan ve bunları kullanan tek firma Tesla. Gizlilik politikasında "verilerinizi asla üçüncü taraf şirketlere satmadığını veya kiralamadığını" belirten Tesla, tüm otomobil üreticileri arasında en kötü puanı alarak veri kullanımı, veri kontrolü, sicil, güvenlik ve yapay zeka konularında eksi puan aldı. Markanın yapay zeka destekli otopilotunun 17 ölüm ve 736 kazaya karıştığı ve şu anda birden fazla hükümet soruşturması altında olduğunu da belirtelim. Ayrıca Nissan da şiddetli veri yönetimi ile sondan ikinci sırada yer aldı.

Otomobil markalarının hiçbiri Mozilla'nın devletle ya da kolluk kuvvetleriyle bilgi paylaşımı konusuna net açıklamalar sağlamıyor. Hyundai ise bunların ötesine geçerek gizlilik politikalarında "resmi veya gayri resmi olsun, yasal taleplere" uyacaklarını söylüyor.

Tesla, Renault ve Dacia hariç incelenen tüm markalar ABD otomotiv endüstrisi grubu Alliance For Automotive Innovation tarafından hazırlanan Tüketici Koruma İlkeleri listesine imza atmış durumda. Peki buradaki ilkelere uyan firma sayısı kaç? Evet, doğu bildiniz. Sıfır. Bu ilginç bir durum, çünkü otomobil şirketlerinin gizliliğinize saygı göstermek için ne yapmaları gerektiğini bildikleri halde bunu kesinlikle yapmadıkları anlamına geliyor.

Bu konuda neler yapılabilir?

Gizlilik konusunda tüketicilerin seçenekleri otomobillerde pek çok yönden sınırlı. Neden mi? İşte Tesla’nın gizillik politikasından bir kesit: (Unutmayın, Tesla sadece bir örnek, diğerleri de benzer)

“Ancak, artık Tesla aracınızdan araç verilerini veya başka herhangi bir veriyi toplamamızı istemiyorsanız, lütfen bağlantıyı devre dışı bırakmak için bizimle iletişime geçin. OTA güncellemeleri, uzaktan hizmetler ve mobil uygulamalarla etkileşim gibi belirli gelişmiş özelliklerle birlikte konum arama, İnternet radyosu, sesli komutlar ve web tarayıcısı işlevselliği gibi araç içi özelliklerin bu tür bir bağlantıya dayandığını lütfen unutmayın. Araç verilerinin toplanmasını devre dışı bırakmayı seçerseniz (araç içi Veri Paylaşımı tercihleri hariç), aracınızla ilgili sorunları gerçek zamanlı olarak bilemeyiz veya size bildiremeyiz. Bu durum aracınızın işlevselliğinin azalmasına, ciddi hasar görmesine veya çalışamaz hale gelmesine neden olabilir."

Mozilla, otomobil üreticilerinin gereğinden fazla veri toplaması sorununa tek çözümün, başkalarını bu şirketleri gizlilik uygulamaları konusunda sorumlu tutmaya teşvik edeceği umuduyla farkındalığı artırmak olduğunu öne sürüyor. Mozilla ayrıca otomobil firmalarından devasa veri toplama programlarını durdurmalarını isteyen ve başkalarının da destek vermesi için buradan imzalayabileceğiniz bir imza kampanyası başlattı.