Uluslararası araştırma ekibi, okyanus tabanından alınan örneklerde, kozmik ışınların atmosferle etkileşimi sonucunda oluşan berilyum-10 izotopunun beklenenden çok daha fazla bulunduğunu tespit etti. Berilyum-10, atmosferde oksijen ve azot (nitrojen) atomlarının yüksek enerjili protonlarla çarpışması sonucu oluşuyor ve yaklaşık 1,4 milyon yıllık yarı ömre sahip.
Araştırmacılar, bu radyoaktif izotopun büyük miktarlarda birikmesinin, okyanus akıntılarındaki büyük değişimlerden ya da kozmik olaylardan kaynaklanabileceğini öne sürüyor. Özellikle, on milyon yıl önce Dünya'nın daha yoğun kozmik ışın bombardımanına maruz kalmış olabileceği ihtimali üzerinde duruluyor. Bununla birlikte araştırmacılar, yapılan keşfin deniz tabanındaki jeolojik kayıtları daha iyi tarihlendirmeye yardımcı olabileceğini ve Dünya’nın kabuğunun milyonlarca yıllık evrimini daha hassas şekilde incelemeye olanak sağlayacağını düşünüyor.
Radyoaktif izotoplar genellikle arkeolojik ve jeolojik örneklerin tarihlendirilmesinde kullanılıyor. Ancak yaygın bir yöntem olan radyokarbon tarihleme, yalnızca 50.000 yıla kadar olan örnekleri doğru bir şekilde tarihleyebiliyor. Bunun ötesine geçmek için ise berilyum-10 gibi daha uzun yarı ömürlü izotoplara ihtiyaç duyuluyor. Berilyum-10’un 1,4 milyon yıllık yarı ömrü, bilim insanlarına zaman içinde çok daha geriye gitme imkânı tanıyor. İzotop, bozunarak bor-10’a dönüşüyor ve bu süreç, jeolojik örneklerde izlenerek Dünya’nın tarihine dair önemli bilgiler sağlıyor.
Anomalinin iki açıklaması var
Bu olağandışı birikimin nedenine dair iki ana teori öne sürülüyor. Bunlardan ilki okyanus akıntılarıyla ilgili. O dönemde okyanus akıntılarında köklü değişiklikler yaşanmış ve bu da Pasifik Okyanusu’nun derinliklerinde normalden fazla berilyum-10 birikmesine yol açmış olabilir. İkinci teori ise kozmik bir olaya işaret ediyor. Bilim insanları, yakın bir süpernova patlamasının veya yoğun kozmik ışın dalgalarının, yaklaşık 10 milyon yıl önce Dünya’yı etkileyerek atmosferde daha fazla berilyum-10 üretmiş olabileceğini düşünüyor.
Eğer benzer radyoaktif anomaliler diğer okyanuslarda da tespit edilirse, bu durum olayın küresel bir fenomen olduğuna ve bir astrofiziksel olayın Dünya üzerindeki etkileriyle bağlantılı olabileceğine işaret edecek. Bilim insanları bu “anomaliyi” deşifre edebilmek için daha fazla inceleme yapılması gerektiğine dikkat çekiyor.
Haberi DH'de Gör
{{body}}
{{/longBody}} {{^longBody}}{{body}}
{{/longBody}}