Türk profesörün "şeffaf görüntüleme" teknolojisi kansere yeni çözümler getirecek

Cancer Research UK’den yapılan açıklamada, kanser hücrelerinin daha oluşmaya başlarken görüntülendiği yeni teknolojinin, bu aşamadaki kanserlerin tedavisinde de büyük başarı getireceği, daha az hayvan deneyi yapılarak yapay zekayla hastalık teşhis ve tedavisinde önemli bir aşamaya geçildiği belirtildi.

Prof. Dr. Ali Ertürk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bir süre önce ölü dokuları patentli bazı kimyasal solüsyonların içinde suyunu çıkartıp "şeffaflaştırabildikleri" bir çalışma yaptıklarını, bunu ölü fareler üzerinde gösterdiklerini söyledi.

Ertürk, "Sütün içine bakıldığında bir şey göremezsiniz. Süt birdenbire su olsa, bu sefer lazerli mikroskoplarla içini tarayabilirsin. Tek bir kanser hücresini düşünün. Bu yöntemle artık kanser daha oluşmadan tümör oluşmaya başlayan hücreyi görüntüleyebiliyoruz." dedi.

Şeffaflaştırdıkları dokuları, geliştirdikleri lazer sayesinde tüm detaylarıyla görüntüleyebildiklerini bildiren Ertürk, şu bilgileri verdi:

"Bütün fareyi şeffaf hale dönüştürdükten sonra içindeki biyolojik sistemleri hücre seviyesinde tarayabiliyoruz. Bu şekilde kanser gibi hastalıkları hücre seviyesinde görüntüleyip hücre seviyesinde çözümler bulabiliyoruz. Büyük kanserleri görmek, bulmak çok sorun değil. Ama insanlar genelde büyük kanserlerden değil hücre seviyesindeki küçük kanserlerden ölüyor. Bu küçük kanserler vücuda yayıldıktan sonra değişik bölgelerde büyüyüp insanı öldürebiliyor. Bu mekanizmaları iyi anlayabilmemiz için kanser araştırmalarını fareler üzerinde hücre seviyesinde yapıyoruz. Geliştirdiğimiz yeni teknoloji hücre seviyesindeki detayları görmemizi sağlıyor. Geliştirdiğimiz bu görüntüleme teknolojileri yapay zekayla detaylı ve hızlı şekilde analiz ediliyor. Bu şekilde artık hücre hücre vücutta oluşan hastalıkları anlayıp onlara karşı yeni tedaviler geliştirebiliyoruz. Küçük küçük kanser hücrelerini görüp, böylece onları daha yayılmadan yok edebilecek yeni çözümler araştırabiliyoruz." dedi.

Yapay zeka ile süreç hızlandırılıyor

Bu çalışmada yapay zekanın önemine işaret eden Ertürk, şöyle devam etti:

“Şu an beyinle ilgili hastalıkları çözmemiz çok kolay değil. Halen daha çok kompleks olan insan beynini anlamış değiliz. Bunu başarabilmek için çok hızlı ilerleyen, çok hızlı araştırma yapabilen tekniklere ihtiyacımız var. Bizim geliştirdiğimiz şeffaflık metodunu yapay zeka ile birleştirerek yıllarca sürebilecek çalışmaları artık belki saatler içinde tamamlayabiliyoruz. Böylece kompleks olan belki milyonlarca sebebi olan Alzheimer gibi hastalıkların çok hızlı şekilde sebeplerine tek tek bakıp onlara karşı yeni ve güçlü çözümler bulabilecek bir konuma ulaştık. Bu yüzden çok heyecanlıyız. Bizim bu araştırmamız bize daha önce yapamadığımız, yavaş yavaş ilerleyen bilimi çok hızlı yapmamızı sağlıyor. Yapay zekayı kullanarak yakın zamanda kompleks olan hastalıkları kanser, Alzheimer gibi hastalıklara daha etkili çözümler bulabileceğimizi düşünüyorum."

Sağlık sektöründe "yapay zeka uzmanı" ihtiyacı artacak

Prof. Dr. Ali Ertürk, geleneksel ilaç sanayisinde farelererin genetik olarak insanlara yüzde 90’ın üzerinde benzediğini söyledi. Geleneksel ilaç sanayisinde fareler üzerinde deneyler yapıldığını ancak fareden alınan sonuçların her zaman insanlarda çalışmadığını belirtti. Bu nedenle insans genetiğinin yapay zekada simüle ederek çözümler geliştirildiğini ve yapay zeka uzmanlarına ihtiyaç olduğuna vurgu yaptı.

Bilimde hedefin çok fazla hayvan deneyi yapmadan bilgisayarda yapay zekayı eğiterek biyolojik hastaları çözmek, en iyi ilaçları ve tedavileri geliştirmek olduğunu kaydeden Ertürk, "Amacımız, vücuttaki değişik hastalıkları, sistemleri anlayıp onları yapay zekada simüle etmek ve hızlı bir şekilde hastalıklara çözüm bulabilecek yöne gitmek. Bunu başarmak artık daha kolay." dedi.

Ertürk, gençlere yapay zeka ile ilgili bölümleri tercih etmelerini, yapay zeka uzmanlarına ihtiyaç olduğunu belirtti.

Bilkent Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanı, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Üyesi Prof. Dr. Tayfun Özçelik ise mezunları Ertürk'ün geliştirdiği teknolojinin kanser ilaçları çalışmalarında kullanılacağını söyledi.

Biyopsi örneklerinde alınan dokuların da bu teknikle artık şeffaflaştırılabileceğini dile getiren Özçelik, "Yeni çalışma, görüntülemede yeni bir dönemin başlangıcı. Bundan sonraki kanser teşhis ve tedavi yöntemleri bu teknik üzerinde ilerleyecektir." dedi.