Anlık Bildirim

Anthropic’ten yapay zekada çığır açan keşif: “Kara kutu” aydınlanıyor!

Yapay zekalar dünyayı kasıp kavursa da aslında tam olarak nasıl çalıştıklarını bilmiyoruz. Anthropic ise yapay zekanın arkasındaki dil modellerinin bilinmezliğini adeta aydınlatıyor.
Anthropic yapay zekada çığır açan bir keşfe imza attı! Tam Boyutta Gör
ChatGPT, Claude, Gemini, Grok, Copilot veya diğer dil modellerini (LLM) temel alan tüm yapay zekalar dünyanın büyük bir kısmı için sihir gibi görünen işlevlere sahip. İşin biraz daha mutfağına hakim olanlar için ise bu araçlar, harika bir yardımcı. İşin bizzat içinde olanlar için ise bunlar aslında bir kara kutu. Çünkü aslında bilim insanları ve araştırmacılar, bir dil modelinin tam olarak nasıl çalıştığını bilmiyor. Ancak Claude’un yaratıcısı Anthropic'teki araştırmacılar, bu konuda ciddi bir atılım yaptıklarını söylüyor. Bu keşif, yapay zeka modellerini daha güvenli, şeffaf ve güvenilir hale getirme yolunda kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.

Yapay zekanın anlaşılamayan dünyası

Günümüzde yapay zekanın temelini oluşturan büyük dil modelleri, insan dilini anlamak ve üretmekte olağanüstü bir başarı gösterse de, bu modellerin karar verme süreçleri büyük ölçüde gizemini koruyor. Bir modele hangi komutların verildiğini ve ne tür yanıtlar ürettiğini görebiliyoruz; ancak bu yanıtların nasıl oluşturulduğunu anlamak hala belirsizliğini koruyor.

Bu bilinmezlik, yapay zeka uygulamalarında güven sorunlarına yol açıyor. Modellerin, hatalı bilgiler üretme (halüsinasyon) eğilimlerini önceden tahmin etmek zorlaşıyor. Ayrıca, bazı kullanıcılar tarafından modellerin güvenlik önlemlerini aşmak için uygulanan "jailbreak" tekniklerinin neden bazı durumlarda işe yaradığı hala tam olarak açıklanamıyor.

Anthropic araştırmacıları, bu karmaşık yapıyı çözümlemek için büyük bir adım attı. İnsan beynini incelemek için kullanılan fMRI teknolojisinden ilham alan ekip, büyük dil modellerinin iç işleyişini anlamaya yönelik yeni bir araç geliştirdi. Bu teknik, yapay zeka modellerinin "beyinlerini" haritalandırarak hangi süreçlerin devreye girdiğini ortaya koyuyor.

Bu yeni aracı Claude 3.5 Haiku modeline uygulayan araştırmacılar, yapay zekanın bilinçli olmasa bile planlama ve mantıksal çıkarım yapabildiğini gösterdi. Örneğin, bir şiir yazma görevi verildiğinde modelin, uyumlu kelimeleri önceden belirleyip ardından bu kelimelere uygun cümleler kurduğu gözlemlendi.

Araştırmanın bir diğer dikkat çekici bulgusu ise dil modellerinin çok dilli çalışmasındaki mantık yapısı oldu. Claude modeli, farklı dillerde ayrı bileşenler kullanmak yerine, tüm diller için ortak kavramsal bir alan kullanarak çalışıyor. Yani model, önce soyut kavramlar üzerinden bir akıl yürütme sürecine giriyor ve ardından bu düşünceyi istenilen dile çeviriyor.

Bu bulgu, çok dilli yapay zekaların nasıl daha verimli hale getirilebileceğine dair yeni kapılar aralıyor. Özellikle küresel ölçekli yapay zeka çözümleri geliştiren şirketler için bu yaklaşım, modellerin daha tutarlı ve hızlı çalışmasını sağlayabilir.

Kara kutunun açılması neden önemli?

Anthropic yapay zekada çığır açan bir keşfe imza attı! Tam Boyutta Gör
Anthropic’in geliştirdiği yeni analiz aracı, yapay zekaların karar verme süreçlerini izleyerek olası güvenlik açıklarını daha iyi tespit etmeye yardımcı olabilir. Bu yeni yöntem, yapay zekaların “kara kutu” olma sorununa çözüm getirme potansiyeline sahip. LLM’lerin hangi adımları takip ederek belirli bir yanıt oluşturduğunu anlamak, bu modellerin neden hata yaptığını analiz etmeyi kolaylaştırabilir. Ayrıca, yapay zeka sistemlerinde güvenlik önlemlerini güçlendirmek ve hatalı veya yanıltıcı çıktıları azaltmak için daha etkili eğitim yöntemleri geliştirmenin önünü açabilir.

Öte yandan bazı uzmanlar göre LLM’lerin bu gizemli yapısı çok da büyük bir problem değil.

Anthropic yapay zekada çığır açan bir keşfe imza attı! Tam Boyutta Gör
İnsanlar olarak bir başkasının ne düşündüğünü gerçekten anlayamayız ve aslında psikologlar bazen kendi düşüncelerimizin nasıl çalıştığını bile anlamadığımızı, sezgisel olarak ya da büyük ölçüde bilincinde bile olmadığımız duygusal tepkiler nedeniyle yaptığımız eylemleri haklı çıkarmak için olaydan sonra mantıklı açıklamalar uydurduğumuzu söylüyor. Ancak, genel anlamda insanların benzer şekillerde düşünme eğiliminde olduğu ve hata yaptığımızda bu hataların bir şekilde tanıdık kalıplara girdiği de doğru görünmekte. Zaten psikologların işlerinde iyi olmasının nedeni de bu.

Bununla birlikte büyük dil modelleri (LLM'ler) ile ilgili sorun, çıktılara ulaşma yöntemlerinin insanların aynı görevleri yapma biçiminden oldukça farklı olması. Bu nedenle, bir insanın yapması pek olası olmayan hatalar yapabilirler.

Cross-Layer Transcoder (CLT) yaklaşımı

Anthropic yapay zekada çığır açan bir keşfe imza attı! Tam Boyutta Gör
Daha önceki LLM analiz yöntemleri, tek tek nöronları veya küçük nöron gruplarını incelemek üzerine kuruluydu. Alternatif olarak, modelin bazı katmanlarını çıkartarak nasıl çalıştığını gözlemlemeye dayalı “ablasyon” tekniği de kullanılıyordu. Ancak bu yöntemler, modelin genel düşünme sürecini anlamak için yetersiz kalıyordu.

Anthropic, bu sorunu aşmak için tamamen yeni bir model geliştirdi: Cross-Layer Transcoder (CLT). CLT, yapay zeka modelini bireysel nöron seviyesinde değil, yorumlanabilir özellik kümeleri seviyesinde analiz ediyor. Örneğin, belirli bir fiilin tüm çekimleri veya “daha fazla” anlamına gelen tüm terimler tek bir özellik kümesi olarak ele alınabiliyor. Bu sayede, araştırmacılar modelin belirli bir görevi yerine getirirken hangi nöron gruplarının birlikte çalıştığını görebiliyor. Ayrıca, bu yöntem araştırmacılara sinir ağı katmanları boyunca modelin akıl yürütme sürecini takip etme olanağı sağlıyor.

Anthropic yapay zekada çığır açan bir keşfe imza attı! Tam Boyutta Gör
Ancak Anthropic, yöntemin bazı sınırlamaları olduğuna da dikkat çekti. Bu teknik, karmaşık bir modelin (örneğin Claude) içinde gerçekte neler olup bittiğinin yalnızca bir tahminini sunuyor. Ayrıca, CLT yönteminin tespit ettiği devreler dışında kalan ve modelin çıktılarında kritik bir rol oynayan bazı nöronlar gözden kaçabilir. Bunun yanında, büyük dil modellerinin temel çalışma prensiplerinden biri olan "dikkat" mekanizmasını da yakalayamıyor. Bu mekanizma, modelin girdi metnindeki farklı kısımlara farklı derecelerde önem vermesini ve bu önemin çıktı oluşturuldukça dinamik olarak değişmesini sağlar. CLT yöntemi, bu dikkat kaymalarını yakalayamıyor ve bu kaymalar, modelin "düşünme" sürecinde önemli bir rol oynayabilir.

Anthropic ayrıca, ağın devrelerini analiz etmenin oldukça zaman alıcı olduğunu vurguladı. Yalnızca "onlarca kelimeden" oluşan kısa girdiler için bile bir insan uzmanının birkaç saatini alabiliyor. Yöntemin çok daha uzun girdilere nasıl ölçeklenebileceği ise belirsizliğini koruyor. Ancak yine de CLT, Pandora’nın kutusunu açmak için atılmış son derece önemli bir adım.

Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz:
DH Android Uygulamasını İndir DH iOS Uygulamasını İndir
Sorgu:

Editörün Seçtiği Sıcak Fırsatlar

Sıcak Fırsatlar Forumunda Tıklananlar

Tavsiyelerimiz

Yeni Haber
şimdi
Geri Bildirim