Aşılanan insanları ölüm oranı daha mı yüksek? İşte cevaplar

Yorumlar

Public Health England'ın (PHE) yakın tarihli bir raporuna göre aşılı insanlar aşılanmamış insanlardan daha fazla ölüyor. Rapor, 1 Şubat ile 21 Haziran arasında pozitif bir koronavirüs testinin ardından 28 gün içinde ölen 257 kişinin 163'ünün (%63,4) en az bir doz aşı olduğunu gösteriyor. İlk bakışta elbette bu endişe verici görünebilir ancak sonuçlar tam olarak beklendiği gibi.

Diyelim ki insanların %100'ü harika bir Covid-19 aşısı oldu ve ne kadar harika olursa olsun bu aşı ölümü sıfıra indiremez değil mi? Ancak herkes aşı olduğunda bile ölümlerin devam etmesi, Covid aşısının ölümleri muazzam bir düzeyde azaltmadığı anlamına da gelmez. Covid-19'dan ölme riski bir insan büyüdükçe her yedi yılda bir kabaca iki katına çıkar. Yani 20 yaşındaki bir insanın koronavirüsten ölme riski %k birim ise 27 yaşındaki bir insanın ölme riski %2k birimdir. Bu anlamda 70 yaşında bir insana iyi bir aşı uygulanması sonrasında bile, Covid-19 karşısındaki ölüm riski genç bir insanın ölme riskinin altına düşmeyebilir. Hatta çoğu zaman büyük olasılıkla da böyle olur.

PHE verileri mRNA aşılarının, şu anda baskın olan Delta varyantı ile hastaneye yatırılma riskini yaklaşık %96 oranında azalttığını göstermektedir. Aşıların ölümleri önlemede hastaneye yatıştan daha etkili olmadığını varsaydığımızda bile (aslında ölümü önlemede daha etkililerdir) ölüm riski aşı olmayanlara göre 20 kat daha düşüktür.

Diğer yandan bu aşılanan insanlardaki ölümlerin neden meydana geldiği konusu ise daha önce bahsettiğimiz risk faktörü ile alakalıdır. Aşılı insanlar 20 kat daha düşük hastaneye yatma riskine sahip olsa bile bu insanlar kendilerinden 40 yaş küçük insanlarla karşılaştırıldığında hala daha fazla hastaneye yatma riskine sahip olabilir. Bunun sebebi de elbette yaş ilerledikçe artan Covid-19 ile ölüm riskidir.

Yani burada Covid-19 sebebiyle ölen hastaların yaşlarına da bakmak zorundayız. İngiltere de dahil olmak üzere aşılamanın başladığı her yerde yetişkin nüfus açık ara daha fazla aşılandı. Bu anlamda ölen insanlardan da aşılananlara bakıldığında yetişkin insanları görmek bir sürpriz olmayacaktır. Bu anlamda aşılamanın ölümleri artırması gibi bir durum söz konusu değildir. Aşı sayesinde yetişkin ölümü daha az olabilmiştir.