Çok daha verimli iki kuleli güneş enerjisi santrali kuruldu

Güneş kulelerinde yeni dönem
Yorumlar

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Çok daha verimli iki kuleli güneş enerjisi santrali kuruldu — Güneş enerjisi denildiğine akıllara ilk olarak ışığı elektriğe dönüştüren güneş panelleri gelse de esasında bu terim daha geniş yelpazeye hitap ediyor. Bu yelpazenin içerisine **yoğunlaştırılmış güneş enerjisi** (CSP) veya daha bilindik haliyle **kuleli güneş enerjisi** santralleri de girmekte. Ve şimdi **Çin**, dünyanın **ilk iki kuleli güneş enerjisi** santralini kurarak verimlilikte önemli bir artış elde etti.

Güneş kulelerinde yeni dönem

Çin’in önemli enerji şirketlerinden China Media Group (CMG), önemli bir verimlilik artışı elde etmek için iki endotermik kuleyi birleştirerek dünyada bir ilk olan teknolojiye öncülük ediyor. Proje kapsamında her biri 200 metre yüksekliğinde olan iki kulenin zeminine yaklaşık 30.000 ayna yerleştirilmiş durumda. Aynalar, güneş ışığını her bir kuleye odaklayan iki geniş, üst üste binen eşmerkezli daire oluşturuyor. Her iki kulenin topladığı enerji ise ortak buhar türbiniyle elektriğe dönüştürülüyor. Aynalar ise güneşin durumuna göre ışığı mümkün olan en verimli şekilde her iki kuleye yansıtabilecek.

Geleneksel bir kömür santrali gibi, yoğunlaştırılmış güneş ışığı elektrik üretmek için sıvıyı ısıtıyor. Kulelerin içinde depolanan erimiş tuz (sodyum), termal bir batarya gibi davranarak gündüz toplanan ekstra ısıyı tutuyor ve jeneratörlerin sürekli çalışmasını sağlamak için serbest bırakıyor. Dolayısıyla hem gündüz hem de gece üretim sağlanabiliyor. 1980’lere uzanan bu güneş enerjisi yönteminde ilk olarak odaklanmış ışınları suyu ısıtmak için kullanıp, ortaya çıkan buharı bir türbini çalıştırmak için kullanılıyordu. Ancak sodyumun yüksek enerji saklayabilme özelliği keşfedildi ve böylelikle geceleri de enerji üretimi mümkün kılındı.

Bununla birlikte aktarılanalar göre tesiste kullanılan aynalar (heliostat) özel bir malzemeden yapılıyor ve bu sayede yüzde 94 yansıtma verimliliğine ulaşıyorlar. Çin, esasında ilk güneş enerji kulelerine 2016 yılında girişmeye başladı ancak çift kule tasarımıyla daha önce kimsenin yapmadığı bir inovasyon ortaya koydu. Bu tasarım sayesinde yeni tesis, diğer benzer yapılardan yüzde 24 daha verimli hale getirilmiş durumda. Bu arada santralin 2024 yılı sonuna kadar tam olarak faaliyete geçmesi bekleniyor.

Bu arada santral, her yıl 1,8 milyar kilovat-saatten fazla elektrik üretmek ve 1,53 milyon ton karbon emisyonu tasarrufu sağlamak için bir arada çalışacak güneş, termal ve rüzgar enerjisi santrallerinden oluşan enerji kompleksinin bir parçası konumunda. Öte yandan dünyanın en büyük güneş enerji kulesi Fas'ta açılmıştı. Noor Ouarzazate Güneş Kompleksi olarak bilinen tesis, 510 MW kapasiteye sahip. Son olarak Türkiye’nin ilk güneş enerjisi kulesi ise 2013 yılında Mersin’de kurulduğunu da belirtelim.