Magmanın yerkabuğunun yüzeyinden dışarı püskürerek çıktığı yer şekilleri olarak tanımlanan volkanlar, yıkıcı etkileri kadar yüzeye taşıdığı minerallerle Dünya üzerinde yaşama sayısız katkılar sunuyor. Birçok farklı türü bulunan volkanlar üzerine yapılan araştırmalar ise aralıksız devam ediyor.
Volkanik aktivitenin yoğun olarak yaşandığı Hawaii’de araştırmalarını sürdüren bilim insanları, bu bölgede bulunan ve Dünya’nın en büyük kalkan volkanı olarak bilinen Mauna Loa’nın birincilik koltuğunu kaybettiğini duyurdu. Hawaii Üniversitesi’nde görev yapan araştırmacılar, yine aynı bölgede bulunan Puhahonu volkanını “Dünya’nın en büyük ve sıcak kalkan volkanı” olduğunu duyurdu.
Kalkan volkanlar nedir?
Şekilleri nedeniyle bu ada alan kalkan volkanlar düşük akıcılıktaki lavlardan oluşur. Lavlar ana çıkış yerinden çok uzun mesafelere kadar akabilir. Bazalt yapıdaki magma oldukça akıcı görünür. Magmanın çıktığı arazilerde kalkana benzer ve yayvan volkan konileri oluşur. Diyarbakır ve Şanlıurfa arasında yer alan sönmüş Karacadağ volkanı da bir kalkan volkandır. Bu tip volkanlarda yıkıcı etkiler yaratan patlamalar gözlenmez.
“Nefes almak için yüzeye çıkan kaplumbağa” anlamına gelen Puhahonu, su üstü fotoğraflarına bakıldığında çok heybetli görünmese de araştırmacılara göre Mauna Loa’nın yaklaşık iki katı büyüklüğe sahip. Bilim insanlarını bu sonuca götüren ise okyanus tabanında yapılan tetkikler ve bölgedeki kayalar üzerinde yapılan kimyasal analizler.
Puhahonu’nın Hawaii volkanlarının en büyüğü olduğu ile ilgili tahminlerin 1970’li yıllara dayandığını ifade eden araştırmacılar, ne yazık ki o dönemki teknik imkânsızlıklar nedeniyle bu tezi doğrulayamamış. Ancak günümüz teknolojisi sayesinde Puhahonu, sonunda birincilik ipini göğüslemiş.
Aşağıda Hawaii volkanları ile ilgili kısa videoya göz atabilirsiniz.
Kaynakça https://www.cnet.com/news/scientists-identify-earths-largest-shield-volcano-and-its-not-mauna-loa/ https://bilimvegelecek.com.tr/index.php/2019/08/30/volkan-ve-volkanizma-nedir-nasil-olusur-urunleri-nelerdir/ Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz:
Bana çok korkutucu geliyor bunlar.