Apple her sene düzenlediği WWDC konferansını bu senede yine
San Francisco'da gerçekleştirdi ve yeni iOS sürümü iOS 9'u tanıttı. Bizde iOS
9'u cihazlarımıza yükledik ve ne gibi yenilikler var sizlere göstermeye
çalıştık. Öncelikle hemen belirteyim bu sürümden büyük yenilikler kimse
beklemesin. Bir kaç ufak değişikliğin yanında daha çok kararlılık ve stabilite
üzerinde durulmuş. iOS 9 üzerindeki en büyük gelişme bölünmüş ekran görünümü,
yani bir ekranda iki uygulama ile pil ömrüne artı sağlayabilecek özel bir pil modu
olarak söylenebilir.
Ayrıca Apple beklenin aksine iPhone 4S modeline de bu
sürümün yüklenmesine izin verdi. En son geçen sene iPhone 4 devre dışı
bırakılmıştı ve bu senede beklenen iPhone 4S'in destek almaması idi. Ancak
Apple bu telefona destek verdi. Böylece ilk olarak 4 Ekim 2011 tarihinde
tanıtılan 4S seneye bir sürpriz olmaz ise tam 5 sene boyunca teknik destek
almış olacak.
1) Bölünmüş Ekran
Android telefonlarında yıllardır var olan bu özellik nihayet
Apple tarafından da destekleniyor. Ancak sadece iPad Air 2 yani en son iPad
modeli bu özelliğe sahip olacak. iPad
kullanıcıları, artık bir ekran üzerinde aynı anda iki uygulamayı ekranı bölme
yöntemi ile kullanılabilecek.
Slide Over özelliği ile ekranın sağ tarafında
ayrı bir uygulama açılabilecek, Split View ile ekran ikiye bölünerek
uygulamalar tarafından kullanılabilecek ve son olarak Picture in Picture
özelliği ile tıpkı televizyonlarda olduğu gibi görüntüyü ufaltarak, bir
uygulama üzerinde seyredebilmenize olanak sağlayacak. Slide Over ve Picture in Picture özellikleri tam anlamıyla multitasking yani bölünmüş ekran mantığı ile çalışmasa da iPad Air, iPad Air 2, iPad mini 2 ve iPad mini 3 ile kullanılabilir olacak. Aynı anda iki uygulamanın çalışmasını sağlayan SplitView ise sadece iPad Air 2 üzerinde işlevsel olacak.
Facetime yaparken veya video
seyrederken bu özelliği aktif edebileceksiniz. Tüm bu özellikler ilk olarak
sadece Apple uygulamarında çalışacak ancak zamanla geliştiricilerin entegre
etmesi ile diğer uygulamalarda da kullanılabilecek.
2) Daha Akıllı Siri
Arabaya bindiğiniz zaman Siri bunu artık algılayabilen bir
yapıya sahip olacak. Aynı şekilde koşarken de Siri bunu anlayacak ve zevkinize
göre müzikler çalabilecek. Bunun dışında görsel animasyon da ufak bir şekilde
değiştirilerek, Sirinin dinleme sırasında daha şık bir efektle sizi karşılaması
sağlanmış. Siri'nin ayrıca istediğiniz zaman aralığında çekilen fotoğrafları da
göstermesini sağlayabiliyorsunuz.
Ancak bu özelliğin tabi ki biraz daha
geliştirilmesi gerekiyor. Siri ayrıca yine size farklı aksanlarda cevap verebilme yeteneğine de
sahip. Örneğin Amerikan aksanı ile soru sorduğunuz Siri'den, cevabı İngiliz
aksanı ile alabiliyorsunuz. Tabi bu özellik şu an için Türkçede açık
değil.
Siri ayrıca size gelen bir
numarayı telefonunuzdaki Email yada başka bir içerikten tarayabilecek ve eğer
rehberinizde kayıtlı değil ise size kim olduğuna dair bilgi sunabilecek. Proactive
Assistant adı verilen bu daha akıllı Siri versiyonu ile gün içerisinde
yaptığınız işlemler takip edilecek ve size uyan uygulamalar zevkinize göre
önerinize sunulacak.
3) Daha Detaylı Şifreleme
iPhone normalde 4 haneli şifre yerine artık 6 haneli veya
alfa sayısal kodlar atama imkanı veriyor. Yani artık şifrelerinizde hem rakam
hem de harfleri aynı anda kullanabilmeniz mümkün. Touch ID olmasına rağmen
Apple yine de güvenlik önlemlerini ihmal etmemiş ve daha ileri bir seviyeye
taşımış.
4) Spotlight
Apple'ın Mac ve iPhone'larda kullandığı arama özelliği olan Spotlight,
iOS 9 ile beraber daha kapsamlı arama özellikleri sunabiliyor. En büyük özellik
ise uygulama içi arama yapabilmesi. Tabi uygulamaların öncelikle buna destek
vermesi de gerekiyor. Spotlight ayrıca
size haber başlıklarını da sunabilecek. Örneğin her gün aynı saatte veya aynı
lokasyonda bir kişiyi arıyorsanız, Proactive Assistant bunu algılayacak ve Spotlight
içerisine bu kişinin resmini kısa yol olarak ekleyecek.
5) Wallet
Passbook uygulamasının adı Wallet olarak değiştirilmiş. Bu
uygulama ile tüm kartlarınızı ve biletlerinizi tek bir yerde
toplayabiliyorsunuz. Ülkemizde de bir çok uygulama Wallet'a destek veriyor.
Ayrıca Wallet Apple Pay ile de uyumlu hale getirilmiş ancak Apple Pay henüz
Türkiye'de kullanıma açık değil.
6) Notlar
Notlar uygulamasının tasarımı değiştirilmiş. Eski basit
yapısına oranla artık daha gelişmiş notlar almanızı sağlıyor. Notlarınız için
klasörler yani yeni kategoriler oluşturabiliyorsunuz. Bunun dışında
çizimlerinizi yada fotoğraflarınızı da not olarak tutabilirsiniz. Ayrıca yine
harita üzerinde adresleri de not olarak saklayabilmeniz mümkün. Bunlar
haricinde yine safari üzerinde gezindiğiniz bir web sayfasını notlar bölümüne
ekleyebilir ve buradan direk olarak ilgili sayfaya geçiş yapabilirsiniz.
Klavyeye
eklenen yeni bir özellik ile, iki parmağınızla ekrana bastırdığınız anda imleci
istediğiniz noktaya götürebilirsiniz. Notlar
uygulamasında çizim veya fotoğraf dışında, ayrıca yapılabilecekler listesi
şeklinde seçenekler oluşturabileceğinizi de belirtelim. Klavye üzerinde
gerçekleştirilen bir başka özellik ise shift tuşuna bastığınız zaman harflerin
büyüyüp küçülmesi.
Evet, yanlış duymadınız eski klavye üzerinde shift basılı
bile olsa hangi harflerin büyük veya küçük olduğunu anlayamıyorduk.
7) Gelişmiş Harita
Haritalar uygulamasına toplu taşıma desteği getirilmiş.
Ancak bu özellik şu an için Amerika, Çin ve Almanya'da kullanılabiliyor. Toplu
taşıma araçlarında ödemeyi de Apple Pay ile yapabilmek mümkün. Apple haritalar
servisi ayrıca yakınlarınızda bulunan işletmeleri de size gösterebilecek.
8) Gazetelik Uygulaması Tarih Oluyor
Gazetelik uygulaması News olarak değişiyor. Ancak beta 1
sürümünde henüz bu özellik aktif olmamış. Diğer beta sürümlerinde bu özellik
aktif hale gelecektir. Şu an için gazetelik klasörü altında yayınlara ayrı bir
uygulama şeklinde ulaşabiliyorsunuz.
9) QuickType
QuickType özelliği ile kopyala, kes,yapıştır ve fotoğraf
ekle gibi araçlar iPad üzerinden kullanılabilecek. Ancak bu özellik malesefki iPhone'lar
için aktif değil.
10) Güç Tasarruf Modu
Senelerdir beklenen bu özellik de nihayet iOS 9 ile beraber iPhone'a
geldi. Android ortamında yıllardır var olan bu özellik ile iPhone
telefonlarınızla şarjı minimum seviyesinde iken, 3 saate kadar ek kullanım
yapabileceksiniz. İlk beta sürümünde ise bu özellik sistem genel olarak stabil
olmadığı için düzenli çalışmıyor. Örneğin bu mod aktif iken gece yüzde 100'den
sabah yüzde 75'lere kadar düşebiliyor.
Ancak diğer beta sürümleri ile beraber
bu özellik de daha stabil çalışır hale gelecektir. Güç tasarruf modu aktif
haldeyken ekran üzerindeki pil görüntüsü de sarıya dönüyor. Güç tasarruf modu
anlık mail alımını, arka plan uygulama yenilemesini, hareket efektlerini ve
animasyonlu duvar kağıtlarını kapatıyor.Ayrıca yine bir yenilik olarak pil
bölümünde uygulamaların artık ne kadar aktif ve ne kadar arka planda
çalıştıklarını süre bazında görebiliyorsunuz.
11) Daha Az Yer Kaplayan Uygulamalar
iOS 9 sistem üzerinde sadece 1.3Gb yer kaplıyor. iOS 8'in
kapladığı alan ise 4.58GB idi. Yani eskiye oranla 4/1 oranında düşüş söz
konusu. "App Thinning" özelliği ile Uygulamaların daha az yer kaplaması
ile iOS 9 özellikle düşük depolama kapasitesine sahip iPhone'lara ilaç gibi
gelecek. iOS 9 ayrıca artık daha seri , uygulamalar arasında dolaşmak veya
sayfaları kaydırmak gibi işlemler çok daha hızlı olacak.
Bunlar dışında ise Kit, SceneKit, GameplayKit, Model IO ve
ReplayKit özelliği ile mobil oyunlar artık daha gelişmiş grafiklere sahip
olacak ve Swift 2 ile de daha az yer kaplayacak. Bunun haricinde ReplayKit ile
artık yerleşik oyun içi videosu kaydedilebilecek. Tabi geliştiricilerin bu
özelliğe destek vermesi şartı ile. GameplayKit ise daha gelişmiş bir yapay zeka
oluşturulmasına olanak verecek. Tüm bu yeniliklerin oyunlara olan etkisini tabi
ki iOS 9'un Eylül ayında çıkışından sonra görebileceğiz.
12) Yeni Multitasking
Home tuşuna iki kere basmanız ile aktif olan bu özellik
önceki sürümlere göre ekranın daha büyük bir bölümünü kaplayarak, kolay bir
kullanım sağlıyor. Bu şekilde uygulamaları kapatmak da daha basit bir hale
gelmiş.
13) iCloud
iCloud Drive nihayet artık Dropbox ve Google Drive gibi
özellikler kazanmaya başladı. Telefonun ayarlar menüsünden iCloud Drive uygulamasının
ana sayfaya eklenmesini sağlayabiliyorsunuz. Bundan sonra ise Windows için iCloud
yazılımın indirerek tıpkı Dropbox gibi iCloud'u kullanabilmeniz mümkün.
14) Apple Music
iOS 9 Beta 1 sürümünde henüz aktif olmasa da, iOS 9'un
en önemli yeniliklerinden biride Apple Music. Tıpkı Spotify veya Deezer gibi
aylık sabit bir ücretle sınırsız müzik dinlemenize olanak sağlayacak olan bu
servis özellikle Apple'ın son dönem düşen müzik gelirlerine bir alternatif
oluşturması ve Spotify gibi çevrimiçi müzik sektöründe lider olan bir firma ile
rekabete girebilmesi için yapılmış.
15) Yazım Denetimi
iOS 9 ile beraber artık Türkçe kelime tahmini de yazım
sırasında mümkün.
16) San Francisco Fontu
Ayarlar menüsüne ilk girdiğimiz anda mevcut fontun yeni San
Francisco fontu ile değiştirildiğini de görebiliyoruz.
17) Ayarlar İçinde Arama
Yine uzun zamandır beklenen bir özellik olarak Apple artık
ayarlar menüsü içerisine arama özelliği getirdi. Bu sayede artık istediğiniz
ayarın hangi menü altında olduğunu kolay bir şekilde bulabileceksiniz.
18) Tarihe Göre Sıralanan Bildirim Çubuğu
Bildirim çubuğu artık çok daha faydalı bir şekilde gelen
bildirimleri uygulamalara göre değil tarihe göre sıralıyor. 10 dakika önce
gelmiş olan bir bildirimi sayfanın en altında aramak zorunda kalmadan tarihe
göre sıralandığı için sayfanın en üstünde kolay bir şekilde bulabiliyorsunuz.
19) Detaylı HealthKit
Apple WWDC etkinliği
sırasında ayrıca ufakta olsa HealthKit içerisinde değişiklikler yapıldığını da
belirtti. HealthKit artık günlük alınan
su miktarını ve maruz kalınan UV ışınlarının da kayıtlarını tutabilecek. Çok
ilginç olarak HealthKit ayrıca cinsel aktivite sayımızı da tutabilme
kapasitesine sahip olacak.
Senelik kaç kere cinsel birliktelik yaşadığımızı
grafiksel olarak görebilmek değişik bir deneyim olacaktır. Bunlar dışında bayanlar içinde üçüncü parti
adet günlerini takip programlarına gerek kalmıyor çünkü HealthKit içerisinden
bu datalar kolaylıkla takip edilebilecek.
20) CarPlay
iOS 9 ile beraber araçlarımıza entegre olan CarPlay artık
kablosuz olarak çalışabiliyor. CarPlay araç içerisinde size sesli olarak
mesajlarınızı okuyabilme veya harita üzerinden navigasyonu kullanabilme gibi
bir çok gelişmiş özelliğe sahip.
21) Android Geçiş Uygulaması
The Move to iOS uygulaması ile kablosuz olarak Android cihazınızda
yer alan içerikleri kolay bir şekilde iPhone'nunuza geçirebileceksiniz. Henüz
yayınlanmayan uygulama ayrıca ücretsiz uygulamalarınızı da tespit ederek
AppStore üzerinden iOS versiyonlarını indirmenize olanak sağlayacak. Ücretli
uygulamaları ise AppStore istek listesine kaydedebilecek.
22) Contiunity Artık daha kontrol edilebilir.
iPhone üzerinde bir çağrı aldığınızda aynı anda hem Mac veya
iPad'inizin çalması bazen sinir bozucu olabiliyor. Ancak iOS 9 ile beraber artık hangi cihazda telefon
görüşmesini yapabileceğinizi seçebiliyorsunuz. Bir Mac kullanıcısı olarak
açıkçası ben bu özelliği çok sevdim.
23) Randevular İle Entegre Trafik Tahmini
iOS 9 ile beraber artık takviminiz de yer alan bir randevuya
geç kalmamanız için trafik koşulları da dikkate alınarak bulunduğunuz mekandan
çıkma saati size önerilecek. Türkiye'de henüz trafik yoğunluğu ölçülemediğinden
dolayı bu özellik yakın zamanda ülkemizde çalışmayacak olsa da verimlilik
açısından oldukça heyecan verici bir yenilik.