Kriyojenik sıkıştırma, hidrojenli ağır araçlarının önünü açabilir

Verne Tarafından Geliştirilen Teknoloji, Hidrojen Yakıt Hücreli Ağır Araçları Daha Kullanışlı Hâle Getirebilir
Yorumlar

Erdem Çınar

Film ve Dizi Editörü

Kriyojenik sıkıştırma, hidrojenli ağır araçlarının önünü açabilir — Dünya genelinde karbon emisyonlarının azaltılması için **ağır yük taşımacılığında yeşil enerjiye geçilmesi büyük önem taşıyor**. Ağır yük kamyonları dolaşımdaki araçların sadece yüzde 2'sini oluşturuyor olsalar da taşımacılık emisyonlarının yaklaşık yüzde 30'unun başlıca nedeni olarak öne çıkıyorlar. Dolayısıyla bu araçlarda yeşil enerjiye geçişin önemine her fırsatta vurgu yapılıyor. Bu noktada da iki alternatif ön plana çıkıyor: Elektrikli kamyonlar ve hidrojen yakıt hücreli kamyonlar.

Ne var ki hidrojenli kamyonların kullanım oranı şu anda istenen seviyenin çok altında. Bu oranın daha yukarı çekilebilmesi için hidrojen depolamada kullanılan teknolojilerin daha da gelişmesi gerekiyor. Bu yüzden pek çok laboratuvar ve şirket şu anda hidrojen yakıt hücrelerini geliştirmeye çalışıyor. Bu alanda umut verici işler ortaya koyan şirketlerden biri de 2020 yılında ABD'de kurulan Verne.

Verne Tarafından Geliştirilen Teknoloji, Hidrojen Yakıt Hücreli Ağır Araçları Daha Kullanışlı Hâle Getirebilir

Depolanan hidrojenin enerji yoğunluğunu arttırmak için Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı'nda geliştirilen kriyojenik sıkıştırma teknolojisini kullanan Verne, şimdi ABD ordusunun desteğini de arkasına aldı. Ağır araçlardan oluşan geniş bir filosu olan ABD ordusu, bu araç filosunu karbon yakıtlardan arındırmayı hedefliyor. Hidrojenli araçlar, sessiz çalışıyor olmalarıyla da ordu için ideal bir alternatif olarak görülüyor. Buradan hareketle hidrojenli araç projelerine yatırım yapmaya karar veren ABD ordusu, Verne'yi de iş birliği ağına dâhil etti.

Ordunun elinde bulunan ağır araçları karbon yakıtlardan arındırmayı hedefleyen bu proje kapsamında Verne, kriyojenik sıkıştırma teknolojisi ile enerji yoğunluğu arttırılmış hidrojen tankları geliştiriyor. Bu tanklar hem hidrojen yakıt hücreli araçlarda, hem de hidrojenle çalışmak üzere modifiye edilmiş içten yanmalı motorlarda kullanılabiliyor. Hatta hidrojen-dizel karışımına uygun olarak tasarlanmış mevcut dizel motorlarda bile kullanılabileceği belirtiliyor.

Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı tarafından yapılan açıklamada, ağır araçların ihtiyaç duyduğu yüksek yoğunluklu enerjiyi bugün en gelişmiş pillerin bile karşılamakta güçlük çektiğine vurgu yapılıyor ve hidrojenin bu konuda umut vadeden bir yakıt olduğu belirtiliyor. Ancak mevcut hidrojen depolama teknolojileri de enerji yoğunluğu konusunda yetersiz kalabiliyor. Kriyonejik sıkıştırma ile enerji yoğunluğu arttırılan hidrojen tankları ise hem bu güç sorununu ortadan kaldırıyor hem de dizel depoların yerine sığacak kadar kompakt sistemler tasarlanmasını mümkün hâle getiriyor. Lawrence Livermore araştırmacıları tarafından paylaşılan verilere göre, 2023 itibarıyla enerji yoğunluğu 73 g/L olan kriyojenik sıkıştırmayla depolanmış tanklar, enerji yoğunluğu konusunda sıvı hidrojenden yüzde 33, 700 bar basınçlı gaz hidrojenden ise yüzde 87 daha iyi performans sergiliyor.