Long Covid nedir, belirtileri nelerdir?

Long Covid nedir?
Long Covid belirtileri nelerdir?
Long Covid ne kadar sürer?
Long Covid tedavisi nedir?
Yorumlar

Erkan Calp

Teknoloji Editörü

Covid-19 salgını hala etkisini sürdürüyor. Maymun Çiçeği virüsünün ardından şimdi de karşımıza Long Covid çıktı. Koronavirüse yakalanan kişilerin çoğunluğu kısa sürede iyileşse de, bazı kişiler semptomları göstermeye devam ediyor. Peki, Long Covid nedir? Long Covid belirtileri Kovid-19 ile aynı mı? Long Covid ne kadar sürer ve tedavisi var mı? İşte Long Covid hakkında tüm merak edilenler:

Long Covid nedir?

Koronavirüs (Covid-19) olan çoğu kişi, belirtileri gösterdikten birkaç gün veya hafta sonra kendilerini daha iyi hissediyor, 12 hafta içinde de tamamen iyileşiyor. Bazı insanlar için semptomlar daha uzun sürebiliyor. Buna Long Covid deniyor. Türkçe anlamı Uzun Covid veya Covid-19 sonrası sendromu olarak tanımlanabilir.

İngiltere Ulusal Sağlık ve Klinik Mükemmellik Enstitüsü (NICE), Long Covid’i şöyle tanımlıyor: Enfeksiyondan sonra 4-12 hafta boyunca Kovid-19 semptomlarını yaşamak veya enfeksiyondan 12 hafta veya daha uzun süre sonra Kovid-19 belirtileri ile birlikte alternatif bir tanıyla açıklanamayan başka semptomları yaşamak.

Long Covid belirtileri nelerdir?

Covid-19 bulaşan çoğu kişi, hızla iyileşse de bazıları için virüsün etkileri haftalar ve hatta aylarca sürebiliyor. Bu, Uzun Covid olarak biliniyor. Bazıları için, bir süreliğine iyileşme sonrasında tekrar kötüye gitme döngüsü şeklinde görülebiliyor.

2020’de yayınlanan raporlara dayanarak, Dünya Sağlık Örgütü (WHO), ilk tanıdan sonra 12 hafta içinde veya daha uzun sürede insanların en az %10 - %20’sinde bir veya daha fazla belirtinin ortaya çıktığını söylüyor. Daha yakın tarihli araştırmalar, koronavirüs bulaşan ancak hastaneye kaldırılmayan kişilerin yaklaşık %30 - %40’nın 12 haftadan sonra semptomlar bildirdiğini gösteriyor. Mevcut veriler, Long Covid sendromunun Covid 19 nedeniyle hastaneye yatmış kişiler arasında daha yüksek oranda olduğunu gösteriyor. Long Covid semptomları şunlar:

Tükenmişlik
Nefessizlik veya nefes darlığı
Uykusuzluk
Anksiyete, depresyon veya hiçbir şeyden zevk almama
Kalp çarpıntısı
Göğüs sıkışması veya ağrısı
Eklem veya kas ağrısı
Doğru düşünememek veya odaklanamamak (bilinç bulanıklığı)
Koku veya tat duyusunun değişmesi
Kalıcı öksürük
Saç dökülmesi dahil cilt ve saçta değişiklikler
Mide bulantısı ve kusma
Ateş çıkması
Bağırsak inkontinansı
Erektil disfonksiyon
Uzuv şişmesi
Amnezi
Halüsinasyonlar
Konuşma zorluğu

En yaygın görülen Long Covid belirtileri ise; yorgunluk (%54), nefes darlığı (%31), koku kaybı (%23) ve kas ağrısı (%22).

Long Covid ne kadar sürer?

Covid-19’dan kurtulma süresi kişiden kişiye değişiyor. Birçok insan, birkaç gün veya hafta içinde kendini daha iyi hissediyor. Çoğu kişi, 12 hafta içinde tamamen iyileşiyor. Ancak bazı insanlarda semptomlar daha uzun sürebiliyor. Uzun süreli covid yani Long Covid’de bazı semptomlar hızla iyileşebilirken bazıları daha uzun sürebiliyor. Uzun covid’in koronavirüs ilk bulaştığında ne kadar hasta olduğunuzla bir ilişki yok. İlk başta hafif semptomları olan kişilerde de görülebiliyor.

Long Covid tedavisi nedir?

Şu anda uzun süreli covid olarak da bilinen Long Covid’i teşhis etmek ve tedavi etmek için evrensel kabul görmüş bir girişim yok. Long Covid’i önlemenin en iyi yolu, enfekte olmamak için önlemler almak; aşılanmak, vitamin almak, halk sağlığı adına alınmış önlemleri takip etmek. 2 veya daha fazla dozda aşı olmanın, Long Covid riskini azaltmaya yardımcı olduğu söyleniyor. Long Covid, tek bir testle teşhis edilemiyor. Henüz tam olarak anlaşılamamış bir durum. Araştırmacılar, uzun covid testi için çalışmalarını sürdürüyor.

Long Covid semptomları ile başa çıkmak için faydalı ipuçları:

Ne yapacağınızı planlayın, kendinizi aşırı yormayın.
Sık, kısa süreli dinlenin.
Belirli aktiviteleri yapmak için günün en iyi zamanını belirleyin.
Egzersizleri kademeli olarak artırmaya çalışın. Kısa yürüyüşler, basit kuvvet egzersizleri iyi gelebilir.
Ailenizle, arkadaşlarınızla, sevdiklerinizle iletişim halinde olun.
Günlük rutin belirleyin.
Aktif olun.
Bir şeyleri hatırlamanıza yardımcı olacak notlar alın.
Önerilen alkol limitlerine uyun veya hiç içmeyin.
Akdeniz diyeti gibi faydalı beslenme programları uygulayın.
İhtiyacınız kadar uyumaya çalışın.
Sosyal aktiviteler gibi beyni uyardığı, aynı zamanda zihinsel sağlığı iyileştirdiği bilinen şeyleri yapmaya çalışın.
Esneme, yoga, tai chi gibi vücuda esneklik kazandıran egzersizler yapın.

Long Covid ne demek? Long Covid belirtileri neler? hakkında net bir bilgimiz olsa da, Long Covid ne kadar sürer? ondan daha önemlisi Long Covid tedavisi var mı? sorusunun net bir cevabı yok. Şu an için Long Covid hakkında tüm bilinenler bunlar.

Kaynakça https://www.bhf.org.uk/informationsupport/heart-matters-magazine/news/coronavirus-and-your-health/long-covid https://www.nhs.uk/conditions/coronavirus-covid-19/long-term-effects-of-coronavirus-long-covid/