Otonom sürüş nedir, seviyeleri nelerdir? Otonom sürüş rehberi

Level 0: Manuel sürüş
Level 1: Sürücü yardımı
Level 2: Kısmi sürüş otomasyonu
Level 3: Şartlı otomasyon
Level 4: Yüksek otomasyon
Level 5: Tam otomasyon
Yorumlar

Deniz Çakmak

Haber Editörü

Otonom sürüş nedir, seviyeleri nelerdir? Otonom sürüş rehberi

Otomobillerin sürücüden bağımsız kendi kendine hareket edebilmesini tanımlayan otonomi tabiri sıklıkla kullanılır hale geldi. Ancak basit hız sabitleyici gibi 20 senedir var olan temel düzeyde otonom sürüş ile tam otonom sürüş birbirinden oldukça farklı şeyler. Bu konuda bize yardımcı olmak adına Otomobil Mühendisleri Topluluğu (Society of Automotive Engineers, SAE) manuel sürüşten tam otonom sürüşe giden 6 farklı seviye belirledi. Peki bu seviyeler neler, hep birlikte bakalım.

Level 0: Manuel sürüş

Tamamen sürücü tarafından manuel olarak kontrol edilen basit düzeyde hız sabitleyici içerebilen araçlar bu sınıfa giriyorlar.

Level 1: Sürücü yardımı

Level 0'dan farklı olarak daha akıllı nitelikte olan adaptif hız sabitleyici ve şerit takip asistanı gibi özellikleri içeren araçlar Level 1 sürüş olarak adlandırılıyorlar. Ancak yine de sürüşte kontrol tümüyle sürücüde ve direksiyonu daima tutma zorunluluğu var.

Level 2: Kısmi sürüş otomasyonu

Bu seviyedeki araçlarda adaptif hız sabitleyici ve şerit takip asistanının ötesinde yön verme, hızlanma ve yavaşlama araç tarafından yapılabiliyor. Fakat yine de sürücünün gözlerinin yolda, ellerinin direksiyonda olması gerekiyor. Ford'un Blue Cruise'ı ve GM'in Super Cruise'ı gibi sistemlerde yolu takip etmek koşuluyla direksiyona dokunma zorunluluğunuz yok dolayısıyla bazen Level 2+ olarak tanımlansa da SAE bu tanımlamayı kabul etmiyor ve Level 2 otonom sürüş olarak adlandırıyor.

Level 3: Şartlı otomasyon

Level 3 otomasyonda ellerinizi direksiyondan çekebilir, gözünüzü yoldan ayırabilirsiniz. Araç sürüş işini çoğunlukla yapmakla beraber sürücü müdahalesi de mümkündür. Bu otomasyon seviyesinde arka koltuğa geçip uyumak mümkün değil. "Şartlı otomasyon" olarak da adlandırılmakta. Mercedes'in S ve EQS serilerinde sunduğu Drive Pilot sistemi bu seviyede otomasyona örnek olarak verilebilir. Sistem 64 km/h hıza kadar belirli otoyollarda otonom sürüşe izin veriyor.

Level 4: Yüksek otomasyon

Yüksek otomasyon olarak da adlandırlan Level 4 sürüş aracın sizden bağımsız olarak tamamen hareket edebildiği sürüş seviyesidir. Ağır trafikte, otoyolda, virajlı dağ yollarında kısacası her koşul altında otomobil kendi kendine hareket edebilmektedir. Yanlız otonom sürüş yasal mevzuat ve altyapı eksikliğinden dolayı belirli koşullarda ve belirli alanda çalışabilecek şekilde sınırlandırılmıştır.

Waymo ve Cruise'ın sürüsüz taksileri Level 4 otomasyona sahip olsalar da genel satışa çıkmış bir araç bulunmuyor. Tesla'nın FSD'si seyahat sırasında sürücünün hazırda bulunmasını gerektirdiği için diğer sistemlerden yetenekli olsa da Level 2 seviyesinde görülüyor. Mercedes Level 4 seviyesine 2030 gibi ulaşılabileceğini söylese de Elon Musk L4 seviyesine 2023 sonunda ulaşacaklarını iddia ediyor.

Level 5: Tam otomasyon

Tam otonom sürüş olan Level 5'de araçta direksiyon, gaz pedalı gibi sürücü kumandaları bulunmaz. Araç tamamen kendi kendisine hareket eder. Bilim kurgu filmlerindeki gibi seyahat ederken uzanabilir, tv seyredip, kitap okuyabiliriz. Ancak bu seviyeye ulaşmaya daha çok var. Teknolojik imkanların gelişmesi ve yasal prosedürlerin oluşturulması gerekli. Uzmanlara göre 2035 yılından önce tam otonom araçların piyasaya çıkması mümkün görünmüyor.