Tarihteki en büyük enerji dönüşümü gerçekleşiyor

Güneş enerjisinin yaygınlaşması bize ne sağlayacak?
Yeterli hammaddeye sahipiz
Güneş ve rüzgar en ucuz üretim şekli
Yorumlar

Deniz Çakmak

Haber Editörü

Tarihteki en büyük enerji dönüşümü gerçekleşiyor

Geçtiğimiz sene güneş enerjisi kapasitesi diğer tüm kaynakların toplamından daha fazla artış gösterdi. Güneş enerjisindeki büyüme diğer enerji türleriyle kıyaslandığında tarihteki en büyük büyüme rakamı. Bu büyüme hızı sürdürülebilirse 2050 yılından önce fosil yakıtlardan tamamen kurtulmak mümkün olacak.

Geçtiğimiz sene güneş enerjisi kurulu gücü ilk defa 1 terawatt'ı geçmiş durumda. Bu sene de rekor kırarak 300 gigawatt'lık bir kapasitenin eklenmesi bekleniyor. Eğer senelik %20 seviyesinde bir büyüme rakamı tutturulabilirse 2031 yılında 6 terawatt'lık kapasiteye ulaşılacak. Bu rakam kömür, gaz, nükleer ve hidroelektrik santrallerinin toplamından fazla bir kapasiteye tekabül ediyor.

Fosil yakıt santralleri inşaası gittikçe azalıyor ve var olanlar da peyder pey kapatılmaya çalışılıyor. Güneşin dünya elektrik üretimindeki payı henüz %5 seviyesinde olsa da hızla yaygınlaşıyor. Kişi başına düşen güneş ve rüzgar kapasitelerine baktığımızda Avrupa ülkelerinin üstünlüğü göze çarpıyor.

Güneş enerjisinin yaygınlaşması bize ne sağlayacak?

Güneş enerjisinin ve diğer yenilenebilir kaynakların bol ve ucuz olması elektrifikasyona ve bunun sonucunda fosil yakıtlardan kurtulmamıza yardımcı olacak. Madde madde sıralarsak:

İçten yanmalı araçların yerini elektrikli araçların alması
Ev ve iş yerlerindeki doğalgazla çalışan kombi ve ısıtıcıların yerini elektrikle çalışan ısı pompalarının alması
Sanayideki gaz fırınlarının yerini elektrikli fırınların alması
Suyun hidrolizi yöntemiyle yeşil hidrojen üretimi ve bu sayede amonyak, metaller, plastikler ve sentetik havacılık yakıtlarının temiz olarak üretilebilmesi

Tabi tüm bu elektrifikasyon sonucunda elektrik üretiminin iki katına çıkması bekleniyor.. Hatta kimya endüstrisinde gelişmiş olan ülkelerde üretim üç kat artabilir.

2050 yılında Dünya nüfusunun 10 milyara çıkması bekleniyor. Bu kadar nüfusa yetmesi için yılda 200 bin terawatt saat elektrik üretimine ihtiyacımız var. Bu ihtiyacın üçte ikisinin güneşten üçte birinin rüzgar, hidroelektrik ve diğer kaynaklardan sağlandığını düşünelim. Bu mümkün mü peki? Eğer 2050 yılına kadar %20 büyüme oranı yakalanabilirse evet mümkün. 2050 yılına kadar 80 terawatt kapasiteye ulaşılabilirse bu kapasite yılda 130 terawatt saat elektrik üreterek diğer yenilenebilir kaynakların da yardımıyla karbon sıfır bir dünyaya bizi ulaştırabilir.

Yeterli hammaddeye sahipiz

Uzun vadede bolca güneş paneli yapacak materyale sahibiz. Güneş sınırsız enerji kaynağı olarak milyarlarca yıldır parlıyor. Panellerin yapımında kullanılan silisyum kumun temel yapıtaşı ve bolca bulunuyor. Çelik, alüminyum gibi metaller de bol miktarda var ve tamamen geri dönüştürülebiliyorlar. Bunun yanında paneller kobalt gibi toksik ve kritik maddeler içermiyor.

Birçok ülke ihtiyaç duyduğundan çok daha fazla güneş ve rüzgar kaynağına sahip. Evlerin ve fabrikaların çatıları, tarıma elverişli olmayan araziler hatta tarım arazileriyle karışık panellerin kurulabildiği agrivoltaik (tarım-ges) uygulamaları, deniz ve göl üzeri yüzer paneller gibi güneş enerjisinden hemen her yerde faydalanmak mümkün.

Güneş ve rüzgar en ucuz üretim şekli

1950'lerde nükleer enerjinin zamanla ucuzlayarak geleceğin enerjisi olacağı öngörülüyordu. Günümüze geldiğimizde bunun mümkün olmadığını görüyoruz. Her ne kadar nükleer enerjinin karbon emisyonu çok düşük olsa da güvenlik endişeleri, geçmişte yaşanan felaketler, atıkların saklanması problemi, regülasyonların fazla olması dolayısıyla inşaat ve işletimin maliyetli olması sebebiyle pahalı bir elektrik üretme yöntemi haline gelmesi gibi nedenlerle popülerliğini yitirdi. Güneş ve rüzgar enerjisi ise günümüzde en ucuz elektrik üretim şekli ve çevreye olan etkisi de diğer yöntemlere göre son derece az. Dolayısıyla güneş ve rüzgar enerjisinin gelecekte hayatlarımızda çok daha fazla yer alacakları kesin.

Kaynakça https://theconversation.com/despairing-about-climate-change-these-4-charts-on-the-unstoppable-growth-of-solar-may-change-your-mind-204901 https://www.pv-magazine.com/2023/10/16/solar-panel-waste-is-not-a-significant-problem/ https://www.lazard.com/research-insights/2023-levelized-cost-of-energyplus/