Tarihteki en büyük enerji dönüşümü hız kesmeden devam ediyor

2024'te 700 GW güneş ve rüzgar kapasitesi eklendi
Fosil yakıtla üretim azaldı
Yorumlar

Deniz Çakmak

Haber Editörü

Tarihteki en büyük enerji dönüşümü hız kesmeden devam ediyor — Dünya Nükleer Birliği, Uluslararası Enerji Ajansı ve Ember'ın son verilerine göre, 2024'te küresel yeni **güneş enerjisi** kapasitesi, net yeni nükleer enerji kapasitesinden **100 kat fazla** olarak gerçekleşti. Yeni **rüzgar enerjis**i kapasitesi ise nükleerin **25 katı** oldu. Güneş ve rüzgar, diğer tüm elektrik kaynaklarının toplamından 5 kat daha hızlı bir oranda kuruluyor. Tarihteki en hızlı enerji dönüşümü devam ediyor.

2024'te 700 GW güneş ve rüzgar kapasitesi eklendi

Net yeni nükleer kapasitesi (eklenen ile devreden çıkarılan kapasitenin farkı) son on yılda yılda ortalama 2 GW oldu, geçtiğimiz sene ise 5,5 GW kapasite eklendi. 2024'te eklenen yeni güneş ve rüzgar enerjisi kapasitesi ise 700 GW ile rekor kırdı.

Güneş enerjisi kapasitesi ve üretimi katlanarak artarken, nükleer enerji üretimi 2000'den beri durağan seyrediyor. Hem güneş hem de rüzgar enerjisi üretimi bu yıl nükleerden üretimi yakalayacak. Sebebi gayet açık: Güneş ve rüzgar enerjisi nükleerden çok daha ucuz.

Bir nükleer santralin büyüklüğü yaklaşık 1 GW seviyesinde. Ve bu nükleer reaktör inşa etmek, planlama ve izin süreleri hariç, ortalama 6 ila 8 yıl sürüyor. Üstelik nükleer santral yapımı zamanla ucuzlamak yerine daha pahalı hale geliyor. Güneş ve rüzgar santralleri kurmak ise çok daha ucuz ve kısa sürede gerçekleşiyor.

Fosil yakıtla üretim azaldı

Geçtiğimiz sene küresel yeni güneş ve rüzgar kapasitesinin yarısından fazlası Çin'de konuşlandırıldı. Ulaşım, ısıtma ve sanayinin elektrifikasyonu sonucunda gelişmiş ülkelerde elektrik talebininin 2 veya 3 katına çıkması bekleniyor. Gelişmekte olan ülkelerde artan refah ve elektrifikasyon sonucunda elektrik üretimi 2050'ye kadar 5 katına çıkabilir.

Güneş ve rüzgar enerjisi hızla büyüse de, bu enerji kaynaklarının kesintili doğası önemli bir sorun oluşturuyor. Bu sorunun üstesinden gelmek için batarya temelli enerji depolama tesisleri ile pompaj depolamalı hidroelektrik santrallerinin gelecekte yaygınlaşması bekleniyor.

Daha fazla güneş ve rüzgar enerjisi kuruldukça, güneşli ve rüzgarlı havalarda enerji fiyatlarının ucuzlaması sonucu, mevcut kömür ve doğalgaz santrallerinin çalışma saatleri azalıyor ve zarar ediyorlar. Bu nedenle, kömür ve gaz santralleri birçok analistin beklediğinden daha erken kapatılabilir. Bu da güneş ve rüzgar enerjisine daha fazla alan açabilir.