Türk bilim insanları Covid-19'u üç boyutlu görüntülemeyi başardı

Saç telinden 750 kat daha küçük yapıda
Yorumlar

Yusuf Akbaş

Teknoloji Editörü

Türk bilim insanları Covid-19'u üç boyutlu görüntülemeyi başardı

Fırat Üniversitesi araştırmacıları, ODTÜ’lü bilim insanları tarafından yerli imkanlarla geliştirilen atomik kuvvet mikroskobunu kullanarak koronavirüsün üç boyutlu resmini çekmeyi başardı. Yapılan çalışma, görüntüleme tekniği nedeniyle büyük önem taşıyor.

Türk bilim insanlarının bu çalışması sadece Türkiye’de değil dünyadaki pek çok çalışmaya ışık tutacak. Koronavirüsün daha önce çekilen resimlerinde genellikle elektron mikroskobu kullanıldı. Elektron mikroskobuyla yapılan görüntüleme işleminde kontrastı artırmak için boyama, dondurma ve kesit alma işlemi uygulanıyor. Bu işlem virüsün orijinalliğini bozduğu için gerçek zamanlı görüntüleme yapılamıyor. Yeni çalışma atomik mikroskobu kullanılarak gerçekleştirildi. Bu çalışma, atomik kuvvet mikroskobuyla elde edilmiş koronavirüsün dünyadaki en yüksek çözünürlüklü görüntüsü olma özelliği taşıyor.

Fırat Üniversitesi Doktor Öğretim Üyesi Ümit Çelik, yurt dışındaki çalışmalarda, elektron mikroskobu ile görüntülenen koronavirüsün dikenli top şeklindeki görüntüsünün, numune dondurularak vakumda alındığını, kendi çalışmalarında ise numunenin ultraviyole ışık ile inaktif edildikten sonra kurutularak doğrudan görüntülendiğini belirtti.

Ümit Çelik, yaptıkları çalışmanın kullanım alanlarıylailgili olarak, “Kovid-19 virüsünün faz ve üç boyutlu görüntüsü; virüs saflaştırılması, bireysel virüs yapılarının değişik ortamlar altında analizi, viral yapıların nanomekanik özelliklerinin araştırılması, aşıların saflaştırılması, zaman bağımlı olarak değişik yüzeylerde virüs yapısı analizi, virüs-hücre etkileşimi analizi, değişik pH veya kimyasal ortamlarında virüs analizi, virüs-ilaç etkileşim analizi gibi birçok alanda kullanılabilir." dedi.

Saç telinden 750 kat daha küçük yapıda

Ümit Çelik, görüntülemelerinde koronavirüsün çaplarını 80 nanometreden 120 nanometreye kadar değişik varyasyonlarda ölçtüklerini, yani virüsün bir saç telinden 750 kat daha küçük bir yapıya sahip olduğunu belirterek, "Faz görüntülerinden koronavirüsün iç yapısı ile ilgili bazı bilgilere ulaştık. Görüntülerde, çevresindeki çıkıntılı yapılar, yapı üzerinde faz farklılıkları gözleniyor. Çalışmamız, bir başlangıç. Şu anda koronavirüsü, yaşadığı gerçek biyolojik sıvı ortamında görüntülemek için uğraşıyoruz. Bunun örneği dünyada yok. Başaracağımıza inanıyoruz." diye konuştu.