Türkiye'de otonom araç dönemi başlıyor: Yönetmelik yayınlandı!

AB standartları esas alındı
Otonom Araç Seviyeleri
Seviye 0 (Manuel Sürüş):
Seviye 1 (Sürücü Yardımı):
Seviye 2 (Kısmi Sürüş Otomasyonu):
Seviye 3 (Şartlı Otomasyon):
Seviye 4 (Yüksek Otomasyon):
Seviye 5 (Tam Otomasyon):
Yorumlar

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Türkiye'de otonom araç dönemi başlıyor: Yönetmelik yayınlandı! — Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle, Türkiye’de **sürücüsüz** (**otonom**) araçların kullanımına yönelik önemli bir adım atıldı. **Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı** tarafından hazırlanan "*Tam Otonom Araçların Otonom Sürüş Sistemine İlişkin Motorlu Araçların Tip Onayı Hakkında Yönetmelik*", otonom araçların gerekliliklerini ve test prosedürlerini yasal bir zemine oturtarak sektörün önünü açıyor.

AB standartları esas alındı

Yeni düzenleme, Avrupa Birliği’nin 2022/1426 sayılı tüzüğünü temel alarak hazırlandı ve yürürlüğe girdi. Bu kapsamda, özellikle M (moped) ve N (en az dört tekerlekli, motorlu yük taşıma araçları) kategorisindeki araçların otonom sürüş sistemlerine yönelik standartlar belirlendi.

Türkiye’ye ithal edilen veya yerli üretimle piyasaya sürülecek olan tam otonom araçlar, yola çıkmadan önce belirlenen kriterlere uygunluklarını kanıtlamak için tip onayı almak zorunda olacak.

Yönetmelik, otonom araçları üç ana kullanım senaryosunda değerlendirmeye alıyor:

Tam Otonom Araçlar: Manuel sürüş modundan tam otonom moda geçiş yapabilen ve belirlenmiş alanlarda insan ya da mal taşımacılığı için tasarlanan araçlar.
Sabit Güzergâhlı Otonom Araçlar: Çift modlu araçlar da dahil olmak üzere sabit bir yolculuk/sefer çıkış ve varış noktalarına sahip önceden belirlenmiş bir güzergahta yolcu veya mal taşımacılığı için tasarlanmış ve imal edilmiş tam otonom araçlar.
Otonom Park Sistemine Sahip Araçlar: Belirli otopark tesislerinde araç park etme uygulamaları için tam otonom sürüş moduna sahip çift modlu araçlar. Sistem, dinamik sürüş görevini gerçekleştirmek için otopark tesisinin dış altyapısını (Konum belirleme işaretleri, algılama sensörleri ve benzeri) kullanabilir veya kullanmayabilir.

Tam otonom aracın tip onayı başvurusunda otonom sürüş sistemine ilişkin bilgiler verilecek. Teknik özellikler, onay kuruluşları veya teknik servisleri tarafından değerlendirmeye tabi tutulacak. Yönetmelikte, ayrıca sürüş sırasında trafikte yaşanacak senaryolara da yer verildi.

Otonom Araç Seviyeleri

Seviye 0 (Manuel Sürüş):

Araç tamamen sürücü kontrolündedir. Basit bir hız sabitleyici olabilir, ancak tüm sürüş işlevleri sürücü tarafından gerçekleştirilir.

Seviye 1 (Sürücü Yardımı):

Adaptif hız sabitleyici ve şerit takip asistanı gibi sistemlerle sürücüye yardımcı olunur. Ancak sürücünün direksiyon ve araç kontrolünü daima elinde tutması gerekir.

Seviye 2 (Kısmi Sürüş Otomasyonu):

Araç, hızlanma, yavaşlama ve yönlendirme gibi görevleri üstlenebilir. Yine de sürücünün dikkatli olması ve gerektiğinde müdahale etmesi gerekir.

Seviye 3 (Şartlı Otomasyon):

Araç, belirli durumlarda sürüşü tamamen üstlenebilir. Ellerinizi direksiyondan çekebilir, gözünüzü yoldan ayırabilirsiniz ancak acil bir durumda müdahale edebilmeniz için hazır olmanız gerekir.

Seviye 4 (Yüksek Otomasyon):

Araç, her koşul altında otomobil kendi kendine hareket edebilmektedir. Yanlız otonom sürüş yasal mevzuat ve altyapı eksikliğinden dolayı belirli koşullarda ve belirli alanda çalışabilecek şekilde sınırlandırılmıştır.

Seviye 5 (Tam Otomasyon):

Araçta direksiyon ya da pedallar bulunmaz. Araç tüm sürüş görevlerini tamamen bağımsız olarak gerçekleştirir. Bu seviyeye ulaşmak için teknolojik ve yasal gelişmelerin tamamlanması gereklidir.