Türkiye'nin füzeleri yerli motorlara emanet: KTJ-3200 ve KTJ-1750

Türkiye'nin füzeleri yerli motorlarla uçacak
Batı ülkeleri Türkiye'nin ürünleri ile ilgileniyor
Yorumlar

Ege Erkek

Teknoloji Editörü

Türkiye füze motorları — Seyir füzelerinin istenilen hedeflere ulaştırılmasını sağlayan yerli motorlarla 10 ülke ilgileniyor. Türkiye bu sektörde yerli motorlarının çeşidini ve teslimat adetlerini artırıyor. Kale Grubu, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığının liderliği ve vizyonuyla hareket ediyor.

Türkiye'nin füzeleri yerli motorlarla uçacak

Kale Grubu Başkan Yardımcısı ve Teknik Grup Başkanı Osman OKYAY, Kale Grubu'nun turbojet motor geliştirme ve üretme konusunda 10 yıllık bir deneyime sahip olduğunu belirtti.

Çakır füzesi ve Kara Atmaca hakkında konuşan tecrübeli yöneticinin Anadolu Ajansı yazarı Göksel YILDIRIM'a verdiği ilgili demeç şu şekilde:

"Jet motorunu geliştirirken aslında dünyada motor firmaları sadece motorun 'çekirdek motor' dediğimiz yani kompresör grubu, yanma odası ve tribün grubuyla uğraşırlar. Biz bu motoru yaparken birçok alt sistemin de tasarımlarını yaptık."

"Piroteknik ateşleyiciler, elektronik kontrol ünitesi, yakıt pompası, yakıt grubu, rulmanlar, alternatör vesaire gibi alt sistemlerini de bir yandan geliştirmeye devam ettik. Bunların hepsini, bu ülkede ya kendimiz ya da iş ortaklarımızla, üniversitelerimizle beraber çalışarak gerçekleştirdik."

Türkiye yerli füze — "Bu motorun üzerinde hiçbir yabancı bileşen yok. Yani kontrole tabi veya değil hiçbir yabancı birleşen yok. Motorun üzerindeki bütün şeyler, bütün alt sistemler hepsi Türkiye'de geliştirildi ve üretilir hale geldi. Bunu yapmak 10 sene sürdü."

"Eğer bazı komponentleri yurt dışından tedarik yöntemine gitsek daha hızlı çıkarabilirdik. Amacımız herhangi bir kısıtlama vesaire geldiğinde üretimine devam edebilmekti. Arkadaşların yoğun çalışmasıyla motor bu şekilde çıktı."

"Geçtiğimiz ay 4 motorun teslimatını gerçekleştirdik. KTJ-3200 dediğimiz 3200 newtonluk turbojet motorlar. Gelecek sene çok yükselen adetlerle teslimatları devam edecek. Burada rakamlara çok girmek istemiyorum ama önümüzde; biz rampa deriz, ciddi bir rampa var. O rampayı çıkıp, ciddi adetlerde üretimler ve teslimatlar yapacağız gelecek sene."

Uçuştaki şartları yerde sağlayabilecek bir test düzeneğinin kurulduğunu duyuran OKYAY, SOM ve Atmaca füzelerinde kullanılması planlanan KTJ-3200 motorunun seri üretim anlaşmasını geçen yıl imzaladığını açıkladı.

Kale Grubu'n KTJ-3200'e ek olarak üç farklı motor daha geliştirdiğini belirten Osman OKYAY, Çakır isimli motorun 1.5 senede kullanıma hazır bir hâle getirildiğinin altını çizdi ve sözlerine şu cümleleri ekledi:

"Bizde de o oldu. İlk projede kazanılan bilgi birikimi ve altyapıyla ikinci motoru çok daha hızlı geliştirdik. 1750 newtonluk bir motor geliştirdik. Bu, Çakır füzemizin motoru olacak Onun da ilkinin teslimatını bu ay sonunda yapıyoruz. Dolayısıyla uçuş testleri başlayacak, önümüzdeki sene başında, ocak ayı gibi planlanıyor."

"Atmaca füzesinin bir üst versiyonu olarak nitelendirilen "Kara Atmaca" için daha yüksek bir itkiye ve 3700 newtonluk bir kapasiteye sahip olan üçüncü bir motor geliştiriyoruz."

"Arat (motor geliştirme projesi) için geçtiğimiz kasım ayında bir anlaşma imzalamıştık. O, biraz zorlayıcı bir proje. Çok daha uzun ömürlü motor isteniyor orada. Dolayısıyla onun çalışmaları devam ediyor."

"İlk sene, 40 aylık bir proje aslında fakat daha kısa zamanda tamamlayabilmeyi hedefliyoruz. Projenin ilk 2 aşaması geçildi. Hızlı şekilde tamamlayacağız diye ümit ediyorum."

Batı ülkeleri Türkiye'nin ürünleri ile ilgileniyor

Motor piyasasının dünyada çok az üreticisinin olduğunu söyleyen OKYAY, Türkiye için umut verici bir şekilde konuştu: "Çok ilginçtir, motor konusu dünyada da aslında önemli bir darboğaz, çok az üreticisi var dünyada. Bizim gibi, özellikle hiçbir kısıtlamaya tabi olmayan motor üretebilen firma sayısı çok çok az."

"Bu motorların haberleri çıktığında bunları duyarak kapımıza yaklaşık 10 ülke gelmiştir. Hepsi çok çok ciddi talepler. Bir kısmını biz bekletiyoruz, bir kısmında sözleşme görüşmeleri devam ediyor. Bunların içinde gelişmiş Batılı ülkeler var. Bu daha da ilginç bir şey açıkçası."

"Motor konusu bizim Batıya bağımlı olduğumuz bir alan. Batılı bir ülkenin bizden motor istiyor olması ve dahası kendileri için özel motor geliştirmemizi istemeleri önemli."

"Motor geliştirebilme kabiliyetimize güven demektir bu. Bu, daha da memnuniyet verici bir şey. Olan bir motorun üretimi gibi değil. Bu talepleri değerlendirmeye gayret ediyoruz. Şu anda epey bir yoğunluğumuz var ama ihracat bizim için önemli."