Anlık Bildirim

2000'in Dot-com krizi yeniden dillerde; Tarih tekerrür mü ediyor?

Teknoloji dünyası yeni bir krize doğru mu gidiyor? Yapay zeka alanında yaşanan patlamayla birlikte teknoloji şirketlerinin değerinde büyük artış yaşanması, 2000'in Dot-com balonunu akıllara getirdi.
Yapay zeka patlaması, yeni bir Dot-com balonuna dönüşebilir
90'ların sonu teknoloji dünyası için heyecan verici bir dönemdi. Bir yandan internetin yaygınlaşması, diğer yandan Apple ve Amazon gibi şirketlerin yükselişi derken, Silikon Vadisi bir anda ABD'nin kalbinin attığı yere dönüşmüştü. Nitekim bu durum yatırımcıların da dikkatinden kaçmadı ve para Silikon Vadisi'ne doğru akmaya başladı. 1995 ile 2000 arasında NASDAQ borsasına yapılan yatırımlarda yüzde 800'lük artış yaşanırken, internet şirketlerinin değeri de inanılmaz bir hızla arttı. Ne var ki tüm bu patlama gerçekçi olmayan beklentiler üzerine kurulmuştu. Bu yatırımların karşılığının ilk başta düşünüldüğü kadar yüksek olmayacağının anlaşılması birkaç yıl aldı ama günün sonunda gerçekle yüzleşildi. Şiştikçe şişen Dot-com balonunun 2020'nin mart ayında patlaması, yüzlerce şirketin iflasına sebep olurken, ABD'yi de kısa süreli bir finansal krizin içine attı.

Yapay Zeka Alanında Yaşanan Patlama Yeni Bir Dot-Com Balonu Mu Yaratıyor?

90'ların sonunda internet şirketleri etrafında oluşan bu heyecanın bir benzerini bugün yapay zeka konusunda görüyoruz. ChatGPT'nin çıkışıyla birlikte başlayan yapay zeka patlaması, trilyonlarca doların bir anda yapay zeka ile bağlantılı şirketlere aktarılmasını tetikledi. Yaşanan bu patlama başta Nvidia olmak üzere pek çok şirketin değerini arşa çıkarırken, teknoloji hisselerinin toplam değerinde de muazzam bir artış yaşandı. Tam da bu sebepten ötürü, 2000'lerin Dot-Com balonu son günlerde sık sık anılmaya başlandı.

Dünyanın en meşhur yatırımcılarından olan Warren Buffet, yönettiği yatırım fonu Berkshire Hathaway'in kontrol ettiği varlıkların kayda değer bir kısmını son dönemde nakite ve hazine bonosuna dönüştürdü. Buffet, borsaya yatırım yapmak yerine parasını elinde tutma kararını açıklarken, "Şu anda bazı hisselerin değeri gerçek değerlerinin çok üstünde" dedi.

Son dönemde yapay zeka ekseninde gerçekleşen patlamanın hisseleri fazla şişirdiğini düşünen tek yatırımcı Warren Buffet da değil. Piyasaları yakından takip eden uzmanlar da bu konuda endişeli görünüyor. Bu da hem ABD ekonomisinin hem de teknoloji dünyasının geleceğine dair soru işaretleri yaratıyor. Neticede Dot-com balonu patladığında en büyük yarayı alan Silikon Vadisi olmuştu.

Dot-com krizinin bir benzerinin bugün yaşanması, ABD ekonomisi için o dönemkinden çok daha yıkıcı sonuçlar doğuracaktır. Zira teknoloji şirketleri bugün ABD ekonomisinin bel kemiği hâline gelmiş durumda. Özellikle de Muhteşem Yedili olarak bilinen Apple, Microsoft, Alphabet (Google), Amazon, Nvidia, Meta ve Tesla. S&P 500'ün yüzde 30’undan fazlasının bağlı olduğu bu teknoloji devlerinin düşüşü, tüm ABD ekonomisini ve tabii ona bağlı olan küresel piyasaları da beraberinde dibe çekebilir. Özellikle de Çin'in ekonomik hegemonya konusunda ABD'nin yerini almak için aportta beklediğini düşünürsek.

DeepSeek'in Çıkışı Yatırımcıları Şüpheye Düşürdü

Zaten bu endişelerin bu kadar ciddi şekilde dile getirilmeye başlanmış olması da biraz Çin yüzünden. Özellikle DeepSeek'in çıkışı, yapay zekaya büyük umutlar bağlayan ve bu alanda net bir üstünlük kuracakları düşünülen Amerikalı teknoloji şirketlerini sarstı. DeepSeek gibi Çinli şirketlerin hemen hemen aynı seviyedeki teknolojileri çok daha düşük maliyetlere geliştirip, DeepSeek-R1'de olduğu gibi ücretsiz olarak kullanıcılara sunması, milyarlarca dolar yatırım yapılan yapay zeka şirketlerinin finansal olarak bu yatırımın karşılığını veremeyebileceğini düşündürmeye başladı. Elbette yapay zeka zamanla farklı noktalara evrilip çok daha farklı gelir kapıları açacak potansiyele sahip. Fakat böylesine belirsiz bir vaat, yatırımcılar için yeterince güvenilir olmayabilir.

Silikon Vadisi için endişe verici olan şu ki sadece bu şüphe bile koca bir krizi tetikleyebilir. Çünkü Dot-com krizinde de olduğu gibi hisseler bir kez satılmaya başlayınca, diğer yatırımcılar da zararın önüne geçme refleksi gösterip satmaya başlıyor ve yıkıcı bir domino etkisi ortaya çıkıyor. Bu yüzden eğer Warren Buffet'ın dediği gibi bu şirketlerin değeri şişirilmişse, algının olumlu kalması büyük önem taşıyor. Çünkü algının negatife dönmesi o ilk taşı devirebilir.

Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz:
DH Android Uygulamasını İndir DH iOS Uygulamasını İndir
Sorgu:

Editörün Seçtiği Sıcak Fırsatlar

Sıcak Fırsatlar Forumunda Tıklananlar

Tavsiyelerimiz

Yeni Haber
şimdi
Geri Bildirim