80'li yıllardaki teknoloji devrimine yakından bakış

Yorumlar

Dünyanın en saygın fotoğraf gazetecileri arasında yer alan ve kariyeri boyunca Time, Life ve Newsweek gibi popüler dergilerde çalışan ünlü fotoğrafçı Doug Menuez, birinci elden şahit olduğu teknoloji devrimini yeni kitabı Fearless Genius: The Digital Revolution in Silicon Valley 1985-2000’de anlattı.

1985 yılında Etiyopya’daki görevinden döndükten sonra Silikon Vadisi’nde yaşanan yenilik patlamasını fark eden Menuez, dünyamızı değiştirmek için çılgın fikirler üreten bu dijital devrimi ve devrimin arkasındaki ilgi çekici dahileri incelemek için Silikon Vadisi’nin yolunu tuttu. O yıl Apple’dan kapı dışarı edilen Steve Jobs’un yeni bir firma kurmayı planladığını ve NeXT adını taşıyan yeni bir bilgisayar üzerinde çalıştığını duyan Menuez, Jobs’la temasa geçerek Jobs ve ekibinin eğitim alanında devrim yaratması beklenen NeXT’i geliştirmesini yakından izleme şansı yakaladı.

LIFE dergisi için Steve Jobs’un çalışmalarını üç yıl boyunca takip eden Menuez, Jobs’un güvenini kazanmayı başardı ve böylece Silikon Vadisi’ndeki birçok kapı kendisine açıldı. Jobs’la geçirdiği yıllardan sonra Silikon Vadisi’ndeki diğer öncülerin de güvenini kazanan ünlü fotoğrafçı, gizli laboratuvarlardan yönetim kurullarına kadar teknoloji firmalarının en özel köşelerine girme şansı yakaladı ve takip eden 15 yıl boyunca teknoloji dünyasında yaşanan devrimi içeriden takip etti. Menuez’in bu yıllar boyunca fotoğraf makinesiyle yakaladığı kareler, modern dünyayı şekillendiren insanların önemli anlarını ölümsüzleştirdi.

80'li yıllardaki teknoloji devrimine yakından bakış

1986

Apple CEO’su olması için kendi eliyle seçtiği John Sculley tarafından kurduğu şirketten dışlanan Steve Jobs, yeni ekibine teknolojinin her on yılda bir nasıl evrim geçirdiğini açıklıyor. Apple’dan kovulmasının ardından yeniden ayağa kalkabilmek için NeXT üzerinde çalışmaya başlayan Jobs, bu yeni projesiyle o zamanlar bir buzdolabı büyüklüğünde olan ana bilgisayarları 30 santimlik bir küp boyutuna indirmeyi ve bunu eğitim sektörü için uygun bir maliyette yapmayı amaçlıyordu.

1986

İnsanları etkileme ve fikirlerini satma konusunda eşsiz bir yeteneğe sahip olan Steve Jobs, NeXT yönetim kurulunun toplantısını NeXT fabrikasının kurulacağı alanda yaparak yatırımcılarının aklını çelmeyi başardı. Bu toplantıdan fazlasıyla etkilenen Ross Perot toplantıdan hemen sonra NeXT’e 20 milyon dolar yatırım yapmayı kabul etti. Ancak yıllar sonra bunun hayatında verdiği en kötü karar olduğunu söyleyecekti.

1987

Steve Jobs’la birlikte Apple’dan ayrılan ve NeXT’in kurucuları arasında yer alan Susan Kare, bir toplantı sırasında Jobs’u dinlerken. İlk Mac’i geliştiren ekibin parçası olan Susan Kare, ilk Mac için geliştirdiği simgeler ve kullanıcı arayüzüyle yüz milyonlarca kullanıcıya keyifli bir deneyim sunulmasını sağladı. NeXT Computer’ın kreatif direktörü olan Kare, daha sonra Windows ve IBM OS/2 gibi birçok işletim sisteminin simgelerini hazırladı.

1986

Sonoma’daki dinlenme tesisinde ekibiyle buluşan Jobs, ekibi için analogdan dijitale geçirilmesi gereken şeylerin listesini çıkarıyor. O dönem henüz dijitale geçmemiş olan fotoğraf, film ve müzik gibi şeyler çok yakında dijitale geçmiş olacaktı.

1987

Fremont’ta kurulmakta olan NeXT fabrikasının alanından Palo Alto’daki ana merkezlerine dönmekte olan NeXT ekibi, oldukça keyifli bir otobüs yolculuğu geçiriyor. Jobs’un sağ tarafından gülümserken görülen kadın ise NeXT’in başkan yardımcısı Susan Barnes. Ancak NeXT’te herşeyin güllük gülüstanlık olduğunu söylemek pek de mümkün değil. Apple’dan ve kendisini kurduğu firmadan atan John Sculley’den intikam almaya kararlı olan Jobs, başarı ve yıkım arasındaki ince çizgide yürürken zaman zaman ekibine karşı oldukça acımasız olabiliyordu.

1987

Jobs’un sürekli olarak yaptığı işe odaklı bir insan olduğunu ve dinlenmeye zaman ayırmadığını yazan Menuez, bir piknik sırasında Jobs’u plaj topuyla oynarken görünce şaşırdığını dile getiriyor. Ancak ünlü fotoğrafçıya göre Jobs’un bu hareketi de ekibini rahatlatmak için ortaya konulmuş bir performanstan ibaret.

1989

Renkli ve gürültücü kişiliğiyle tanınan eski Microsoft CEO’su Steve Ballmer, Microsoft’un yazılım bölümünü yönettiği 1989 yılında firmanın Washington’daki merkezinde bir grup yazılımcıyla yine hararetli bir konuşma içerisinde.

1991

Apple’ın kurucularından Steve Wozniak (ortada) ve Apple CEO’su John Sculley (sağda) yeni bir Apple lansmanı öncesi ilk Nintendo Game Boy modellerinden birini inceliyorlar. Apple yönetiminde birçok isim, kendisi için asırlık bir iş modeli çizen Japon devi Nintendo’dan oldukça etkilenmişti.

1992

Apple başkan yardımcısı Larry Tesler’ın ekibinde yer alan ve Apple Computer’da görevli mühendisleri idare eden Donna Auguste, Apple’ın o sıralar geliştirmekte olduğu Newton cep bilgisayarının geliştirilmesini koordine ediyordu. Sakin ve sabırlı tavrıyla sürekli kriz halinde olan teknoloji dünyasına yeni bir soluk getiren Auguste, o zamana kadar sadece bilgisayar üreten Apple’ın kullanıcı elektroniklerine geçmeye çalıştığı zorlu geçiş sürecinde önemli bir rol oynadı.

1993

Silikon Vadisi’nde yaşanan teknoloji devriminin arkasındaki isimlerin kendini adamışlıklarının en önemli örneklerinden biri de Apple yazılımcısı Sarah Clark. Bu fotoğrafta bir yandan bebeğini kucaklarken bir yandan da Newton ekibine bir not uzatırken görülen Clark, Network ekibinin yazılımı bitirmek için zamana karşı yarıştığı iki yıl boyunca Apple binasını neredeyse hiç terk etmeyerek müthiş bir bağlılık örneği sergiledi. Bu iki yıl boyunca adeta Apple binasında yaşayan Clark, bebeğini de burada büyüttü.

Ancak kişisel özveriler ve vizyon sahipi dahilerle ateşlenen teknoloji devrimi kısa süre sonra asıl amacının dışına çıkacak ve para peşinde koşan girişimciler için devlet kuşu umudu haline gelecekti. Paradan çok, hayatlarımızı değiştirecek yenilikçi ve havalı teknolojiler geliştirmekle ilgilenen dahilerin yerini zamanla hırslı girişimciler aldı ve ortaya bugüne kadar yaşanan en büyük ekonomik krizlerden biri olan Dot-com balonu çıktı. Teknoloji firmalarına dev yatırımlar yapan risk sermayesi şirketlerinin bu yatırımlarının karşılığını karşılayamamaları sonucu, 2000 yılında patlak veren Dot-com balonu, trilyonlarca dolar zarara ve milyonlarca işin yok olmasına neden oldu.

1998

Intel’in en büyük mikroçip fabrikasında mola veren çalışanlar günlük egzersizlerini yaparken ortaya son derece ilginç bir görüntü çıkıyor. Intel’in Kaliforniya’daki bu fabrikasında çalışan işçilerden birçoğu o bölgede yer alan Pueblo Kabilesi’ne ait kızılderililerden oluşuyor.

2000

1980 – 2000 yılları arasında yaşanan teknoloji devrimini acılı bir sonla buluşturan Dot-com balonu Silikon Vadisi’ndeki hemen hemen herkesi yere sermiş olsa da, birkaç yıl sonra Web 2.0’nın gelişi teknoloji dünyasını yeniden canlandırdı ve önce Google, sonra da Facebook ve Twitter gibi firmalar hızla yükselerek teknoloji dünyasında yeni bir devri başlattılar.

Bu yazı DH+ editörü Erhan Tan tarafından yazılmış ve derginin Ağustos 2015 sayısında yayınlanmıştır.