Akıllı telefonlar diyabeti teşhis edebilecek

Diyabetin teşhisinde akıllı telefon uygulaması kullanılacak
Akıllı telefonlar görüntülemede de kullanılacak
Yorumlar

Tuğrul Güven Erturun

Bilim, sanat, horoloji yazarı

Diyabet çağımızın en önemli hastalıklarından birisini oluşturuyor. Türkiye'de ve dünyada milyonlarca kişi diyabet olduğunun farkında bile değil. Yapılan çalışmaya göre akıllı telefon uygulamasından elde edilen veriler, kliniğe başvurmadan hastalarda diyabetin saptanmasına yardımcı olabilecek.

Akıllı telefonlar diyabeti teşhis edebilecek

Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF)'nin 2015 verilerine göre dünyada her 11 yetişkinden 1'i diyabetli ve 2 diyabetli yetişkinden 1'ine teşhis konulmamış yani hasta diyabetli olduğunu bilmiyor. Diyabet tedavisiz kaldığı zaman böbrek problemleri, görme bozukluğu, kalp hastalıkları, inme gibi birçok ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Diyabet tanısı ise kan örneklerinin incelenmesi sonrasında konuluyor ve kliniğe başvuru gerektiriyor. Çeşitli sebeplerden ötürü birçok insan için kliniğe ulaşım çok da kolay olmuyor; bu sebeple daha basit bir yöntemin geliştirilmesi oldukça fazla önem arz ediyor.

Diyabetin teşhisinde akıllı telefon uygulaması kullanılacak

Kaliforniya Üniversitesi'nden araştırmacılar yenilikçi ve ücretsiz bir akıllı telefon uygulaması geliştirmeye karar verdi. Piyasadaki birçok spor uygulamasının zaten kullandığı; photoplethysmography (PPG) sinyali olarak adlandırılan bir özellikten faydalandılar. Bu özellik akıllı telefonun kamerasını ve flaşını kullanarak veri topluyor.

Kalp kanı pompaladığı zaman bu etki vücutta yayılan genel bir basınç artışına sebep oluyor ve periferik damarlar bu etkiyi kompanse etmek için şişiyorlar. Yeni özellikte akıllı telefonun flaşını ve kamerasını parmağa göstererek; kan damarlarının genişlemesinden kaynaklanan değişiklikleri bir dakika içinde gözlemlemek mümkün hale geliyor. Yeni uygulama kan akışındaki değişiklikleri bu özellik sayesinde algılayabiliyor ve bu verilerle kan akışı hakkında bilgi ediyor.

Diyabetin erken dönemlerinde çeşitli vasküler (damarsal) değişikliler meydana geliyor. Diyabet çok uzun süre asemptomatik ilerliyor lakin bu damarsal değişiklikler her daim olmaya devam ediyor. İlerideki kardiyovasküler komplikasyonlara da bu değişiklikler sebep oluyor.

Akıllı telefonlar görüntülemede de kullanılacak

Akıllı telefon teknolojisinin tanısal bir araç olarak nasıl çalıştığını araştırmak amacıyla araştırmacılar 54.269 denek üzerinde çalışma yaptı .Araştırmada kalp hızı ölçüm uygulamalarından olan ve en çok tercih edilen Azumio Instant Heart Rate uygulaması kullanıldı. Araştırmacılar uygulamanın PPG sinyalininin diyabetli olan kişiyi belirlemesi için yeni bir algoritma geliştirdi. Bu algoritma ve bulgular 17 Mart 2019'da Amerikan Kardiyoloji Koleji'nin yıllık bilimsel oturumunda sunulacak.

Yeni algoritma diyabetli bireyleri tespit etmede kullanıldı ve sonuçlara göre yüzde 72 gibi bir oranla diyabetli bireyleri doğru tespit etti. Beden kitle indeksi (BKİ), yaş, cinsiyet gibi çeşitli faktörler de hesaplamaya katıldığında algoritmanın başarısı etkileyici bir rakam olan yüzde 81'e yükseldi. Ayrıca algoritma başka yollarla da denendiğinde, insanların yüzde 97 oranında diyabetli olmadığını da doğru bir şekilde tespit etti.

Araştırmada görevli isim Dr. Robert Avram yeni uygulamanın evde yapılan diyabet taramalarının maliyetini düşüreceği görüşünde. Ayrıca özelliğin kamerası ve flaş ışığı olan birçok cihazda kullanılabileceğini ve birçok insanın da akıllı telefona sahip olduğunu belirtti.

Şu an için bu özellik doktorlar tarafından konulan teşhisin yerini alacak gibi görünmüyor lakin yeni özellik sayesinde hastaların kliniğe başvurma oranını artıracak gibi duruyor. Araştırma farklı ırklar üzerinde de deneniyor ve araştırmacılar bu özelliğin erken veya geç dönem diyabeti teşhis etme başarısını araştırıyor.

Gelişen teknoloji ile kliniğe başvurmadan birçok hastalık ön belirtileri ile teşhis edilebiliyor. Gelecekte yaşamımızı kolaylaştıran birçok farklı uygulama karşımıza çıkacak gibi gönüyor.