Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'ndan bir ilk daha

Yorumlar

Avrupa Nükleer Araştırma Kurumu CERN’de bulunan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda (BHÇ) görevli bilim adamları yaptıkları deneyde ilk kez elektron yüklü atomları neredeyse ışık hızına kadar hızlandırmayı başardılar. Daha önceleri elektron içermeyen atom çekirdeklerini bu hızlara çıkaran bilim adamları elektron yüklü parçacıklar için bunun o denli kolay olmadığını belirtiyor.

CERN’den konuya ilişkin yapılan açıklamada, her birinin etrafında bir adet elektron bulunan kurşun atom çekirdekleri bir saat boyunca düşük enerjide hızlandırılmış, daha sonra tam yükte iki dakika döndürülerek sistemden salınmışlar. İki dakikalık testten sonra asıl deneyi gerçekleştiren bilim adamları, kurşun atomlarını bu kez iki saat boyunca tam güçte neredeyse ışık hızına kadar hızlandırmışlar.

Fizikçi Michaela Schaumann, yüklü olmayan parçacıkları hızlandırmanın daha kolay olduğunu, elektron yüklü atomların ise yörüngeden çıkarak duvara çarpabildiğini, bu durum meydana geldiğinden sistemin güvenlik nedeniyle kendini kapattığını belirtiyor.

Deneyin sonuçlarını şaşkınlıkla karşılayan bilim adamları kompleks atom demetlerinin beklenenden daha stabil olduğunu görmüşler. Schaumann deneyin sonucunu büyük sevinçle karşıladıklarını, bu buluşun yeni deneylere kapı aralayacağını, örneğin laboratuvar ortamında üretmesi zor olan gama ışınları üzerinde daha rahat deneyler yapabileceklerini ifade ediyor.

Yüksek enerjili elektronlar yavaşlayıp enerji kaybederken etrafa foton saçıyorlar. BHÇ hızında bu fotonlar gama ışınlarının dalga boyuna ulaşıyorlar. Bu durum da bilim adamları için yeni araştırma imkânı doğuruyor.