Çırçır balığı aynada kendini tanıdı

Yorumlar

Bir insan on beş aylıktan itibaren aynada kendisini gördüğünde tanıyabilir ve görüntünün kendi yansıması olduğunu bilir. İnsanlar için oldukça basit ve temel bir durum olan bu beceri, hayvanlar alemi için o denli basit bir özellik değil. Bunu yapabilen hayvan sayısı oldukça az. Bugüne kadar sadece maymunların, şempanzelerin, fillerin ve bazı çeşit kuşların bu beceriye sahip olduğu biliniyordu.

Konstanz Üniversitesi ve Osaka Üniversitesinden araştırmacılar temiz çırçır balığı üzerinde yaptıkları deneyde, balığın aynada kendini gördüğünde bunun kendi yansıması olduğunu anlayabildiğini keşfettiler. Bilim adamları bu keşifleriyle hayvanların sandığımızdan daha zeki olabileceklerini vurguluyorlar.

Bilim adamları yaptıkları deneyde, diğer balıkların üzerindeki parazitleri temizlemeleriyle tanınan bu balıkların vücuduna, sadece yansımada görülebilecek siyah nokta şeklinde bir leke sürmüşler. Daha sonra ayna karşısına geçen balıkların nasıl tepki vereceği izlenmiş. Beklenenin aksine balık aynadaki görüntüsünü temizlemeye çalışmak yerine, taş ve sert zeminlere sürtünerek üzerindeki lekeden kurtulmaya çalışmış. Kısacası balık, aynadaki balığın kendisi olduğunu anlamış.

Testin yanlış pozitif olmasından endişe eden bilim adamları, balığın işaretlenmeye karşı bir tepki verip vermediğini anlamak için bir de balığa şeffaf işaret koyup ayna karşısına geçirmişler. Balık bu sefer herhangi bir temizlenme girişiminde bulunmamış. Ayrıca, siyah leke sürülen ancak ayna karşısına geçirilmeyen balıklar da temizlenmeye çalışmamışlar.

Balığı kandırmaya çalışan bilim adamları, balık yerine bir de aynaya leke sürmüş ve balığı karşısına geçirmişler. Ayrıca, başka bir balığı lekeleyip şeffaf bir cam arkasına geçirmişler. Balık her iki denemede de kendisini temizlemeye kalkışmamış. Tüm bu bulgular balığın aynada kendisini tanıdığını ortaya koymak için yeterli olmuş.

Bilim insanları, balığı doğrudan akıllı ya da bilinçli olarak kabul etmekte acele etmiyorlar. Balığın başka mekanizmalar kullanarak bu tepkileri verebileceğini düşünen araştırmacılar uzun yıllardır bilinç testi olarak kullanılan ayna testinin tartışılması gerektiğini düşünüyorlar. Öte yandan, her geçen gün elde edilen yeni bulgular, arı ve balık gibi canlıların sandığımızdan daha zeki olduklarını ortaya koyuyor.