Dünya Sağlık Örgütü, sigara fiyatının artırılmasını istiyor

Her yıl 6 trilyon sigara üretiliyor
İklim değişikliğini de tetikliyor
''Sigara ve ham tütünde vergi artırılmalı''
Yorumlar

Tütün endüstrisinin ve bu endüstrinin en önemli ürünü sigaranın insan sağlığı üzerindeki yıkıcı etkisini herkes biliyor. Buna karşılık tütün endüstrisi, sadece insan sağlığı üzerinde olumsuz etkilere sahip değil. Dünya Sağlık Örgütü tarafından hazırlanan rapora göre sigara üretiminin neden olduğu çevre ve doğa tahribatı da en az insan sağlığında meydana gelen zararlar kadar önemli.

Her yıl 6 trilyon sigara üretiliyor

Son on yılda sigara kullanımının çarpıcı bir şekilde arttığını belirten DSÖ, yaklaşık olarak 1 milyar kişinin sigara kullandığını belirtiyor. Bu insanların kullanımına sunulmak üzere üretilen sigara miktarı ise yıllık 6 trilyona ulaşmış durumda. Tütün endüstrisinin Asya ve Afrika'daki ormanların yüzde 5'inin yok olmasına neden olduğunu belirten DSÖ'ye göre gelişmiş ülkelerdeki tütün endüstrisi, gezegenimizdeki en savunmasız insanların kaynaklarını ve geleceğini yakıyor.

Tütün endüstrisinin doğaya verdiği zarar çarpıcı rakamlarla DSÖ raporunda yer bulmuş durumda. Rapora göre yeryüzünde 50 bin kilometrekarenin üzerinde alan tütün çiftliği olarak kullanılırken bu çiftlikleri beslemek için yıllık 22 milyon tondan fazla su kullanıyor. Bu verileri sigara kullanan kişi sayısına yansıtan DSÖ, 50 yıl boyunca günde 1 paket sigara içen kişinin tek başına 1.4 milyon litre suyun tükenmesinden sorumlu olduğunu belirtiyor.

Dünyanın en fazla sigara tüketen ülkesi Çin'de, bu durumun etkileri çok daha net bir şekilde görülüyor. Her yıl 2.5 trilyon sigaranın tüketildiği ülkede her yıl milyonlarca litre su ve binlerce kiloemtrekarelik ekilebilir arazi sigara arzını sağlamak için kullanılıyor. Bunun sonucunda ciddi su sıkıntısı yaşanan ülkede 134 milyon insan yetersiz beslenme koşullarıyla karşı karşıya.

İklim değişikliğini de tetikliyor

Tütün endüstrisinin bir diğer zararı ise karbondioksit salınımı noktasında kendisini gösteriyor. DSÖ raporuna göre tütün üretimi nedeniyle her yıl 84 milyon ton karbondioksit atmosfere salınıyor. Küresel karbondioksit salınımının yüzde 0.2'sini oluşturan bu miktar; Peru ve İsrail gibi ülkelerin karbondioksit salınımıyla eşit. Galler gibi nispeten daha az karbondioksit salınımı yapan ülkelerdeki salınım miktarının ise iki katı. Bu salınım nedeniyle tütün üretimi iklim değişikliğini de tetiklemiş oluyor.

Raporda çevresel etkilere dikkat çekilse de ekonomik ve sosyal etkiler de es geçilmemiş. Rapora göre tütün yetiştiriciliğinin neredeyse yüzde 90'ı gelişmekte olan ülkelerde yoğunlaşıyor. Buna karşılık sektörden elde edilen kârın büyük bir kısmı gelişmiş ülkelerin cebine giriyor. Ayrıca tütün yetiştiriciliğinde yoğun pestisit kullanımı ve çocuk işçilerin çalışıyor oluşu da gelecek nesilleri tehlikeye atıyor.

''Sigara ve ham tütünde vergi artırılmalı''

Tütün endüstrisinin verdiği zararların kapsamlı bir şekilde yer aldığı rapor kısaca ''tütün endüstrisinin neden olduğu çevresel zararları karşılayamadığını'' belirtiyor. DSÖ bu durumun tersine dönmesi için hükümetlere bir dizi tavsiyede de bulunmuş durumda. Öncelikli olarak tütün arazileri için ormanları yok eden ve su kıtlığına neden olan şirketlerin cezalandırılması gerektiği belirtiliyor. Buna ek olarak tütün sektörünün neden olduğu çevresel zararları karşılayabilmesi adına sigara ve ham tütüne yönelik vergilerin artırılması da hükümetlerden talep ediliyor.

Birleşmiş Milletler'e bağlı olarak faaliyetlerini yürüten DSÖ'nün hükümetler üzerinde bağlayıcı bir etkisi bulunmuyor. Yani üye devletler, bu tavsiyelere uyup uymamak noktasında tamamen bağımsız. Yine de yakın tarihte gerçekleşecek olan Birleşmiş Milletler panellerinde DSÖ'nün bu konuya değinmesi ve hükümetleri ikna etmeye çalışması bekleniyor.