Mucizelerle dolu Van Gölü'nde sadece inci kefalinin olmadığı ortaya çıktı

Yeni balık türü, mikrobiyalitler sayesinde hayatta kalıyor
800 bin yıldır fark eden olmamış
İnci kefalinin ilginç yaşamı
Yorumlar

Yusuf Akbaş

Teknoloji Editörü

Mucizelerle dolu Van Gölü'nde sadece inci kefalinin olmadığı ortaya çıktı

Tuzlu ve sodalı yapısından dolayı Van Gölü'nde sadece inci kefalinin yaşadığı bilgisinin yanlış olduğu ortaya çıktı. Geçtiğimiz günlerde Mehmetçik'in Van Gölü'nde yaptığı dalış eğitimi esnasında tesadüfen yeni bir balık türü daha keşfedildi.

İl Jandarma Komutanlığı Su Altı Timi, Van Gölü'ndeki dalış eğitimi sırasında 13 metre yükseklikteki bir mikrobiyalitin içerisinde yaşayan siyah benekli sarı bir balık türüne rastladı. Keşfedilen balık türü yaklaşık 5-6 santimetre boyunda. Grimsi ve sarımtırak renklere sahip balığın üzerinde siyah benekler bulunuyor.

Van Gölü'nün tulzu ve sodalı yapısı, göl içerisindeki canlı yaşamını kısıtlıyor. Gölde dünyanın en büyük mikrobiyalitleri yer alırken, yeni keşifle birlikte yalnızca iki balık türünün yaşadığı ortaya çıktı.

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, önceki çalışmalarda inci kefali dışında başka balık türüne rastlanmadığını belirterek, "Daha önce yaptığımız çalışmalarda Van Gölü'ndeki biyolojik çeşitlilik 103 tür fitoplankton, 36 zooplankton ve tek tür balık olan inci kefali yaşıyor. Bu ifademiz bugün itibarıyla değişti. Van Gölü'nde iki tür balık yaşıyor diyebiliriz. Çünkü Van Gölü'nde çok sınırlı bir alanda, bir mikrobiyalitin üstünde yaşayan yeni bir balık türü tespit ettik." diye konuştu.

Yeni balık türü, mikrobiyalitler sayesinde hayatta kalıyor

Mikrobiyalitler, kayaç benzeri görünüme sahip canlı yapılardır. Milyonlarca yıl önce dünyada çok yaygın olarak bulunan mikrobiyalitler günümüzde çok az yerde ve sınırlı sayıda bulunuyor. Dünyanın en büyükleri Van Gölü'nde yer alıyor.

Yeni balık türünün Van Gölü'nün zorlu koşullarında yaşayabilmesinde ise mikrobiyalitlerin payı büyük. Yeni balık türü, yaklaşık 13 metre boyunda bir mikrobiyalitin üstünde yaşıyor. Bu mikrobiyalit, göl tabanındaki bir tatlı su çatlağının üzerinde oluşmuş. Tepesinden hala bol miktarda kalsiyum tatlı su çıkıyor. Mikrobiyalitten etrafa sürekli tatlı su sızıyor. Mikrobiyalitin etrafında biriken tatlı su habitatı, yeni balık türünün burada yaşamasını sağlıyor.

800 bin yıldır fark eden olmamış

Van Gölü oluşalı 800 bin yıl olduğunu aktaran Sarı, "800 bin yıldır bu balık bu gölde yaşıyor. Ama hiç kimse bunun farkına varmadı. Üstünden tekneler geçiyor, balıkçılar geçiyor ama kimse fark etmedi. 800 bin yıllık tarihte bu balığın ilk karşılaştığı insanlar bizler olduk. İlk gözlemlerimizde mini populasyon oluşturduğunu söyleyebiliriz. Üremesini devam ettiriyor." sözlerine yer verdi. Yeni balık türüyle ilgili çalışmalar devam ediyor. Balığa henüz isim verilmedi.

İnci kefalinin ilginç yaşamı

Sadece Van Gölü'nde yaşayan diğer balık türü olan inci kefalinin ilginç hikayesi var. İnci kefali adını, gümüş renkli pullu yapısından dolayı inci gibi parlamasından alıyor.

Van Gölü'nün tuzlu ve sodalı yapısı üremeye izin vermez. İnci kefalleri üremek için akarsu yataklarına göç eder. Akıntının tersine doğru büyük bir güçle yüzer. Sadece akıntıyla değil, kayalıklarla da mücadele ederler. Kayalıkların üzerinden zıplayarak ilerlerler. Bu nedenle "uçan balık" olarak da bilinir.

İnci kefali, tuzlu sudan tatlı suya geçişte vücudunun iyon dengesini ayarlayabilmek için, üreme yolculuğunun başından sonuna kadar beslenmez. Aç karnına göç eder.

İnci kefali, tatlı suya ulaştığında yumurtalarını bırakır ve göle geri döner. İnci kefali, mücadeleci ve yılmayan bir balık türüdür. İnci kefalinin kaçak avlanması ile ilgili mücadele başlatan olumlu sonuç alan Prof. Dr. Mustafa Sarı'nın "İnci kefalleri asla geri dönmez" isimli etkileyici TEDXIstanbul konuşmasını aşağıdaki oynatıcıdan izleyebilirsiniz.