Ölümsüz kabul edilen hidranın kök hücre hatları incelendi

Hidra
Hidranın hücre hatları incelendi
Yorumlar

Tuğrul Güven Erturun

Bilim, sanat, horoloji yazarı

İnsan vücudu, herhangi bir darbe, yaralanma veya zedelenme ile karşı karşıya kaldığında, vücudumuz kendini bir noktaya kadar yenileyebiliyor ancak bu yenilenme işlemi bir noktada sınırlı kalıyor ve yenilenme süreci sonucunda genellikle skar adı verilen yara dokuları oluşuyor. Bir uzuvumuz koptuğunda ise ne yazık ki bedenimiz bu uzvu yenileyemiyor. Bazı hayvanlar ise kopan uzuvlarını tamamıyla; bazıları ise bazı kısımlarını kısmi olarak yenileyebiliyor.

Ölümsüz kabul edilen hidranın kök hücre hatları incelendi

University of California ve Harvard University kurumundan bir grup araştırmacı; kendini yenileme konusunda oldukça başarılı olan hidra üzerine yoğunlaştı. Hidranın RNA transkripsiyon dizileri sıralandı ve incelendi. Bilim insanları hidranın yenileme işini nasıl yaptığını bulduklarını düşüyorlar.

Hidra

Hidra tatlı sularda yaşayan, denizanası ile mercangiller ile akraba olduğu düşünülen küçük bir omurgasız canlı olarak karşımıza çıkıyor. Hidranın boyu birkaç milimetre olmakla birlikte hidralar uçlarında dokungaçları olan küçük yumuşak sopalara benzetiliyor. Hidra temelde teorik olarak ölümsüz bir canlı olarak kabul ediliyor. Hidralar hiçbir yaşlanma belirtisi göstermemekle birlikte hidraların yaşam süreleri; hidralar avcı hayvanlar veya çevresel faktörler tarafından öldürülünce kadar sonsuz kabul ediliyor.

Daha da ilginç olan kısım ise hidralar bedenlerini kusursuz bir biçimde yenileyebiliyorlar. Bir hidra ortadan ikiye bölündüğünde iki farklı hidra oluşuyor ve bu hidralar tüm doku tiplerini, hatta ve hatta sinir dokuları ile merkezi sinir sistemlerini bile yenileyebiliyorlar. Oysa insanlardaki yaralanmalar genellikle herhangi bir iz oluşmadan iyileşemiyor ve insanlardaki zarar görmüş sinir dokularının yenilenmesi çok zor ve yavaş oluyor.

Hidranın hücre hatları incelendi

Araştırmacılar, hidranın bu yenilenme işini nasıl başardığını incelemek amacıyla hidranın kök hücre hatlarını sıraladı. Hidranın; hücrelerini yenilemek için 3 farklı kök hücre hattı kullandığı belirlendi ve araştırmacılar bu hatlardaki 25.000 hidra kök hücresinin, transkripsiyondan sorumlu olan haberci RNA'larını sıraladılar.

Daha sonra incelenen verilerden yola çıkılarak her bir kök hücrenin, yeni hücrelere ve dokulara farklılaşma yolu çizildi ve bir çeşit ağaç diyagramı oluşturuldu.

İncelemeler sonucunda hidranın interstisyel kök hücrelerinin, sinir hücrelerini, glandüler hücreleri ve hidranın dokungaçlarını süsleyen hücreleri oluşturduğu tespit edildi.

Araştırma sonucunda hidranın kök hücre gelişim haritası çıkarıldı.

Hidranın rejenerasyon sağlayan gen dizilerini; evrimsel sürecin başında kazandığı ve bu dizilerin korunduğu düşünülüyor. Yapılan araştırma ile hidranın rejenerasyon özelliği daha yakından anlaşılmış görünüyor.

Araştırma Science dergisinde yayımlandı.