Ozon tabakasındaki delik giderek küçülüyor

Küçülmenin Nedeni Sıcak Hava Koşulları
Yorumlar

Gezegenimizin koruyucusu rolünü üstlenen ozon tabakasındaki delik, Antarktika'nın üst kısmında bulunuyor, ilk kez 1985 yılında NASA ve ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi tarafından keşfedildiğinden beri düzenli olarak takip ediliyor. Deliğin keşfinden bugüne kadar ortaya çıkan farklı iklim sorunları bu ciddi tehlikeyi adeta unuttursa da NASA, ozon tabakasındaki delik hakkında sevindirici bir açıklama yaptı. Deliğin giderek küçüklüğünü açıklayan NASA; deliğin, 1988 yılından bu yana en küçük seviyeye ulaştığını bildirdi.

Eylül ayında ozon tabakasındaki deliğin 19.6 milyon kilometre kare(ABD'nin yüzölçümünün yaklaşık iki buçuk katı) genişliğine ulaşarak, deliğin bu yıl içindeki en büyük boyuta ulaştığını açıklayan NASA, eylül ayından itibaren deliğin önemli ölçüde daraldığını ve geçtiğimiz yıla kıyasla yaklaşık 3.4 milyon kilometrekare daha küçük hale geldiğini duyurdu. Bu daralma ile birlikte ozon tabakasındaki delik, yaklaşık son 30 yılın en düşük seviyesine gerilese de uzmanlar bu durumun "ozon tabakasının hızlı bir onarım sürecine girdiği" yönünde yorumlanmasını doğru bulmuyor.

Küçülmenin Nedeni Sıcak Hava Koşulları

NASA'ya göre daralmanın en büyük nedeni stratosferdeki normalden daha sıcak hava koşulları. Sıcak havanın ozon tabakasındaki klor ve brom gibi kimyasalları savuşturduğunu kaydeden uzmanlar bununla birlikte 80'li yıllardan beri, ozon tabakasındaki deliğin büyümemesi için uygulanan tüketim değişikliği politikalarının da genel olarak etkili olduğunu düşünüyor. Yine de bilim adamları ozon tabakasındaki deliğin küçülmesi konusunda ümitli. NASA 2070 yılına kadar deliğin 1980'deki küçük boyuta kadar küçüleceğini tahmin ediyor.

Ozon tabakasındaki delik keşfedildikten kısa bir süre sonra güneşten gelen morötesi ışınları tutan bu tabakanın delinmesi halinde cilt kanserinin artabileceği ve dünyanın yaşanmaz hale geleceği endişesi başlamıştı. Bu endişeler sonucunda Türkiye'nin de 1985 yılında imza attığı “Ozon Tabakasının Korunmasına Dair Viyana Sözleşmesi'' ve 1987 yılında Montreal Protokolü kaleme alınmıştı. Bu sözleşmeler ile ozon tabakasını incelten maddelerin kullanımına sınırlama getirilirken dünya genelinde 24 ülke (günümüzde 197 ülke) Montreal Protokülü'nü imzalayarak ozon tabakasını korumak için taahhütte bulunmuştu.