İnce Satırlar
Liste Modu
Döşeme Modu
Sade Döşeme Modu
Blog Modu
Görünüşe göre kuru havalarda yağan yağmuru bu kadar çekici kılan tek şey minnet duygumuz değil. Aslında biraz kimya da var. Pek çoğumuz yağmurdan sonraki ıslak toprağın ve temiz havanın kokusuna bayılırız. Bu hoş kokuda bakteriler, bitkiler hatta yıldırımlar dahi rol oynayabilir.
Islak toprak kokusunun bilinen çekiciliği, onun arkasındaki bilimi araştırmaları için sadece bilim insanlarını teşvik etmedi. Parfüm üreticileri de uzun süre bu hoş kokunun peşinden gitti.
Bakteri etkisi
Yağmur, toprağı dövdüğünde ortaya çıkan kokuyu bakteriler üretiyor! Yani ıslak toprağı kokluyorum dediğinizde aslında bir çeşit bakterinin ürettiği molekülü kokluyorsunuz. Geosmin adındaki bu molekülü Streptomyces cinsi bakteriler üretiyor. Çoğu sağlam toprakta bulunan bu bakteriler, antibiyotik üretiminde de kullanılıyor.
Toprağın yağmur banyosu yapması, geosminlerin havaya saçılması demektir. Tıpkı aşağıdaki videoda gösterildiği gibi.
Araştırmacılar Isabel Bear ve RG Thomas, ıslak toprak kokusunun 1960'ların başında Hindistan'da satıldığını keşfettiler. Geosmin bugünlerde bir parfüm bileşeni olarak daha yaygın kullanılıyor. Parfüm uzmanı Marina Barcenilla geosmin hakkında şöyle konuştu: "Gerçekten çok güçlü bir koku, yağmur toprağa değdiği anda kokuyu hissedebiliyorsunuz. Bu kokuda insanlara hitap eden çok temel bir şey olmalı. Onu milyarda bir parçaya kadar ayırsanız bile insanlar onun kokusunu alabilir."
Geosmin ile aslında tuhaf bir ilişkimiz var. Kokusuna genelde bayılıyoruz ama tadını pek sevmiyoruz.
Bitkilerin rolü
Araştırmalara göre, geosminin bitkisel karşılığı, pek çok bitkide koku kaynağı olan terpenler olabilir. Ayrıca yağmur bu kokuları ortaya çıkarabilir. Hoş koku yayan bitki kimyasalları genellikle yaprak üzerinde üretilir. Yağmur, bitkiye düştüğünde yapraklara hasar vererek bu bileşiğin etrafa saçılmasına yol açabilir. Böylece koku insanlar tarafından daha güçlü bir şekilde hissedilir. Üstelik bitki uzun süre suya hasret kalırsa metabolizmasını yavaşlatır. Bunun üzerine, yağmur yağarsa metabolizma yeni ve hızlı bir başlangıç yapar. Bu da etrafa hoş bir koku yayar.
Hatta yıldırımlar...
Atmosferdeki keskin ozon kokusu da oldukça güzeldir. Özellikle yağmurlu ve fırtınalı havalarda, yıldırımların sebep olduğu elektrik deşarjları yaratır bu kokuyu. Fırtına ve yağmur bir nevi "havanın tozunu alarak" onu temiz bir hale getirir.
Böylece, yağmurlu havalarda ortaya çıkan ve bizi rahatlatan güzel kokunun pek çok kaynağı olduğunu öğrendik. Daha temiz ve tozsuz bir hava, bakterilerden ve bitkilerden yayılan maddelerle birleşince böyle hoş kokular ortaya çıkıyor!
Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz:
Bana çok korkutucu geliyor bunlar.