Siteye Git
Uygulama ile Aç

İşlemci (CPU) nedir, ne işe yarar? Intel mi, AMD mi?

Teknolojik ürünlerin beyni işlemci ne işe yarar biliyor musunuz? Peki CPU açılımı nedir? En hızlı işlemci, ideal CPU sıcaklığı, Intel AMD karşılaştırması gibi merak edilenleri anlattık.

Bu rehber yazıda yalnızca CPU nedir ve bilgisayarda telefonda işlemci ne işe yarar? sorusunun yanıtını bulmayacaksınız. En iyi işlemciler hangileri, CPU en yüksek kaç olmalı? gibi işlemci hakkında çok sorulan, merak edilen konulara da değindik. CPU hakkında her şey burada.

CPU nedir ❓

CPU açılımı nedir? ile başlayalım. CPU, Central Processing Unit (Türkçesi Merkezi İşlem Birimi) anlamına geliyor. CPU nedir sorusuna gelince, işlemci, bir bilgi işlem cihazını tanımlayan temel bileşendir. CPU, kritik öneme sahip olsa da, yalnızca diğer donanımlarla birlikte çalışabilir. Silikon işlemci (çip), aygıtın içinde anakartta bulunan özel bir yuvaya oturtulur. Bilgilerin geçici olarak depolandığı bellekten ayrıdır. Monitörünüzde gösterilen video ve üç boyutlu grafikleri oluşturan ekran kartı veya grafik yongasından da ayrıdır.

İşlemciler, milyarlarca mikroskobik transistörün tek bir bilgisayar çipine yerleştirilmesiyle oluşturulur. Bu transistörler, sisteminizin belleğinde depolanan programları çalıştırmak için işlemcinin ihtiyaç duyduğu hesaplamaları yapmasına izin verir. Transistörler, etkili bir şekilde anlık açılıp kapanan girişlerdir; internette gezinmek, oyun oynamak, video izlemek gibi bilgisayarda yaptığınız her şeye dönüşen, birler veya sıfırları iletirler. Bu transistörler, giderek küçülüyor.

Bilgisayar işlemcisi nedir ❓

Bilgisayarda CPU nedir? İşlemci, bilgisayarın beynidir; girdiyi işlemek, verileri depolamak, çıktı sonuçlarını işlemek için gereken tüm devreleri içerir. CPU, sürekli olarak işlemciye hangi verilerin işleneceğini ve nasıl işleneceğini söyleyen bilgisayar programlarının talimatlarını takip eder. Yani, CPU olmadan bilgisayardaki programları çalıştıramazsınız. Örneğin; basit bir hesap makinesi programı CPU’ya iki sayı (2 ve 2) almasını, bunları toplamasını ve sonucu geri göndermesini isteyebilir. CPU, program talimatlarını nasıl yorumlayacağını bilen bir kontrol birimi ve sayıların nasıl ekleneceğini bilen aritmetik mantık birimi (arithmetic logic unit ya da kısaca ALU) sayesinde bu talimatları kolayca işleyebilir. Kontrol ünitesi ve ALU birleştiğinde, CPU, basit bir hesap makinesinden çok daha karmaşık programları işleyebilir.

Donanım düzeyinde CPU nedir? İşlemci olarak da bilinen entegre bir devredir. Entegre devre, milyonlarca ve hatta milyarlarca küçük elektrikli parçayı birleştirir, devreler halinde düzenler ve tümünü kompakt bir kutucuğa sığdırır.

Modern cihazlar bağlamında, bir masaüstü bilgisayar veya laptop, sistem için birçok işlem işlevini gerçekleştiren özel bir CPU’ya sahiptir. Mobil cihazlar (akıllı telefon, tablet), bunun yerine CPU’yu da içine alan bir yonga olan çip üzerinde sistem (system on chip ya da kısaca SoC) kullanır. Akıllı saatler, medya oynatıcılar, televizyonlar ve hatta çamaşır makineleri gibi diğer birçok elektronik cihazda da işlemci vardır.

Ayrıca bkz.

Bilgisayar (PC) hızlandırma yöntemleri

Telefonda CPU nedir ❓

Bilgisayar işlemcisi nedir yanıtladığımıza göre, daha fazla merak edilen telefonda CPU nedir konusuna geçebiliriz. Yonga seti olarak da bilinen akıllı telefon işlemcisi, telefonunuzda olan biten her şeyi kontrol eden ve düzgün çalışmasını sağlayan bir bileşendir. Akıllı telefonunuzda gerçekleştirdiğiniz her işlem doğrudan işlemciye gider. Bu eylemler daha sonra ekranınızda görsel değişikliklere dönüştürülür ve tüm bunlar saniyede gerçekleşir.

Akıllı telefonda CPU nedir, ne işe yarar? bir örnekle açıklamak gerekirse; Telefonunuzun galerisinde birkaç fotoğraf açtığınızı düşünün. Bu işlem, işlemci tarafından kaydedilir ve cihazınızın hafızasında saklanır. Bu, getirme (fetch) aşamasıdır. Sonrasında eylem, kod çözme (decode) aşamasında birler ve sıfırlara çevrilir. Talimatlar artık akıllı telefonunuzun anladığı bir dilde kaydedilmiştir ve yürütme (execute) aşamasına geçilir. İşlemci, birleri ve sıfırları iletir ve fotoğraflarınızın hepsini ekranınızda görmüş olursunuz. Son olarak, yürütülen talimatlar, kaydetme aşamasında kayıt belleğine kaydedilir. Sonra süreç yeniden başlar.

CPU ne işe yarar ❓

CPU nedir kısaca bahsettik. Şimdi, en az CPU ne demek kadar merak edilen CPU ne işe yarar? konusuna değinelim. CPU, özünde bir programdan veya uygulamadan talimatları alır ve hesaplama yapar. Bu süreç, az öncede bahsettiğimiz üç temel aşamaya ayrılır: Getirme (fetch), kod çözme (decode) ve yürütme (execute). CPU, talimatları RAM’den alır, talimatın gerçekte ne olduğunu çözer ve ardından işlemcinin ilgili kısımlarını kullanarak talimatı yürütür.

Yürütülen talimat veya hesaplama, temel aritmetiği, sayıları karşılaştırmayı, işlevi gerçekleştirmeyi veya sayıları bellekte taşımayı içerebilir. Bilgi işlem cihazındaki her şey sayılarla temsil edildiğinden, işlemciyi inanılmaz derecede hızlı çalışan bir hesap makinesi olarak düşünebilirsiniz. İşlemciler saniyede milyonlarca talimatı gerçekleştirebilir.

CPU özellikleri ℹ️

CPU, bilgisayarınızın beyni olduğu için, elbette işlemcinin özelliklerinin performans üzerinde önemli bir etkisi var. Özelliklerine göre bir işlemci seçerken göz önünde bulundurmanız gereken önemli hususlar vardır. CPU çekirdeği (CPU core), İş parçacığı (Threads), Çoklu iş parçacığı (Multi-Threading) ve Saat hızı (Clock speed).

CPU çekirdeği nedir ❓

CPU çekirdeği, bir işlemcinin işlem birimidir. Eskiden, her işlemcinin aynı anda tek bir göreve odaklanabilen tek bir çekirdeği vardı. Bugün işlemciler, her biri farklı bir görev üzerinde çalışabilen 2 - 18 çekirdeğe sahip ve bunun performans üzerinde etkisi büyük. Bir çekirdek bir görev üzerinde çalışabilirken başka bir çekirdek farklı bir görev üzerinde çalışır. Bu nedenle bir CPU ne kadar fazla çekirdeğe sahip olursa o kadar verimli olur. Çoğu işlemci, özellikle de laptoptakiler iki çekirdeğe sahiptir ancak Intel’in 8. nesil işlemcileri gibi bazı dizüstü bilgisayar işlemcilerinde (mobil işlemci olarak da bilinir) 4 çekirdek bulunur.

Çoğu işlemci, bir çekirdeği sanal çekirdeklere bölmek için eşzamanlı çoklu iş parçacığı adında bir işlemi (Intel işlemcilerde Hyper-threading) kullanabilir. Örneğin; 4 çekirdekli AMD işlemciler 8 çekirdek iş parçacığı sağlamak için eşzamanlı çoklu iş parçacığı kullanır. 2 çekirdekli Intel işlemcilerin de çoğu 4 iş parçacığı sağlamak için Hyper-threading kullanır.

Bazı uygulamalar birden çok iş parçacığından diğerlerinden daha iyi faydalanır. Oyunlar gibi hafif iş parçacılıklı uygulamalar çok fazla çekirdekten yararlanmazken, çoğu video düzenleme programı ek iş parçacıklarıyla çok daha hızlı çalışabilir.

İş parçacığı nedir ❓

Threading yani İş parçacığı nedir? İş parçacıkları, bir programın ayrı parçalarıdır. İş parçacıkları, paralel olarak yürütülür ve verileri paylaşır. Çekirdek, fiziksel işlem birimidir. Çekirdekler, bilgisayar sistemi içinde tek bir fiziksel konumda bulunur. 4 çekirdekli bilgisayarda 4 fiziksel işlem birimi bulunur. Bu işlem birimlerinin her biri 1 çekirdektir, yani 4 çekirdekli bilgisayarın sisteminde aslında 4 çekirdek bellek vardır.

İş parçacığı, işlemci tarafından yürütülebilen bir programın tek bir birimidir. Örneğin; on görevin yürütüleceği tek bir göreviniz varsa, görevi on iş parçacığına bölebilirsiniz. Ancak bilgisayarınızda yalnızca bir çekirdek varsa, aynı anda bir iş parçacığı yürütülebilir. Bunun nedeni, birden çok çekirdeğe sahip bir bilgisayarın aksine, tüm iş parçacıklarının yalnızca bir çekirdeğe sahip olmasıdır. İş parçacıkları, bilgisayarın aynı anda birden fazla iş parçacığı çalıştırmasını engelleyen bu tek çekirdeği paylaşır. Bu nedenle çoklu iş parçacığı önemlidir. Tek bir çekirdek olsa bile aynı anda birden fazla görevi yürütmenize imkan tanır. Aynı anda ne kadar çok iş parçacığı çalıştırabilirseniz, bilgisayarınız çoklu görevde o kadar iyi olur.

İş parçacıkları ve çekirdekler, cihazın içindeki iki tür işlem birimidir. İş parçacığı ve çekirdek sayısı, aynı anda kaç görevin yürütülebileceğini belirler. Daha fazla sayıda iş parçacığı veya çekirdek, aynı anda daha fazla görevin tamamlanabileceği anlamına gelir ancak görevlerin daha hızlı tamamlanacağı anlamına gelmez.

Ne kadar çok iş parçacığı ve çekirdek varsa, bilgisayarınız o kadar hızlı çalışır. Bunun nedeni, görevlerin bölünebilmesi ve paralel olarak işlenebilmesidir. İşlemciye ne kadar çok iş parçacığı yüklenirse, performans o kadar yüksek olur. Bunun nedeni, her iş parçacığının aynı anda bir talimatı işleyebilmesidir. Bir iş parçacığı devam etmeden başka bir iş parçacığından giriş bekliyorsa, o zaman durur. Bir işlemcinin içerdiği çekirdek sayısının da performans üzerinde önemli bir etkisi vardır.

Hyper Threading nedir ❓

Intel Hyper-Threading teknolojisi, her bir çekirdekte birden fazla iş parçacığının çalışmasına izin veren bir donanım yeniliğidir. Daha fazla iş parçacığı, paralel olarak daha fazla iş yapılabileceği anlamına gelir.

Intel Hyper Threading aktif olduğunda, CPU, fiziksel çekirdek başına iki yürütme bağlamı sunar. Bu, bir fiziksel çekirdeğin artık farklı yazılım dizilerini işleyebilen iki mantıksal çekirdek gibi çalıştığı anlamına gelir. Örneğin; 10 çekirdekli Intel Core i9-10900K işlemci, Hyper Threading sayesinde 20 iş parçacığına sahiptir. İki mantıksal çekirdek, görevler üzerinde bilindik tek iş parçacıklı çekirdekten daha verimli çalışabilir. Intel Hyper Threading, çekirdeğin daha önce diğer görevlerin tamamlanmasını beklediği boşta kalma süresinden yararlanarak işlemci verimini artırır. Hyper Threading varsayılan olarak açıktır. Hyper Threading açmak için BIOS’tan ilgili ayarı “enable” yapmanız yeterlidir. Hyper Threading kapatmak istiyorsanız da “disable” olarak ayarlayabilirsiniz.

İşlemci saat hızı nedir ❓

CPU saat hızı nedir? Bilgisayarınızın beyni olan işlemcinin performans, programların yüklenme hızı ve ne kadar sorunsuz çalıştıkları üzerinde büyük etkisi vardır. İşlemci performansını ölçmenin birkaç farklı yolu vardır. Saat hızı (clock speed, clock rate veya frequency), en önemlilerinden biridir. İşlemci saat hızını kontrol etmek için, Başlat menüsüne tıklayın ve Sistem Bilgisi yazın. CPU altında işlemcinizin model adı ve saat hızı gösterilecektir. Genelde daha yüksek saat hızı, daha hızlı işlemci anlamına gelir.

İşlemciniz her saniye farklı programlardan birçok talimatı işler. Saat hızı, GHz (gigahertz) cinsinden ölçülen, CPU’nuzun saniyede yürüttüğü döngü sayısını ölçer. Döngü teknik olarak dahili osilatör tarafından senkronize edilen bir titreşimdir; daha basit şekilde bir CPU’nun hızını anlamaya yardımcı olan temel bir birimdir. Her döngü sırasında, işlemci içindeki milyarlarca transistör açılır ve kapanır. Bazen, tek bir saat döngüsünde birden fazla talimat tamamlanır. Bir diğer durum, talimatın birden fazla saat döngüsü üzerinden işlenebilmesi. Farklı CPU tasarımları talimatları farklı şekilde ele aldığından, aynı CPU markası ve nesli içindeki saat hızlarını karşılaştırmak en iyisidir.

Peki, işlemci saat hızı oyunu nasıl etkiler? Çok çekirdekli işlemler çıkmadan önce, saat hızı, tek çekirdekli işlemcileri karşılaştırmada temel özellik olarak görülüyordu. Günümüzde çekirdek sayısı, CPU önbelleği ve güç tüketimi ile birlikte dikkate alınıyor. Saat hızının oyun üzerindeki etkisi, oyunun motoruna ve onu geliştirmek için kullanılan araçlara bağlıdır. Örneğin; Far Cry: Primal’s Dunia gibi bazı oyun motorları çoklu iş parçacığından ziyade güçlü tek iş parçacığı performansından daha fazla yararlanıyor. Öte yandan birçok AAA oyun, özellikle Unreal Engine gibi çoklu iş parçacığı dost oyun motorlarında hem ek çekirdekten hem de artırılmış saat hızından yararlanabiliyor. Belli oyun motorundaki CPU performansını ölçmenin en iyi yolu, karşılaştırma testleridir ancak saat hızı, bir işlemcinin göreli performansını öğrenmek için iyi bir genel yol göstericidir.

En iyi işlemci hangisi 1️⃣

Dünyanın en hızlı işlemcisi 2022’de hangisi? diye soracak olursanız, 64 çekirdekli, 128 iş parçacıklı AMD Ryzen Threadripper Pro 5995WX işlemci diyebiliriz ancak bu bir HEDT (High End Desktop) işlemci; yani üst seviye masaüstü işlemci. Bu işlemci, PC toplayan ortalama bir tüketici için değil, aynı anda düzinelerce dijital enstrümanla film müziği yapma veya 3D render alma gibi içerik üretimine yönelik tasarlanan bir işlemci. Aynı zamanda çok pahalı; üreticinin tavsiye ettiği perakende satış fiyatı 6500 dolar. Şu anda tüketicilerin satın alabileceği en iyi işlemci, Intel Core i9-12900K. Söz konusu oyunsa, AMD Ryzen 7 5800X3D işlemci.

Intel Core i9-12900K, şu an piyasadaki en iyi işlemci. Intel Core i9-12900K, inanılmaz derecede güçlü bir işlemci. 12. nesil masaüstü işlemciler, temel işlemleri kesintiye uğratmadan arka plan görevlerini yerine getirmek için tasarlanmış yeni verimlilik çekirdekleri ile bilindik performans çekirdeklerini barındıran yeni ve akıllı bir mimari kullanıyor. Güç verimliliğini en üst düzeyde tutması ve oyun oynarken yayın yapma gibi çoklu görev gerçekleştirmenize olanak sağlaması gibi birkaç nedenden dolayı harika bir işlemci. Üzerine ne tür zorlu görevler yüklemek isterseniz isteyin, bu Intel işlemci her şeyi sorunsuz bir şekilde yerine getiriyor.

Intel Core i9-12900K işlemci, 16 çekirdek, 24 iş parçacığı, 3.20GHz (maks. 5.2GHz) saat hızı, 30MB L3 önbellek, 125W TDP ile geliyor. İnanılmaz güçlü, performans ve verimlilik çekirdekleri etkileyici, oyun için de harika bir seçim olan Core i9-12900K işlemci, çok yeni bir donanım olması sebebiyle çok yüksek fiyat etiketine sahip.

En iyi işlemci sıralaması 2022 👇🏻

  • Intel Core i9-12900K - Şu an piyasadaki en iyi işlemci
  • Intel Core i5-12600K - Fiyatını sonuna kadar hak ediyor
  • AMD Ryzen 7 5800X3D - Oyun için en iyi işlemci
  • AMD Ryzen 9 5900X - 12 çekirdekli canavar
  • AMD Ryzen 7 5800X - Uygun fiyatlı yeni modellerden

En hızlı işlemci hangisi ⚡️

Mart 2022’de duyurulan Intel Core i9-12900KS işlemci, tüketicilerin erişebileceği en hızlı işlemci. Intel’e göre, dünyanın en hızlı masaüstü işlemcisi olan 12. Nesil Intel Core i9-12900Ks, Intel Thermal Velocity Boost özelliğine sahip 5.5GHz’e kadar maksimum turbo frekansı sunuyor ve Intel Adaptive Boost teknolojisi (Intel ABT) ile üstün oyun deneyimi yaşatıyor.

Intel i9 12900Ks işlemci, mevcut en hılı işlemciyi isteyen meraklılar ve oyuncular için en iyi işlemci. 16 çekirdek (8 performans çekirdeği, 8 verimlilik çekirdeği) ve 24 iş parçacığı ve 5.5GHz’e kadar maksimum turbo frekansı, 150W işlemci gücü ve 30MB Intel Smart Cache ile daha da fazla oyun gücü ve performansı isteyenler için.

İşlemcide nm nedir ❓

Bir bilgisayar veya akıllı telefon satın alırken, genellikle tasarım ve kameranın yanı sıra RAM’i, CPU’nun çekirdek sayısı, işlemcinin saat hızı ve GPU’yu kontrol ederiz. Ancak yeni bir cihaz alırken kontrol etmeniz gereken oldukça önemli bir özellik daha var; işlemci nm’si. Öyleyse, işlemcide nm nedir ve telefonda veya bilgisayarda performansı ne derece etkiler gelin bakalım.

İşlemcide nm nedir? ile başlayalım. nm açılımı nanometer. Türkçe anlamı nanometre. nm, bir uzunluk ölçü birimi. 1nm = 0.000000001 metre. Başka bir deyişle, nanometre ya da kısaca nm, 1 metrenin milyarda biridir. Nanometre, işlemcide CPU’yu oluşturan transistörlerin boyutunu ölçmek için kullanılır. CPU’da elektrik sinyalleri aracılığıyla açık kapatarak hesaplamalar yapan milyarlarca transistör vardır. İşlem düğümü veya üretim süreci olarak da adlandırılan nm, nano/mikro boyutta şekil oluşturma yoluyla yapılan, CPU’nun üretim süreci ve tasarımıdır.

Bir akıllı telefonun veya PC’nin özelliklerine baktığınızda genelde daha yüksek rakamlara sahip özellikler dikkatinizi çeker. nm’de durum tam tersidir. Daha düşük nanometre işlemci, daha verimli güç sağlar, daha az soğutma gerektirir. Ayrıca transistörler daha hızlı ve daha sıktır.

CPU nerede bulunur 🔎

CPU’yu herhangi bir bilgisayarda gözden kaçırmak imkansız. Anakart adında, tüm bileşenleri bir arada tutan büyük bir donanım parçası üzerinde bulunur. Anakartı ve işlemciyi ortaya çıkarmak için öncelikle PC kasanızı veya dizüstü bilgisayar kasasını açmalısınız. CPU, işlemci soketi adı verilen bir tutucuya yerleştirilir. Bir bilgisayarda işlemciyi bulmak için, aslında anakartın CPU soketini bulmanız gerekir. Anakart üzerindeki işlemci soketinin tam yeri, form faktörüne bağlı olarak biraz değişebiliyor. Ancak genelde, RAM yuvalarının yanında bulunuyor.

CPU kaç olmalı ⁒

CPU kullanımı yüzde kaç olmalı? Bilgisayarınız boştayken CPU kullanımı %10 veya daha az olmalıdır. Bilgisayarınız arka planda sürekli olarak log dosyaları yazar veya bildirimleri kontrol eder. Bu, kalıcı kaynak kullanımına neden olur ancak endişelenecek bir şey yoktur. İnternette geziniyorsanız veya ofis gibi standart programlar kullanıyorsanız, CPU kullanımının %5 - %30 arası olması normaldir. Oyun oynadığınızda işlemci kullanımı %50’nin üzerine çıkabilir ancak %90 tehlike eşiğidir. Yalnızca oyunlar değil, video render alma, 3D modelleme, grafik tasarım gibi yoğun programlar da CPU kullanımını %100’e çıkarabilir. İşiniz bittiğinde CPU’nun da normal seviyelere dönmesi gerekir.

CPU %100 olursa ne olur 🆘

Bilgisayarınızda çalışan tüm programlar CPU zamanını ve belleğini paylaşır. Aynı anda birden fazla program çalıştırır veya bazı programlarda uzun süre boyunca çalışırsanız CPU kullanımı artar. CPU kullanımı %100 oluyor ise bu, bilgisayarınızın kapasitesinden daha fazla iş yapmaya çalıştığı anlamına gelir. Programlarda yavaşlamayı hissedersiniz. Bilgisayarlar, oyun oynama gibi hesaplama açısından yoğun işlemler yaparken işlemcinin %100’üne yakınını kullanabilirler. İşlemcinin uzun süre %100’de çalışması, bilgisayarınızın can sıkıcı derecede yavaşlamasına neden olabilir. Bellek kullanımı da %100’e yaklaştıysa, bilgisayar neredeyse kullanılamayacak duruma gelecektir. CPU’lar, %100 CPU kullanımında güvenli bir şekilde çalışacak şekilde tasarlanmıştır.

CPU sıcaklığına bakma 🌡

CPU sıcaklığı nasıl öğrenilir? CPU sıcaklığını kontrol etmenin en basit yolu, Core Temp gibi üçüncü parti CPU sıcaklık izleme araçlarını kullanmaktır. CPU sıcaklık ölçme ve takibi için Windows’un yerleşik BIOS/UEFI aracını da kullanabilirsiniz. Core Temp ile CPU sıcaklığını öğrenme üç adımda mümkün:
  1. Core Temp’i açın.
  2. Temperature Readings altında, her bir CPU çekirdeği için sıcaklığı takip edebilirsiniz.
  3. Max bölümünden işlemcinin ulaştığı en yüksek sıcaklıkları görebilirsiniz.
  4. Load bölümünden her bir çekirdeğin mevcut CPU yükünü görebilirsiniz.

CPU sıcaklığını ölçmek için NZXT Cam, HWInfo, Open Hardware Monitor, SpeedFan gibi programları da kullanabilirsiniz.

CPU sıcaklığı kaç olmalı ℃

Normal CPU sıcaklığı, kullandığınız işlemciye bağlıdır. Ama genelde 40 - 65 derece arası herhangi bir sıcaklık, normal iş yükü için güvenli ısı aralığı olarak kabul edilir. Daha güçlü uygulamalar ve oyunlar çalıştırdığınızda, CPU sıcaklığının 70 - 80 derece olması normaldir. Birden fazla soğutma sisteminin olduğu üst düzey işlemciye sahip masaüstü oyun bilgisayarlarında CPU sıcaklığını 50 derece civarı görmek normaldir. İşlemciye fazla yük bindiğinde sıcaklığı 80 - 85 dereceye kadar çıkabilir ancak bu, sınırdır. İşlemci sıcaklığının sürekli 80 derece üzerinde olması işlemciye ve silikonuna uzun vadede zarar verebilir. Oyun oynarken ideal CPU sıcaklığı 65 - 85 derece arasıdır.

Mikroişlemci nedir ❓

Mikro işlemci, bilgisayar sistemindeki görevleri yürüten bir mikroçiptir. Mikroişlemci, genellikle merkezi işlem birimi (CPU), mantık yongası (logic chip) veya yalnızca işlemci olarak adlandırılır. Mikroişlemciler, baskılı devre kartı (PCB) tasarım yazılımı bulunan bir bilgisayarda tasarlanabilir. Basit ve karmaşık görevleri yerine getirmek için tasarlanmış kritik bilgisayar bileşenleridir ve birden fazla transistörü tutan entegre devreler içerirler.

Bir mikroişlemcinin gücü, belli bir sürede okuyabildiği ve çalıştırabildiği komutların sayısı ile doğru orantılıdır. Günümüzde mikroişlemciler, dizüstü bilgisayarlarda, PC’lerde, sektörel otomasyonda ve hatta telefonlarda kullanılıyor.

Mikroişlemci çeşitleri 🔽

  • CISC açılımı Complex Instruction Set Computer. Karmaşık Komut Setli Bilgisayar anlamına gelen CISC, aynı anda birden fazla komut seti gerçekleştirebilir. Yükleme, değerlendirme ve depolama işlemlerini tek bir talimatla gerçekleştirebilir. Program başına yürütülen komut sayısı azalır, tek bir komut birçok işlevi yerine getirir.
  • RISC açılımı Reduced Instruction Set Computer. İndirgenmiş Komut Takımlı Bilgisayar veya Azaltılmış Komut Seti Bilgisayarı  anlamına gelen RISC, talimatları çok hızlı bir şekilde yürütmekle görevlidir. RISC, yükleme, değerlendirme ve depolama işlemleri için yalnızca birkaç adımdan oluşan talimatları kullanarak donanımı basitleştirir.
  • EPIC açılımı Explicitly Parallel Instruction. Belirtilmiş Paralel Komutlarla Hesaplama anlamına gelen EPIC, derleyicileri kullanır ve talimatların paralel çalışmasını sağlar. Talimatları 128 bitlik yüklerde kodlar. Talimat düzeyinde paralellik (ILP) tekniklerini kullanır.

İşlemci sanallaştırma nedir 🤔

CPU sanallaştırma (virtualization), fiziksel bir bilgisayarda çalışabilen sanal bir makine oluşturma işlemidir. Bu işlem, birden çok sanal makinenin tek bir fiziksel işlemciyi paylaşmasına izin verir. Tek bir bilgisayarda daha fazla oyunun oynanmasına imkan verdiği için oyun adına faydalıdır. İşlemci sanallaştırma, oyunun daha fazla CPU kaynağı kullanmasını sağlayarak performansı da artırır.

İşlemci sanallaştırma ne işe yarar? Sanallaştırma, sunucu, masaüstü veya işletim sistemi gibi bir şeyin sanal sürümünü oluşturma işlemidir. CPU sanallaştırma, bilgisayar tarafından kullanılabilecek sanal CPU oluşturma işlemidir. Bu sanal CPU, farklı bir işletim sistemi çalıştırmak veya farklı bir programı/uygulamayı çalıştırmak için kullanılabilir. Sanal CPU kullanarak bilgisayarın performansını artırmanın bir yoludur. Oyun için işlemci sanallaştırma, performans artışı, daha az gecikme süresi ve daha kararlı (stabil) oyun demektir.

İşlemci sanallaştırma açma 👇🏻

Intel işlemcili bilgisayarda, Intel Processor Identification Utility ile; AMD işlemcili bilgisayarda AMD V Detection Utility ile masaüstü PC veya dizüstü bilgisayarın işlemci sanallaştırmayı destekleyip desteklemediği kolaylıkla öğrenebiliyor. Sanallaştırma açma için aşağıdaki adımları takip edin:
  1. BIOS’a girin.
  2. Advanced altında CPU Configuration’ı bulun.
  3. Intel (VMX) Virtualization Technology (Intel VT-D Tech) veya SVM Mode’u göreceksiniz.
  4. Enable olarak değiştirin.
  5. Exit ardından Save changes & reset ile değişiklikleri uygulayın.

Intel mi AMD mi 🆚

İşlemci arıyorsanız seçebileceğiniz iki marka var: Intel ve AMD. Intel 9. nesil, uzun süredir piyasanın hakimi ancak AMD’nin 3. nesil Ryzen işlemcileri çıkarmasıyla birlikte AMD, Intel’e yaklaştı. Intel i9 ile Ryzen 9 arasında mı kaldınız? Intel AMA farkını size açıklayacağız.

Giriş seviye Intel Core i3 işlemci ile AMD Ryzen 3 işlemci arasında mı kaldınız? Bilgisayarınızı çoğunlukla e-posta göndermek, Netflix izlemek, internette gezinmek gibi temel görevler için kullanıyorsanız, Intel i3 veya Ryzen 3 işlemciye göz atmalısınız. Bu işlemciler, giriş seviyedir. Intel i3, 4 çekirdek ve 4.6GHz’a kadar saat hızına sahipken, AMD Ryzen 3, 4GHz saat hızına sahiptir.

Orta seviye Intel Core i5 işlemci ile AMD Ryzen 4 işlemci arasında mısınız? Bu işlemciler, ortalama oyunlar oynamanıza ve Photoshop’ta çalışmanıza izin verirler. AMD Ryzen 5 işlemciler genelde i5 işlemcilerden biraz daha güçlüdür. Intel i5 işlemciler 4.6GHz saat hızına sahipken, AMD Ryzen 5 işlemciler 4.4GHz hıza sahiptirler ancak iki kat daha fazla iş parçacığına sahiplerdir. 65w gibi çok düşük güç tüketimi ile dikkat çeken AMD Ryzen 5 3600 işlemci, kesinlikle listenizde olmalı.

Üst seviye Intel Core i7 işlemci ile AMD Ryzen 7 işlemci arasında mı gidip geliyorsunuz? İçerik üreticisiyseniz, oyun oynuyorsanız ve bilgisayarınızı yoğun olarak kullanıyorsanız tercih edeceğiniz işlemciler bunlar. Bu güçlü işlemciler, üst segmente aittir. i7 işlemciler, Ryzen 7’den daha az çekirdeğe ve iş parçacığına sahiptir ancak daha yüksek saat hızına sahiptir. Oyun icin Intel, çoklu görev için AMD işlemci daha iyidir.

Intel Core i9 ve AMD Ryzen 9 işlemciler arasında en iyilerin de iyisidir. Bu işlemciler, profesyonel oyuncular ve tasarımcılar için idealdir. Intel i9 işlemci, nispeten düşük vat gücü ile birlikte 5GHz gibi yüksek saat hızına sahiptir. Overclock için idealdir diyebiliriz. Ryzen 9 işlemci, i9’dan daha düşük saat hızına sahiptir ancak çok daha fazla çekirdek içerir. Ryzen 9 oldukça güçlü bir işlemcidir.

Saat hızı söz konusu olduğunda Intel, en iyisi. Çekirdek ve iş parçacı söz konusu olduğunda AMD’nin üstünlüğü var. AMD Ryzen, pro segmenti hariç genellikle Intel Core işlemciye kıyasla biraz daha uygun fiyatlıdır. Hangi işlemciyi seçeceğiniz marka tercihinize bağlı olacaktır ancak her şeyden önce ihtiyaçlarınıza uygun olanı seçin.

Intel işlemci vs AMD işlemci
- Segment Çekirdek İş parçacığı Saat hızı Watt (TDP)
Intel Core i3 Giriş 4 4 4.6GHz 90W
AMD Ryzen 3 Giriş 4 4 4GHz 65W
Intel Core i5 Orta 6 6 4.1 - 4.6GHz 65-95W
AMD Ryzen 5 Orta 4 - 6 8 - 12 4.2 - 4.4GHz 65-95W
Intel Core i7 Üst 6 - 8 6 - 8 4.7 - 4.9GHz 65-95W
AMD Ryzen 7 Üst 8 16 4.4 - 4.5GHz 65-105W
Intel Core i9 Pro 8 16 5GHz 95W
AMD Ryzen 9 Pro 12 - 16 24 - 32 4.6 - 4.7GHz 105W

Bu rehber yazıda bilgisayarlar, telefonlar, tabletler, akıllı saatler, televizyonlar, ev aletleri ve diğer teknolojik aletlerin beyni olan

gibi konulara değindik. Ayrıca işlemci türlerinden CPU sıcaklığına birçok merak edilen konuya değindik. Intel ve AMD arasında farklılıklara da çok detaya inmeden ve teknik terimlerle kafa karıştırmadan değindik. Umarız, CPU ne anlama gelir, işlemci nedir? başta olmak üzere işlemciler hakkında sizleri aydınlatabilmişizdir. Aşağıdaki işlemci üretimi videosundan da kumun slikona dönüşünü izleyebilirsiniz.

(Güncellendi: )



Haberi DH'de Gör Yorumlar ve Diğer Detaylar
Whatsapp ile Paylaş