CERN, parçacık hızlandırıcı teknolojisini kanser hastalarının tedavisinde kullanacak

Yorumlar

Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi ya da daha çok CERN olarak kısaltmasını duyduğumuz kurumun adı çoğunlukla birçoğumuzun daha önce sıklıkla duyduğu Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ile birlikte anılıyor. Ancak genellikle parçacık fiziği üzerine çalışmalar yapan kurumun tek işi, parçacıkları çarpıştırarak doğanın temel yasalarını çözmek değil.

Parçacık fiziği dışında bir alanda Lozan Üniversitesi Hastenesi (CHUV) ile bir araya gelen CERN, sahip olduğu parçacık hızlandırıcısı teknolojisini kanser hastalarının tedavisinde kullanmaya hazırlanıyor.

CHUV’un FLASH adını verdiği yöntem, yüksek enerjiyle yüklü elektronların hastanın vücuduna gönderilerek tümörlerin yok edilmesi ekseninde şekilleniyor. Milisaniyeler içinde uygulanan bu yöntemde hastalar, yüksek dozda radyasyon almasına rağmen işlem çok kısa sürede gerçekleştiğinden yan etkilerde bir o kadar az ortaya çıkıyor. Geleneksel radyoterapi yöntemleri gibi işleyen ancak dakikalar yerine saniyeler içinde gerçekleştirilen yöntemde daha az süre radyasyona maruz kalan hastaların sağlıklı organları, en az hasarla tedaviyi atlatıyor.

İlk sonuçları 2018 yılında gözlemlenen FLASH tedavisinde, cilt kanserinden mustarip bir hastanın yüzeye yakın bir bölgedeki tümörü neredeyse hiçbir yan etki ortaya çıkmadan yok edilebilmiş.

FLASH yönteminin bir diğer avantajı ise hastaların belirli aralıklarla dakikalar boyunca almaları gereken radyasyonu, her biri sadece bir iki saniye süren birkaç seansta verilebilmesi olarak dikkat çekiyor. Ancak bu durumun beraberinde getirdiği bir zorluk var. O da CERN’in parçacık hızlandırıcı teknolojisini hastane ortamında ve kompakt x ışını (lineer) hızlandırıcılarına entegre edilmiş biçimde kullanabilmek.

Bu aşamada ise CERN’in CLIC adı verilen Kompakt Lineer Çarpıştırıcı teknolojisi imdada yetişmiş. CERN ve CHUV’da görev yapan araştırmacıların tasarladıkları CLIC teknoloji temelli makine bu konuda kanser hastalarına umut olabilecek cinsten bir cihaz. CLIC teknolojisini hastane ortamında kullanılabilecek hale getiren araştırmacılar, hastaları bu teknolojiyle büyük ve derinliği 15 ila 20 cm’ye ulaşan tümörlerden kurtarmaya hazırlanıyor.

Kaynakça https://interestingengineering.com/cern-launches-joint-design-of-new-cancer-treatment-facility https://kt.cern/article/cern-and-lausanne-university-hospital-collaborate-pioneering-new-cancer-radiotherapy