Çin’in Long March-5B roketi merkez iticisi, kontrolsüz bir şekilde Dünya’ya çakıldı

Dünya'ya kontrolsüz biçimde düşen dördüncü büyük uzay çöpü
Yorumlar

Uzay yarışında ABD ve Rusya’nın gerisinde kalmak istemeyen Çin, uzaya uydu ve insan taşımak için 2007 yılından beri geliştirdiği Long March-5 roketini, 27 Aralık tarihinde uzaya fırlatmış ve Shijian 20 isimli bir iletişim uydusunu yörüngeye taşımıştı. 2017 yılında yaşanan talihsiz kazanın 2,5 yıl sonrasında icra edilen bu görevin ardından Long March 5, bu kez 5 Mayıs tarihinde uzaya fırlatılmıştı.

Çin’in insanlı uzay görevlerinde kullanmak üzere geliştirdiği prototip uzay aracını yörüngeye taşımak için ülkenin Wenchang Uzay Fırlatma Merkezi’nden fırlatılan Long March-5B roketi, 6 dakika 8 saniyelik uçuşun ardından görev yerine ulaşmıştı. Long March-5B’nin taşıdığı uzay aracı, uzayda üç gün kaldıktan sonra 8 Mayıs tarihinde İç Moğolistan Özerk Bölgesi'ne bağlı Dongfeng’e sorunsuz bir şekilde iniş yapmıştı.

Bu süre zarfında Long March-5B’nin 18 tonluk merkez iticisi ise başarılı görevin ardından yörüngede dönmeye başladı ve 11 Mayıs tarihi itibariyle ise kontrolsüz bir şekilde yeniden atmosfere girerek Atlantik Okyanusuna çakıldı.

Dünya'ya kontrolsüz biçimde düşen dördüncü büyük uzay çöpü

Sahip olduğu ağırlık ile Dünya’ya kontrolsüz biçimde düşen en büyük dördüncü uzay çöpü olan itici, aynı zamanda 1991 yılından sonra Dünya’ya düşen en büyük parça olarak kabul ediliyor. Bu anlamda ilk üç sırayı ise NASA’nın 14 Mayıs 1973 yılında uzay gönderdiği ve 1979 yılında Dünya’ya düşen Skylab Uzay İstasyonu, Skylab’in 1975 yılında düşen roket iticisi ve 1991 yılında düşen 39 tonluk Rus Salyut-7 Uzay İstasyonu paylaşıyor.

Merkez iticinin Dünya’ya düşmesiyle ilgili Twitter üzerinden açıklama yapan Harvard-Smithsonian Merkezi Astrofizkçisi Jonathan McDowell, “Bu tür büyük nesnelerde bulunan roket motorları gibi yoğun parçalar, atmosfere yeniden girişte sağlam kalabilir ve Dünya’ya çarpabilir. Bu parçalar atmosferin alt tabakalarına ulaştığında hızlarını büyük ölçüde kaybeder. Dolayısıyla verecekleri en büyük zarar bir evi yıkmak olur.” ifadelerini kullanmış.

Kimseye zarar vermeden Atlantik okyanusuna düşen roket parçalarının kontrolsüz biçimde atmosfere girişi ise bu parçaların nereye ve ne zaman düşeceğinin neredeyse son ana kadar kestirilememesine neden olmuş. McDowell’ın bu konudaki açıklamaları ise şöyle; “Buradaki sorun, iticinin atmosfer boyunca yatay olarak çok yüksek hızlara seyahat etmesi. Bu sebeple en son iniş noktasını kestirmek oldukça zor. Hava Kuvvetleri iniş yeriyle ilgili bir tahminde bulunduğunda roket parçaları zaten Dünya çevresinin dörtte üçünü kat etmişti. Bundan iyisini yapmak pek mümkün değil.”

Askeri yetkililiklerin paylaşımına göre roket parçaları 11 Mayıs TSİ 18.33’de Atlantik Okyanusu’nun Batı Afrika Anakarasına yakın bir bölgeye düştü.

Kaynakça https://www.ibtimes.com/massive-chinese-space-debris-crashes-back-earth-2974370 https://edition.cnn.com/2020/05/11/us/china-rocket-scn-trnd/index.html