Çinli, savaş uçakları için tarihi bir yeniliğe imza attı

Art yakıcıda eşi benzeri görülmemiş performans
Yorumlar

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Çinli, savaş uçakları için tarihi bir yeniliğe imza attı — Çinli bilim insanları, savaş jetlerinin **art yakıcı** (afterburner) sisteminde devrim yaratacak bir teknoloji geliştirdi. Pekin'deki Çin Havacılık Motor Akademisi araştırmacıları tarafından geliştirilen bu yenilik, art yakıcı verimliliğini **neredeyse yüzde 100** seviyesine çıkarıyor. By, Çin ordusuna hava muharebelerinde büyük bir üstünlük sağlayabilir.

Art yakıcıda eşi benzeri görülmemiş performans

Savaş jetlerinin motorlarında kullanılan art yakıcı sistemleri, motora ek itiş sağlayarak uçaklara önemli bir hız avantajı kazandırır. Ancak geleneksel sistemlerde bu itiş, yakıt tüketimini de radikal oranda artırır ve verimlilik kaybına neden olur. Art yakıcılar tipik olarak süpersonik uçuşlarda, it dalaşı gibi savaş durumlarında ya da kısa kalkışlar veya acil durumlar gibi hızlı ivmelenmenin gerekli olduğu durumlarda kullanılır.

ABD ordusu, en yeni F-35 hayalet savaş uçağının art yakıcısının potansiyel hasarı önlemek için sadece yaklaşık bir dakika boyunca sürekli olarak kullanılabilmesini şart koşmakta. İki motorla donatılmış daha güçlü F-22 bile art yakıcı devreye girdiğinde yakıt tüketiminin üç katına çıktığını, egzoz dumanının kırmızıya döndüğünü ve eksik yanma nedeniyle zaman zaman siyah duman yaydığını görüyor. Sürekli kullanım motora zarar verme riskini de beraberinde getirebilir.

Bu yeni sistemde, yakıt Z şeklindeki bir yol boyunca hareket ediyor ve farklı açılardan püskürtülüyor. Böylece yakıt damlacıkları fan şeklinde yayılıyor ve daha geniş bir alanda etkili bir şekilde hava ile karışıyor. Sistem, yalnızca yakıt basıncıyla çalışıyor; herhangi bir hareketli parça ya da elektromanyetik bileşen içermiyor.

Bu tasarımın en büyük avantajlarından biri de dayanıklılığı ve enerji verimliliği. Wang ve ekibinin açıkladığına göre, sistem en yüksek operasyonel yükler altında bile motor stabilitesini koruyor ve uçakların uzun vadeli kullanımını güvence altına alıyor. Bu arada teknoloji halihazırda patentlenmiş durumda.