Finlandiya'da 100 MWh'lik kum bataryası inşa ediliyor

Kum bataryaları nasıl çalışıyor?
Yazın bir ay, kışın bir hafta enerji depolayabiliyor
Yorumlar

Deniz Çakmak

Haber Editörü

Finlandiya'da 100 MWh'lik kum bataryası inşa ediliyor — Yenilenebilir enerji depolama çözümleri üzerinde çalışan Finlandiya merkezli şirket **Polar Night Energy (PNE)**, artık **kırılmış sabuntaşlarını kullanarak 100 megavatsaat (MWh) kapasiteli batarya üretecek.** Batarya, sabuntaşının endüstriyel bir yan ürün olduğu ülkenin güney kesimindeki Pornainen'e kurulacak.

PNE'nin patentli yüksek sıcaklıklı, büyük ölçekli ısı depolaması, rüzgar ve güneş santrallerinde üretilen enerjinin depolanması amacıyla kullanılacak. Dünyanın yenilenebilir enerji üretim kapasitesini artırma arayışında olduğu günümüzde, uygun maliyetli ve büyük ölçekli enerji depolama çözümlerine ihtiyaç duyuluyor.

Kum bataryaları nasıl çalışıyor?

Kum bataryaları, günümüzde yaygın olarak kullanılan ityum iyon pillere göre daha uygun fiyatlı ve daha çevreci bir alternatif olarak öne çıkıyor. Kum bataryaların çalışma prensibi oldukça basit. Kumla doldurulmuş uzun bir kule, üretilen fazla elektrik ile rezistanslar yardımıyla ısıtılarak elektrik enerjisinin ısı enerjisi olarak saklanması sağlanıyor. Kumun sıcaklığı 500 santigirat dereceye kadar ulaşabiliyor ve saklanan bu enerji birkaç aya kadar muhafaza edilebiliyor.

Depolanan ısı gerekli olduğu zaman, evleri ve ofisleri ısıtmak gibi çeşitli amaçlarla bölgesel ısıtma ağına gönderiliyor. PNE, Mayıs 2022'de bu teknolojiyi Kankaanpää kasabasındaki küçük bir elektrik santralinde sergiledi. Artık şirket, teknolojisini ülkenin güneyindeki Pornainen'de bir MW'lık çözüme ölçeklendirmeye hazır.

Yazın bir ay, kışın bir hafta enerji depolayabiliyor

PNE tarafından üretilen yeni batarya, 13 m uzunluğa ve 15 m genişliğe sahip. 100 MWh enerji depolama kapasitesine sahip olan batarya, yaz aylarında bir aya kadar, kış aylarında ise bir haftaya kadar ısı ihtiyacını depolayabiliyor. 13 ayda tamamlanacak batarya, bölgesel ısıtma sağlayan kamu hizmeti şirketinin ağına entegre edilecek.

Bölgedeki okul, belediye binası ve kütüphane bölgesel ısıtmayı kullanıyor. Batarya, yılda 160 ton karbon emisyonunun önlenmesine yardımcı olacak. Ünite, kasabanın ısınma için petrole bağımlılığını azaltmanın yanı sıra, odun talaşı kullanımını da yüzde 60 azaltmaya yardımcı olacak.

Teknoloji kum üzerinde test edilmiş olsa da Pornainen tesisinde kırılmış sabun taşı kullanılacak. Bu metamorfik kaya, ısıyı tutan malzeme yerine büyük ölçüde talk mineralinden oluşuyor. PNE, bataryalarında düşük dereceli kum kullanılabileceğini söylese de inşaat faaliyetlerinde kuma olan talep, son yıllarda kum korsanlığının artmasına neden oldu.

Bunun yerine PNE, yerel şömine yapımı endüstrisinin bir yan ürünü olan parçalanmış sabun taşını yerel olarak temin edecek. PNE, malzemeyi uygun maliyetli hale getirmenin yanı sıra bu proje aracılığıyla döngüsel bir ekonomiyi teşvik etmeyi umuyor. Projenin 2025 kışından önce hazır olacağı tahmin ediliyor.