İnce Satırlar
Liste Modu
Döşeme Modu
Sade Döşeme Modu
Blog Modu
Bağlam açısından; Samanyolu’nun merkezindeki süper kütleli kara delik, Dünya’dan 26 bin ışık yılı uzakta bulunuyor ve Güneş'in yaklaşık 4 milyon katı kütleye sahip. Bu arada yapılan gözlemler bir yıl boyunca sürdü ve toplamda 48 saatlik gözlem yapıldı.
Webb’in NIRCam (Yakın Kızılötesi Kamera) cihazı kullanılarak yapılan gözlemler, Samanyolu'nun merkezindeki süper kütleli kara delik olan Sagittarius A*'nın (Sgr A*), hiç durmaksızın patlayan ışık halkaları yaydığını ortaya koydu. Bu etkinlikler, kısa süreli aralıklarla olduğu gibi uzun süreli periyotlarla da gerçekleşiyor.
Kısa süreli ve zayıf ışık patlamaların sadece birkaç saniye sürdüğü gözlemlenirken, Sgr A* her gün çok daha parlak ve güçlü patlamalar yaymakta. Ayrıca, bazı çok zayıf patlamaların aylarca sürebildiği belirtiliyor.
Rastgele havai fişekler
“Patlamaların esasen tüm süper kütleli kara deliklerde meydana gelmesi bekleniyor, ancak bizim kara deliğimiz benzersiz” diyen çalışmanın başyazarı Northwestern Üniversitesi'nden Prof. Farhad Yusef-Zadeh, keşfi şöyle yorumluyor: “Her zaman aktivite ile köpürüyor ve asla sabit bir duruma ulaşmıyor gibi görünüyor. Kara deliği 2023 ve 2024 yılları boyunca birçok kez gözlemledik ve her gözlemde değişiklikler fark ettik. Her seferinde farklı bir şey gördük ki bu gerçekten dikkat çekici. Hiçbir şey aynı kalmadı. Bu aktivitede bir düzen bulamadık. Rastgele gibi görünüyor.”
İki mekanizma rol oynuyor
Ekip, Sgr A* etrafındaki patlamaların farklı mekanizmalar tarafından oluşturulduğundan şüpheleniyor. Kısa süreli, zayıf patlamaların, nehir yüzeyindeki küçük rastgele dalgalara benzer şekilde, yığılma diskindeki küçük bozulmalardan kaynaklandığı tahmin ediliyor. Bu süreç, Güneş’teki manyetik alanların neden olduğu küçük güneş patlamalarına benzetiliyor.
Buna karşın, daha uzun ve parlak patlamalar, güçlü bir olaydan kaynaklanarak daha büyük dalgalara benziyor ve bu olaylar plazmayı sıkıştırıp geçici bir radyasyon patlaması yaratıyor.
Bu büyük ve güçlü patlamaların, manyetik yeniden bağlantı (magnetic reconnection) ile ilişkili olabileceği düşünülüyor. Bu süreç, iki manyetik alanın çarpışarak ışık hızına yakın hızlarla yüklü parçacıkları hızlandırıp parlak radyasyon patlamaları üretmelerine yol açıyor.
NIRCam, farklı kızılötesi ışık dalga boylarını aynı anda gözlemleyebilme yeteneğine sahip, bu da Sgr A* etrafındaki etkinliklerin davranışını daha ayrıntılı bir şekilde gözlemlenmesine olanak tanıdı. Gözlemler, kısa dalga boylarındaki radyasyon olaylarının, daha uzun dalga boylarındaki patlamalardan önce söndüğünü ortaya koydu. Ekip bunun, patlamalardaki parçacıkların yüksek dalga boylarında daha hızlı enerji kaybetmesinden kaynaklanabileceğini düşünüyor. İlk kez gözlemlenen bu etki, kara deliklerin çevresindeki aşırı fiziksel koşulları daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.
Daha uzun gözlemler yapılacak
Bilim insanları, Webb teleskobunu kullanarak Sgr A*’yı kesintisiz 24 saat boyunca gözlemlemeyi planlıyor. Bu, daha hassas ölçümler yaparak kara deliğin aktivitesinin gerçekten rastgele mi yoksa belirli döngüler içerip içermediğini belirlemelerine olanak tanıyacak.
“Bu kadar zayıf parlama olaylarına bakarken, gürültüyle rekabet etmek zorundasınız. Eğer 24 saat boyunca gözlem yapabilirsek, daha önce göremediğimiz özellikleri görmek için gürültüyü azaltabiliriz. Bu inanılmaz olurdu. Ayrıca bu patlamaların kendilerini tekrar edip etmediklerini ya da gerçekten rastgele olup olmadıklarını da görebiliriz” diyor Yusef-Zadeh.
Kaynakça https://science.nasa.gov/missions/webb/webb-reveals-rapid-fire-light-show-from-milky-ways-central-black-hole/ https://www.space.com/jwst-milky-way-black-hole-blowing-bubbles Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz:
Kargo şirketleri için güzel bir alternatif olabilir.