Japonya'nın yeni nükleer füzyon reaktörü çalışmaya başladı

200 milyon derece sıcaklığı 100 saniye koruyabiliyor
Deprem ve sorunlar nedeniyle gecikti
Yorumlar

Deniz Çakmak

Haber Editörü

Japonya'nın yeni nükleer füzyon reaktörü çalışmaya başladı

Japonya'nın yeni gelişmiş nükleer füzyon reaktörü ilk defa çalışmaya başladı. 15 yıllık inşaat ve test sürecinin ardından 26 Ekim'de JT-60SA isimli reaktör, ortasındaki bölmede süper iletken mıknatıslar yardımıyla sıcak plazmayı ilk defa hapsetmeyi başardı.

Reaktör, nükleer füzyondan enerji üretebilmek adına inşa edilen Fransa'daki ITER (Uluslararası Termonükleer Deneysel Reaktörü)'e yardımcı olmayı amaçlıyor.

200 milyon derece sıcaklığı 100 saniye koruyabiliyor

Reaktör, plazmayı 200 milyon derece sıcaklığa kadar çıkarıp 100 saniye boyunca bu sıcaklığı koruyabilecek şekilde tasarlandı. Bu süre önceki tokamak reaktörlerden çok daha fazla. Böylelikle araştırmacılar plazmanın stabilitesi ve performansını nasıl kontrol ve optimize edebilebileceklerini inceleme imkanına kavuşacak.

JT-60SA, ayrıca füzyon reaktörlerinin tükettiğinden daha fazla enerji üretebileceğini göstermek için Fransa'da inşa edilen, devasa nükleer reaktör ITER'e yardımcı olacak. JT-60SA'den elde edilen teknolojik ve teknik bilgilerden ITER'deki reaktörde faydalanılacak.

Deprem ve sorunlar nedeniyle gecikti

Fransa'nın ITER'e ev sahipliği yapmasına Japonya'nın izin vermesi karşılığında Japonya, JT-60SA ve iki küçük füzyon tesisi inşa etme hakkını elde etti. Japonya ile AB arasında 2007 yılında imzalanan anlaşmanın parçası olan reaktör sıfırdan inşa edildi, ancak maliyeti açıklanmadı. 2016'da tamamlanması planlanan reaktör, 2011 Japonya depremi sonrası tasarım değişikliği ve 2021 yılında test sırasında çıkan problemler nedeniyle gecikti.

ITER'in yarı yüksekliğinde olan reaktör 16 metre yüksekliğe ve 13 metre çapa sahip. Aynı zamanda ITER'in altıda biri kadar olan 135 metreküp plazma taşıyabiliyor.

Yalnız JT-60SA'ün bir dezavantajı bulunuyor. Reaktör trityum yerine hidrojen ve hidrojenin izotopu olan döteryumu kullanıyor. Trityum, hidrojenin daha güçlü, aynı zamanda da daha pahalı ve nadir olan bir izotopu. Enerji üretiminde daha tercih edilir bir yakıt olduğu için ITER 2035'den itibaren döteryum ve trityumu beraber kullanacak.

Japonya aynı zamanda 2050 yılına kadar DEMO isimli bir santral daha inşa etmeyi hedefliyor.