Lisanssız elektrik üretimine büyük teşvik geliyor

Sektör temsilcileri neler dedi?
Yorumlar

Yusuf Akbaş

Teknoloji Editörü

Lisanssız elektrik üretimine büyük teşvik geliyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dünkü kabine toplantısında lisanssız elektrik üreten yatırımların dördüncü bölge teşviklerinden yararlanmasının önünün açıldığını belirtti. Bu sayede rüzgar ve güneş enerjisi yatırımlarına KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyetine ek olarak yüzde 30 oranında ilave vergi indirimi yapılacak.

Mevcut desteklerin kapsamını genişleterek, güneş ve rüzgar enerjisinden elektrik üreten lisanssız faaliyetler kapsamındaki yatırımların dördüncü bölge desteklerinden yararlanabilmesini temin ettiklerini dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Böylece güneş ve rüzgar enerjisi yatırımcılarına KDV istisnası ve gümrük vergisine ilave olarak yüzde 30 oranında vergi indirimi, 6 yıl boyunca sigorta prim işveren hissesi desteği sağlamış oluyoruz" dedi.

Teşvik detayları hakkında henüz resmi karar yayımlanmadığı için düzenlemenin detayları bilinmiyor. Sektör temsilcilerinin ilk yorumlarına göre bu karar, kendi elektirğini üretmek isteyen şirketlerin ve sanayicilerin yenilenebilir enerji yatırımlarını artıracak. Öz tüketimde GES ve RES'e ilgi artacak. Ayrıca serbest piyasada elektrik fiyatlarının ucuzlamasına neden olacak.

Sektör temsilcileri neler dedi?

Elektrik ve rüzgar enerjisi sektöründe faaliyet gösteren sektörlerin yöneticileri yüzde 30 vergi indirimi desteği hakkında açıklamalarda bulundu. Güneş enerjisi ekipman üreticisi ELİN Enerji'nin Yönetim Kurulu Başkanı Arda Yalı, kararın öz tüketim güneş enerjisi yatırımlarını hızlandıracağını belirterek, “Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) projeleri dışında, öz tüketim dışında proje yapılamıyor. Bu vergi indirimi öz tüketim projelerini tetikleyecek. Bu durum vergi üreten sanayicinin bu yatırımları vergi indiriminde kullanılabilmesini sağlayacak. Öz tüketim güneş enerjisi yatırımlarını çok hızlandıracak. Bir hesapla anlatacak olursak, diyelim ki 1 milyon lira kar etmiş kurumun 250 bin lira kurumlar vergisi var. Bu kişinin 1 milyon lira yatırım yaptığını düşünürsek. Yüzde 30 vergi indirimi deyince bu 250 bin liralık verginin yüzde 30'unu devlete ödemek yerine yatırımda kullanacak. Çok ciddi bir rakam. Devlete vereceği vergiyi gidip yatırımda kullanacak, çok ciddi bir teşvik.” dedi.

Enisolar Enerji San. Tic. AŞ kurucusu Enis Fakioğlu, yeni teşviklerin heyecan oluşturduğunu ve önümüzdeki günlerde açıklanan bu desteklerin uygulama detaylarının daha da anlaşılır olacağını aktardı.

Güncel enerji maliyetleri ile kendi elektriğini üretip uluslararası rekabetçiliğini artırmak isteyen sanayici için yeni teşviklerin büyük fırsat yaratacağını belirten Fakioğlu, "Lisanssız rüzgar yatırımları Türkiye'de maalesef geri planda kaldı bugüne kadar. Bu düzenleme ile lisanssız rüzgar sektörü de hız kazanacaktır." ifadelerini kullandı.

Solarçatı ve ÇATIGES Üst Yöneticisi Utku Korkmaz ise elektrik fiyatındaki artışlardan sonra öz tüketim uygulamalarının önem kazandığını belirterek yeni teşviklerin yatırımların artmasına neden olacağını söyledi. Faiz desteğinin ise düşük kaldığına vurgu yapan Korkmaz, “Sadece faiz desteğinin üst limiti 600 bin lira. Güneş ve rüzgar yatırımları gibi büyük projeler için biraz düşük kalmış gibi gözüküyor. Bu yatırımlar çok büyük yatırımlar. 600 bin liraya kadar lirada dört puan dövizde de 1 puan indirim görünüyor. Bunlar nispeten iyileştirilebilir. Güneş panellerinde ciddi bir gümrük vergisi ödeniyor, dışardan gelen ithal panellerde, o zaman bu konu gerçekten önemli bir etki yaratır sektörde. Küresel anlamda emtia fiyatları ve yükselen döviz kuru içerisinde Türkiye'nin kendi içerisinde kendi elektriğini üretmekten başka bir şansı yok." diye konuştu.

Global Enerji Derneği Başkanı Murat Dilek, yeni teşvikin elektriği ucuzlatmasını beklediğini belirterek, “Ekonomik tahribatların yoğunlaştığı bu iki yılın ardından böyle bir teşvik sektörü rahatlatacaktır. Elektriği ucuzlatmasını da bekliyoruz. Teşvik detaylarıyla ilgili netlik sağlandıktan sonra değerlendirmemiz daha sağlıklı olacak. Santral sayımızın artması toplumun refah seviyesine katkı sağlayacaktır. Yerli kaynaklardan elektrik üretmek artık bizim için ideal demiyorum artık bir zorunluluk haline geldi. Özellikle sürdürülebilir kalkınma ve sürdürülebilir büyüme için son derece önemli. Bizim ülke olarak doğal gaz arama faaliyetleri yanında yenilenebilir enerji kaynaklarımız da artmalı." dedi.

Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) Başkanı Halil Demirdağ, bu teşviklerle neredeyse Türkiye'de kendi elektriğini üretmeyen yatırımcının kalmayacağını söyledi.

Türkiye'de 7 bin 800 megavat güneş kurulu gücü olduğuna değinen Demirdağ, "Emin olun 7 bin 800 megavat daha güneş kurulu gücümüz olsaydı ülkemizde yaşanan elektrik sıkıntılarının birçoğu yaşanmazdı. Bu kadar doğal gaz ve ithal kömüre ihtiyaç duymazdı. Yeni teşviklerle artacağına inandığımız güneş yatırımları bu anlamda cari açığın kapatılmasına yardımcı olacak. Çok yerinde ve güzel bir adım olarak değerlendiriyoruz. Sadece KDV muafiyetinden yatırım maliyeti yüzde 18 daha uygun hale geliyor. Diğer taraftan da dördüncü bölge vergi indirimleri yaklaşık hesaplanınca, yüzde 30 civarında bir getirisi olacak. Hem KDV sıfır olacak, hem yatırımcı yatırımının yaklaşık yüzde 30'unu dördüncü bölge teşvikleri ile geri alıyor olacak. Bugünkü elektrik fiyatlarıyla bu teşviklerle güneş enerjisi yapmayan sanayici kalmayacak gibi gözüküyor." ifadelerini kullandı.

Enerji Yatırımcıları Derneği Başkanı Cem Özkök ise kararın sanayiciye sağlanan destek açısından son derece olumlu bir adım olduğunu kaydetti. Özkök, “Bu hem yenilenebilir enerji kapasitemizin hızla artmasını sağlayacak hem dışa bağımlılığımızı azaltıcı etki yapacaktır." dedi.

Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) Başkanı Ebru Arıcı, 2022 yılının rüzgarda ‘lisanssız’ yılı olması gerektiğini düşündüğünü belirterek, "Doğru zamanda yapılan doğru teşvikin rüzgarda kurulu gücümüzü 11 bin 000 megavat düzeyine getirdiğini biliyoruz. Hem iklim değişikliğinin önemi ve sınırda karbon vergi düzenlemelerinin gelmek üzere olması hem de sanayici açısından rekabette enerji fiyatlarının belirleyici olduğu bu zamanda yapılan düzenlemeyi çok önemli buluyor ve gerekli ikincil mevzuat düzenlemeleri ile yatırımların bir an önce hayata geçmesini, 2022 yılının lisanssız rüzgar enerji yatırımlarının yılı olmasını umuyoruz." ifadelerini kullandı